Monday, October 29, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူအပုိင္း(၁၁)အဆက္

ေကာင္းစြာတည္ၿငိမ္ရင့္က်က္ျခင္း

ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္အတိုင္း သမာဓိ၏ နိ႐ုတၱိအဓိပၸာယ္မွာ မိမိစိတ္အေတြးကို မွန္ကန္သည့္ေနရာတြင္ ထိန္းသိမ္းထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သမာဓိကိုမည္သည့္ တန္ခိုးရွင္ကမွ ဖန္တီးေပးႏိုင္မည္မဟုတ္။ မိမိကိုယ္တိုင္ က်င့္ႀကံအားထုတ္မွသာ ရယူႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သမာဓိကိုပင္ “မိမိကိုယ္တိုင္စုစည္းထားေသာစိတ္”(Self - collected mind)ဟု  ေခၚႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဤသို႔မိမိစိတ္ကို စုစည္းထားႏုိင္သူအတြက္ ျပင္ပအာရံုမ်ား၏ ေႏွာင့္ယွက္မႈကို မခံရေတာ့ပါ။ မိမိလိုလားသည့္ အာရံုတစ္ခုတည္းေပၚတြင္သာ စိတ္ကို တင္ထားႏိုင္ၿပီျဖစ္ရာ တည္ၿငိမ္ေသာ စိတ္အခံကို ရရွိပါသည္။

သို႔ႏွင့္တိုင္ သမာဓိ၏ အဓိပၸာယ္ကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု နားလည္ဖို႔ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ ညႊန္ျပခဲ့ေသာ သမာဓိရႏိုင္သည့္နည္းလမ္းမ်ားကို ေလ့လာဖို႔လိုပါသည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဤနည္းကို ကမၼ႒ာန္း (meditation)ဟု ေခၚသည္။ ဘာဝနာဟုလည္းသံုးႏႈန္းၾကသည္မ်ားရွိပါသည္။ယခုအခါ ဗုဒၶဘာသာဝင္မဟုတ္သူမ်ား (အထူးသျဖင့္ အေနာက္တိုင္းသုေတသီမ်ား)ကိုယ္တိုင္က ကမၼ႒ာန္းအလုပ္ကို စိတ္ဝင္စားလာၾကသည္။ ကိုယ္တိုင္စမ္းသပ္ တရားထိုင္ၾကသူမ်ားပင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါသုေတသီမ်ားပင္လွ်င္ ဗုဒၶ၏ဓမၼကို မွားမွားယြင္းယြင္း နားလည္ေနၾကသည္မ်ားရွိႏိုင္ပါသည္။ သူတို႔ထဲမွ အခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာကို ကမၼ႒ာန္းအလုပ္သက္သက္ဟု နားလည္ေနၾကသည္။ စင္စစ္ ကမၼ႒ာန္းပံုသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ဗုဒၶ မတိုင္မီကတည္းကပင္ အိႏၵိယ ဒႆနဂိုဏ္းမ်ားတြင္ ရွိေနခဲ့ၿပီျဖစ္ရာ ဗုဒၶဘာသာကို ဆိုခဲ့ပါအတိုင္း အလြယ္ခ်ံဳ႕ယူနားလည္ရံုမွ်ႏွင့္ မလံုေလာက္ပါ။

ေျပာရလွ်င္ ကမၼ႒ာန္းႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသည္။ ပထမအမိ်ဳးအစားမွာ “စိတ္ကို တည္ၿငိမ္ေစသည့္ ကမၼ႒ာန္း” (Tranquility meditation)ျဖစ္သည္။ သမထဘာဝနာ ဟုေခၚပါသည္။ သမာဓိထူေထာင္ႏိုင္သည့္ အဆင့္ထိသာ စြမ္းပါသည္။ ပညာအဆင့္ထိ မကူးႏိုင္ပါ။ ဗုဒၶမတုိင္မီ အိႏၵိယလူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္ရွိခဲ့ၿပီးသား ကမၼ႒ာန္း အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ ဒုတိယအမ်ိဳးအစားမွာ “ထိုးထြင္း သိျမင္ႏိုင္ေသာ ကမၼ႒ာန္း”(Insight meditation) ျဖစ္သည္။ ဝိပႆနာဘာဝနာဟုေခၚပါသည္။ ပညာႏွင့္ယွဥ္ေသာ သမာဓိကို အမွန္ရေစသည္မွာ အဆိုပါဝိပႆနာဘာဝနာပင္ ျဖစ္သည္။ အဆံုးစြန္လြတ္ေျမာက္ေရး (နိဗၺာန္)ကို မ်က္ေမွာင္ျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ေဖာ္ထုတ္ တီထြင္ခဲ့ေသာ ကမၼ႒ာန္းအမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါသည္။

(၁) သမထဘာဝနာ

စိတ္၏ သဘာဝမွာ အလႈပ္အယမ္းမ်ားတတ္ပါသည္။ သို႔ႏွင့္အမွ် လူသည္စိတ္ပ်က္ျခင္း၊ ေသာကေရာက္ျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း စေသာ ေဝဒနာမ်ိဳးစံု၏ သားေကာင္ျဖစ္ရေတာ့သည္။ ဤသို႔ေသာ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားကို မခံႏိုင္ေတာ့ရာမွ မိမိကိုယ္ကို ေသေၾကာင္းႀကံသူမ်ားပင္ရွိတတ္သည္။ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္း၊ အရက္၊ မူးယစ္ေဆးစသည္တို႔မွာလည္း အဆိုပါစိတ္ဖိစီးမႈမ်ားကို ေလ်ာ့ပါးသက္သာေစရန္ မွီဝဲၾကျခင္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ဤသို႔ေသာစိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစသည့္အရာမ်ားမွာ တဒဂၤ သက္သာမႈကိုသာ ရႏိုင္ပါသည္။ ေရရွည္ခုိင္မာေသာ တည္ၿငိမ္မႈကို ရရွိေစသည္မွာ ကမၼ႒ာန္းအလုပ္ပင္ျဖစ္သည္။

သမထဘာဝနာ၏ အဓိကတာဝန္မွာ ပ်ံ႕လြင့္ေနေသာစိတ္ကို ဆြဲစုယူသည့္က်င့္စဥ္ျဖစ္သည္။ ဖေယာင္းတိုင္ မီး၊ ေရ၊ အေရာင္ စက္ဝိုင္းစေသာ ရုပ္ဝတၳဳတစ္ခုခု၊ သို႔မဟုတ္ ထြက္သက္ ဝင္သက္၊ သို႔မဟုတ္ စိတ္ထဲမွ တီထြင္ထားေသာ သေကၤတတစ္ခုခုေပၚသို႔ စိတ္ကို တင္းထားႏိုင္ရန္ ေလ့က်င့္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ အေလ့အက်င့္မ်ားလာလွ်င္ စိတ္ဖိစီးမႈအားလံုးခြာသြားၿပီး၊ မိမိအာရံုျပဳရာ တစ္ခုခုေပၚတြင္သာ စိတ္ကိုစုစည္းလာႏိုင္၍ တည္ၿငိမ္မႈ သမာဓိရလာႏိုင္ပါသည္။ ဤသေဘာကို ေအာက္ပါပံုျဖင့္သရုပ္ေဖာ္ႏိုင္သည္။

(၂) ဝိပႆနာ ဘာဝနာ

ဝိပႆနာ ဆိုသည္မွာ ဘဝ(ရုပ္ႏွင့္နာမ္) တို႔၏ အစစ္အမွန္တရားကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္ရျခင္းျဖစ္သည္။ ပို၍ တိတိက်က် ဆိုရလွ်င္ ရုပ္၊ နာမ္၊ တို႔၌ရွိေသာ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱသေဘာတို႔ကို ႐ႈ သိေသာဉာဏ္ကို ဝိပႆနာဟုဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ဝိပႆနာ ဉာဏ္ရရွိေစေရးအတြက္ အားထုတ္က်င့္ႀကံျခင္းသည္ပင္ ဝိပႆနာ ဘာဝနာျဖစ္ပါသည္။ လက္ေတြ႔က်င့္ႀကံအားထုတ္ရာတြင္ ဝိပႆနာႏွစ္မ်ိဳးရွိႏိုင္သည္။ သမထႏွင့္ သမာဓိထူေထာင္ၿပီးမွ ဝိပႆနာသို႔ ကူးလွ်င္ သမထေရွ႕သြားရွိေသာ ဝိပႆနာ(သမထပုဗၺဂၤမဝိပႆနာ)ဟုေခၚသည္။ စတင္အားထုတ္စဥ္ ကတည္းက ဝိပႆနာဆိုလွ်င္ (သုဒၶဝိပႆနာ) ဟုေခၚသည္။

ဝိပႆနာကို ႐ႈသည္ဆိုသည္မွာ မိမိ၏ခႏၶာ(ရုပ္ႏွင့္နာမ္)ကို အရွိအတိုင္းျမင္ေအာင္ သတိကပ္၍ ႐ႈမွတ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုင္လ်က္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ရင္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေလ်ာင္းစက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း မည္သည့္ပံုသ႑ာန္ႏွင့္မဆို ႐ႈမွတ္ႏိုင္ပါသည္။ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအသံုးမ်ားသည့္ ႐ႈမွတ္နည္းမွာ ထြက္သက္ဝင္သက္ကို႐ႈမွတ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ စိတ္ကိုႏွာသီးဖ်ား၊ သို႔မဟုတ္ ဝမ္းဗိုက္အေရျပားေပၚတြင္တင္ၿပီး ထြက္ေလဝင္ေလမွတ္ေလ့ရွိၾကသည္။ ဤသို႔အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈမွတ္ရင္းႏွင့္ပင္ စိတ္မွာစင္ၾကယ္လာၿပီး (စိတၱဝိသုဒၶိ)၊တျဖည္းျဖည္းတည္ၿငိမ္မႈ သမာဓိရလာသည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ကား ရုပ္ႏွင့္နာမ္ကို ခြဲျခားသိသည့္ဉာဏ္ (နာမရူပပရိေစၧဒဉာဏ္)၊ အေၾကာင္းႏွင့္အက်ိဳးကို ဆက္စပ္ႏိုင္သည့္ဉာဏ္ (ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္)၊ လကၡဏာေရးသံုးပါးကို ဆင္ျခင္ႏိုင္သည့္ဉာဏ္ (သမၼသနဉာဏ္)စသည္ျဖင့္ ဉာဏ္စဥ္အဆင့္ဆင့္တက္လာပါသည္။ ေနာက္ဆုံး သစၥာေလးပါးကို အမွန္အတိုင္း ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္ၿပီး နိဗၺာန္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳလာႏိုင္သည္ဟု အဆိုရွိသည္။

စင္စစ္ ကမၼ႒ာန္းထိုင္နည္းမွာ တစ္ခုမက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည္သာ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါကမၼ႒ာန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ အဓိကအက်ိဳးသက္ေရာက္ပံုမ်ားကို ဗုဒၶ၏ သူ၏သားေတာ္ ရာဟုလာသို႔ ေဟာၾကားေသာတရားတြင္ ဤသို႔ေတြ႔ရသည္။

- ရာဟုလာ ေမတၱာ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းပါ။ အမုန္းတို႔ ကြယ္ေပ်ာက္လိမ့္မည္။
- ရာဟုလာ ကရုဏာ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းပါ။ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာစိတ္တို႔ ကြယ္ေပ်ာက္လိမ့္မည္။
- ရာဟုလာ မုဒိတာ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းပါ။ မနာလိုဝန္တိုစိတ္ကို ကြယ္ေပ်ာက္လိမ့္မည္။
- ရာဟုလာ ဥေပကၡာ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းပါ။ ပူပင္ေသာကတို႔ ကြယ္ေပ်ာက္လိမ့္မည္။
- ရာဟုလာ အသုဘ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းပါ။ တဏွာရမၼက္တို႔ ကြယ္ေပ်ာက္လိမ့္မည္။
- ရာဟုလာ အနိစၥ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းပါ။ အတၱသေဘာ ကြယ္ေပ်ာက္လိမ့္မည္။

ဤသည္ကို ၾကည့္ွလွ်င္ပင္ ဗုဒၶ၏ ဓမၼမွာ သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္သာမက၊ ဘဝရွင္သန္ေရးအတြက္ပါ အက်ိဳးမ်ားေစေၾကာင္းထင္ရွားပါသည္။

တရားအႏွစ္

ယခုထိေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးသည္တို႔မွာ ဗုဒၶဓမၼ၏ အေျခခံတရားကိုယ္ဟု ဆိုႏုိင္ေသာ အမွန္မြန္ေလးပါးကို အက်ဥ္းမွ် မိတ္ဆက္ေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ နိဂံုးခ်ဳပ္အေနႏွင့္ ဤသည္တို႔ကို ျပန္၍အႏွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပပါမည္။

ပထမအမွန္မြန္ -    မည္သည့္သတၱဝါမွ ေရွာင္လြဲ၍ မရေသာ ဒုကၡသစၥာျဖစ္ပါသည္။ သိမွတ္လက္ခံ၍ ျမင္သာေအာင္ ၾကည့္ဖို႔လိုပါသည္။
ဒုတိယအမွန္မြန္ -    ဒုကၡ၏ ျဖစ္ရာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဝိဇၹာႏွင့္တဏွာ(သမုဒယသစၥာ)ျဖစ္ပါသည္။ တတ္ႏိုင္မွ်ပယ္သတ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
တတိယအမွန္မြန္ -   ဒုကၡ၏ ကင္းရာကုန္ရာ နိဗၺာန္ (နိေရာဓသစၥာ)ျဖစ္ပါသည္။ အဆံုးစြန္ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ျဖစ္ပါသည္။
စတုတၳအမွန္မြန္ -    နိေရာဓသို႔သြားရာလမ္း (မဂၢသစၥာ)ျဖစ္ပါသည္။ သီလကို လံုၿခံဳေစ၍၊ သမာဓိတို႔ကို ထူေထာင္ကာ ပညာကို ပြားစီးေစေရးျဖစ္ပါသည္။

ဗုဒၶ၏အလိုအရ အျမင့္ဆံုးပညာဆိုသည္မွာ  သစၥာေလးပါးကို ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္စြမ္းျဖစ္ပါသတည္း။    ။

                                                 
  ေက်ာ္ဝင္း
သမထ ဘာဝနာမွာ သမာဓိကုိျဖစ္ေစ၍၊ ဉာဏ္အလင္းရေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည္မွာ မွန္သည္။ သို႔ေသာ္ သမထမွရေသာ သမာဓိကုိ အေျခခံ၍ ဝိပႆနာအဆင့္သို႔ ကူးႏိုင္မွသာလွ်င္ အမွန္တကယ္လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းသို႔ ဦးတည္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။





Saturday, October 27, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ အပုိင္း(၁၁)

အခန္း(၁၁)
သမာဓိလမ္း

“သူက တို႔ကိုခ်စ္သလို
သခင့္ကို ခ်စ္တဲ့ငါ ... ေရးတာ
ဒီမွာပဲ ဆံုးၿပီ ...။
နည္းနည္းပဲ သိသမို႕၊ နည္းနည္းပဲေျပာခဲ့ရဲ႕ ....။
ဆရာျမတ္ရဲ႕ ၿငိမ္းမႈလမ္းအေၾကာင္း ...”။


စတုတၱအမွန္မြန္(လြတ္ေျမာက္ရာလမ္း)၏ တတိယလမ္းမႀကီးမွာ သမာဓိလမ္းျဖစ္သည္။ နိရုတၱိသေဘာအရေျပာရလွ်င္ သမာဓိဆိုသည္မွာ “မိမိ၏စိတ္အေတြးကို မွန္ကန္သည့္ေနရာတြင္ ထိန္းသိမ္းထားျခင္း” (keeping one's thought in the right place)ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါသမာဓိလမ္းမႀကီးကိုပင္ ေနာက္ထပ္လမ္းသြယ္သံုးခု ထပ္မံခြဲျခားထားသည္။ ဤသည္တို႔မွာေကာင္းစြာ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းျခင္း (သမၼာဝါယာမ)ေကာင္းစြာ သတိကပ္႐ႈမွတ္ျခင္း (သမၼာသတိ)ႏွင့္ ေကာင္းစြာတည္ၿငိမ္ရင့္က်က္ျခင္း (သမၼာသမာဓိ)တို႔ျဖစ္သည္။

ေကာင္းစြာအားထုတ္ႀကိဳးပမ္းျခင္း
လူ႔သမိုင္းရွိ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္မႈအားလံုးမွာ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ၊ ပိုင္းျဖတ္မႈႏွင့္ ဇြဲလံု႔လဝီရိယတို႔၏ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ပါသည္။ ဤသေဘာကိုေခတ္ၿပိဳင္ကမၻာ(အထူးသျဖင့္ အေနာက္တိုင္း လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမ်ား)အေနႏွင့္ လက္ခံယံုၾကည္ၿပီးျဖစ္ရာ အသစ္အဆန္းဟုမဆိုႏိုင္ပါ။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ဗုဒၶဓမၼက ညႊန္းေသာ ေကာင္းစြာႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမွာ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ေရးျဖစ္ရာ၊ ဗုဒၶလိုလားေသာ အျမင့္ဆံုးႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမွာလည္း ဤရည္မွန္းခ်က္ကို ဦးတည္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

ဤသို႔ဆိုသည္ႏွင့္ “ေကာင္းစြာႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ” ဆိုေသာ လမ္းသြယ္မွာ ေလာကီႏွင့္မဆိုင္၊ ေလာကုတၱရာလမ္းသက္သက္ဟု ယူဆႏိုင္သည္ေတာ့ မဟုတ္ျပန္ေပ။ လူတို႔၏  ပါရမီအႏုအရင့္အလိုက္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းဖြယ္ရာမ်ားကို အဆင့္သံုးဆင့္ခြဲျခားသတ္မွတ္ပါသည္။ ပထမဆံုး အေျခခံလမ္းမွာ “လူေကာင္း”ျဖစ္ေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ (to be good person)ျဖစ္သည္။ ဤအတြက္ သီလကို ထိန္းသိမ္းရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဒုတိယအဆင့္မွာ “လူမွန္ျဖစ္ေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ”(to be right person)ျဖစ္သည္။ ဤအတြက္ စိတ္ကို တည္ၾကည္ေအာင္ေလ့က်င့္ယူရန္ျဖစ္ပါသည္။ “သမထကမၸ႒ာန္း” (Tranquality meditation)ျဖစ္သည္။ တတိယႏွင့္ အျမင့္ဆံုးမွာ အမွန္မြန္ေလးပါးကို အရွိအတိုင္း အျဖစ္အတိုင္းထိုးထြင္းသိျမင္ရန္ ျဖစ္ပါသည္။ “လြတ္ေျမာက္သူ သို႔မဟုတ္ ျမင့္ျမတ္သူ ျဖစ္ေရးလမ္းေၾကာင္း (to be nobel person) ျဖစ္ပါသည္။ ဤအတြက္ “ဝိပႆနာကမၼ႒ာန္း ” (Insight meditation) နည္းျဖင့္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရမည္ျဖစ္သည္။
အႏွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပရမည္ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶညႊန္ျပေသာ ေကာင္းစြာႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈဆိုသည္မွာ “မိမိစိတ္ကို ေအာင္ႏိုင္ေရး”( to conquer one's mind)ဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဤအတြက္ လက္ေတြ႔က်င့္ႀကံႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းကို “အဂၤုတၱရ နိကာယ” တြင္ အခ်က္ေလးခ်က္ခြဲ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေကာင္းစြာသတိကပ္႐ႈမွတ္ျခင္း

ဗုဒၶဓမၼတြင္ အေတြ႔ရမ်ားေသာ “သတိ”ဆိုသည့္ ေဝါဟာရကို mindfulness သို႔မဟုတ္ attentiveness ဆိုေသာ အဂၤလိပ္စကားလံုးမ်ားႏွင့္ ဘာသာျပန္ေလ့ရွိပါသည္။ အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာမႈျပဳရလွ်င္ မိမိ၏ လႈပ္ရွားမႈ၊ ခံစားမႈအစုစုကို သတိကပ္႐ႈမွတ္ျခင္းဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဗုဒၶညႊန္းေသာ “ေကာင္းစြာသတိကပ္ ႐ႈမွတ္ျခင္း” (သမၼာသတိ)မွာ ပထမဆံုးလမ္းသြယ္ “ေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ျခင္း” (သမၼာဒိ႒ိ)ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ မိမိေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ထားသည္တို႔ကို မေမ့မေလ်ာ့ေစရန္ အၿမဲသတိကပ္႐ႈမွတ္ေနဖို႔ျဖစ္သည္။ ေျပာရလွ်င္ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဆိုေသာ လကၡဏာေရးသံုးပါးျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို မျပတ္ သတိေပးေနဖို႔ျဖစ္ပါသည္။

ဤသို႔ သတိကပ္႐ႈမွတ္ႏိုင္ရန္ ဗုဒၶက ကမၼ႒ာန္းအလုပ္ကို ညႊန္းပါသည္။ ကမၼ႒ာန္းႏွင့္ သတိတို႔၏ အဆက္အစပ္ကို ေလွႏွင့္ဆိပ္ကမ္းျဖင့္ ဥပမာျပသည္။ ကမၼဌာန္းမွာ ေလွႏွင့္တူသည္။ နည္းလမ္းျဖစ္ည္။ သတိမွာဆိပ္ကမ္းျဖစ္သည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ ဤသေဘာကို ျပဆိုသည့္ ဗုဒၶ၏နာမည္ေက်ာ္ က်မ္းတစ္ေစာင္မွာ “မဟာသတိပ႒ာန္သုတ္ေတာ္” (Satipatthana Sutta)ျဖစ္သည္။ ဤသည္ပင္က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈအပိုင္းအတြက္ လက္စြဲက်မ္းလည္းျဖစ္ပါသည္။

အဆိုပါက်မ္း၏ အဖြင့္စာမ်က္ႏွာမွာပင္ ဗုဒၶက ဤသို႔ေဟာၾကားခဲ့သည္။ “ရဟန္းတို႔ သတၱဝါတို႔၏ စိတ္ကို စင္ၾကယ္ေစရန္၊ ဒုကၡႏွင့္ ပရိေဝဒမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္ရန္၊ ကိုယ္စိတ္ဆင္းရဲျခင္းကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရန္၊ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ရန္ တစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းမွာ၊ သတိပ႒ာန္ေလးပါးပင္ျဖစ္သည္။ “သတိပ႒ာန္ေလးပါးဆိုသည္မွာ ရုပ္ကို႐ႈမွတ္ျခင္း (ကာယာႏုပႆနာ)၊ ေဝဒနာကို႐ႈမွတ္ျခင္း(ေဝဒနာႏုပႆနာ) စိတ္ကို႐ႈမွတ္ျခင္း (စိတၱာႏုပႆနာ)၊ ဓမၼကို႐ႈမွတ္ဆင္ျခင္ျခင္း (ဓမၼာႏုပႆနာ) တို႔ျဖစ္သည္။

ဤက်မ္းမွာပင္ ဗုဒၶက သတိကပ္႐ႈမွတ္နည္းမ်ားကို အဆင့္သုံးဆင့္ခြဲျခား၍ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဤသည္တို႔မွာ -
(၁) မည္သည့္အခ်ိန္တြင္မဆို မိမိျပဳသမွ်ကို သတိကပ္႐ႈမွတ္ရန္။
(၂) ဘဝ၏ အစစ္အမွန္တရား (အထူးသျဖင့္ ျဖစ္တည္မႈ၏ ယာယီသေဘာ၊ ခဏပန္းသေဘာ)ကို သတိကပ္႐ႈမွတ္ရန္။
(၃) အဇၥ်တၱေစ့ေဆာ္မႈ (inner impulses)မ်ားကို ႐ႈမွတ္ရန္ တို႔ျဖစ္သည္။

(၁) မိမိျပဳသမွ် သတိကပ္႐ႈမွတ္

“ငါသာလွ်င္ ငါ့ဘဝ၏ အရွင္သခင္စိတ္ဓာတ္”ကို ေမြးျမဴပြားစီးၿပီးသူသည္ မိမိလုပ္သမွ် အျပဳအမူတိုင္းကို မျပတ္သတိကပ္႐ႈမွတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္မူ ဤသို႔သတိကပ္႐ႈမွတ္ႏိုင္ရန္ လြယ္ခ်င္မွလြယ္ပါလိမ့္မည္။ ဤသို႔ျဖစ္ရသည္မွာ သူတို႔အေနႏွင့္မိမိတို႔၏ အာရံုႏွင့္စိတ္ကို လိုအပ္သေလာက္ညွိႏွိဳင္းမေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ဥပမာ-ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ ္စာဖတ္ေနသည္ဆိုပါစို႕။ သူ႔မ်က္စိ(အျမင္အာရံု)က စာရြက္ေပၚတြင္ ရွိေနေသာ္လည္း သူ႔စိတ္က ေဘာလံုးပြဲေရာက္ခ်င္ ေရာက္ေနတတ္သလိုမ်ိဳး ျဖစ္သည္။

စင္စစ္ဤသို႔ သတိကပ္႐ႈမွတ္ႏိုင္သည့္အက်င့္မွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေမြးရာပါမဟုတ္သည္က မ်ားပါသည္။ စနစ္တက်ေမြးျမဴေလ့က်င့္ရေသာ အက်င့္ေကာင္းျဖစ္သည္။ ဤအတြက္ ဗုဒၶညႊန္ျပေသာနည္းမွာ ထိေရာက္လြယ္ကူ၍ အက်ိဳးလည္းမ်ားေစပါသည္။  လူတစ္ေယာက္အေနႏွင့္ တစ္ေန႔တြင္ အခ်ိန္အနည္းငယ္ေပးၿပီး မိမိအျပဳအမူမ်ားကို သတိကပ္ ႐ႈမွတ္ေစျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေလ့က်င့္ခါစတြင္ သတိျပတ္မသြားေစရန္ အျပဳအမူကိုလိုက္ၿပီး စိတ္ထဲမွရြတ္ဆိုေပးႏိုင္သည္။

ဥပမာ-လမ္းေလွ်ာက္ေနလွ်င္ “ငါအခု လမ္းေလွ်ာက္ေနတယ္”၊ ထိုင္ေနလွ်င္ “ငါအခု ထိုင္ေနတယ္”၊ စာဖတ္ေနလွ်င္ “ငါအခုစာဖတ္ေနတယ္”စသျဖင့္ စိတ္ထဲမွရြတ္ဆိုၾကည့္ေစျခင္းျဖစ္သည္။  ဤစိတ္ေလ့က်င့္ခန္းကိုသာ တျဖည္းျဖည္းအခ်ိန္တိုး၍ လုပ္သြားလွ်င္ ၂၄ နာရီပတ္လံုး သတိၿမဲသူ ျဖစ္ႏိုင္စရာရွိပါသည္။

ဗုဒၶညႊန္းေသာ အျခားနည္းလမ္းတစ္ခုမွာ ပို၍ပင္ ထိေရာက္ေသးသည္။ “ထြက္သက္ဝင္သက္ကို သတိကပ္႐ႈမွတ္ျခင္းနည္း” (Exercise of in-and-out breathing)ျဖစ္သည္။ (ဤသည္ကို ေနာက္ပိုင္းမွဆက္၍ရွင္းပါမည္)

(၂) ဘဝ၏အစစ္အမွန္တရားကို သတိကပ္႐ႈမွတ္

ဤေနရာတြင္ ဘဝ၏အစစ္အမွန္တရားဆိုသည္မွာ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဆိုေသာ လကၡဏာေရးသံုးပါးကို ဆိုလိုရင္းျဖစ္သည္။ သာမန္ပုထုဇဥ္မ်ားအေနႏွင့္ ဘဝ၏အစစ္အမွန္တရားကို ျမင္ႏိုင္ၾကသည္ မဟုတ္ပါ။ ပိုင္ဆုိင္မႈ၊ အဆင့္ေနရာ စသည္တို႔ႏွင့္ ၄င္းတို႔အေပၚ အေျချပဳျဖစ္ေပၚလာေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈတို႔ကိုသာ ဘဝဟုနားလည္ၾကသည္ကမ်ားသည္။

စင္စစ္ ဤအရာအားလံုးသည္ ဘဝ၏ အေပၚယံ အျခင္းအရာမ်ားသာျဖစ္ပါသည္။ လကၡဏာေရးသံုးပါးေပၚတင္ၾကည့္လိုက္သည္ႏွင့္ မၿမဲျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ အစိုးမရျခင္းတို႔ႏွင့္ မကင္းသည္ကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။ ဤသည္ပင္ ေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ၿပီးေသာအရာကို သတိကပ္႐ႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ မျပတ္ႏွလံုးသြင္းၾကရမည္ျဖစ္သည္။

ဤအတြက္ ဗုဒၶညႊန္ျပေသာ ထိေရာက္ေသာ နည္းလမ္းတစ္ခုမွာ “အသုဘကမၼ႒ာန္း”(Cemetery meditation)ျဖစ္သည္။ ႏွစ္သက္ဖြယ္၊ တပ္မက္ဖြယ္၊ စြဲလမ္းဖြယ္ဟု ထင္မွတ္မွားေနၾကေသာ ရုပ္ခႏၶာႀကီး၏ ေသလြန္ၿပီးေနာက္ပိုင္း စက္ဆုပ္ရြံ႕ရွာဖြယ္ အႏွစ္မရွိသည့္သေဘာကို ကိုယ္ေတြ႔ဆင္ျခင္ႏိုင္ရန္ျဖစ္သည္။ ဤသို႔တစ္စစ ပုတ္သိုးယိုယြင္းလာေသာ ခႏၶာကိုၾကည့္ၿပီး မိမိခႏၶာကို လကၡဏာေရးသံုးပါးေပၚတြင္ တင္ၾကည့္ႏိုင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ ပထမအဆင့္ (သတိကပ္႐ႈမွတ္သည့္အဆင့္)တြင္ အရွိကို အရွိအတိုင္းမွတ္ရန္သာျဖစ္ၿပီး၊ ယခုအဆင့္တြင္ ဘဝ၏အစစ္အမွန္တရားကို ထိုးထြင္းသိျမင္ဖို႔ လိုလာသည္။ သမထသေဘာကို ေက်ာ္၍ ဝိပႆနာသေဘာ ထိေရာက္လာသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

(၃) အဇၥ်တၱေစ့ေဆာ္မႈကို သတိကပ္႐ႈမွတ္

ပို၍ အဆင့္ျမင့္လာေသာ ႐ႈမွတ္နည္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုးထြင္း သိျမင္ရံုမွ်မက၊ စိစစ္ေဝဖန္သည့္သေဘာမ်ားပါလာသည္။ ဤအတြက္နည္းလမ္းမွာ အထူးအေထြမဟုတ္။ “မိမိစိတ္ကို အသိႏွင့္ယွဥ္၍ျပန္ဖတ္ျခင္း” (Contemplation of the mind)ပင္ျဖစ္သည္။ ဤသေဘာကို “မဟာသတိပ႒ာနသုတ္”တြင္ စိတၱာႏုပႆန” အျဖစ္ ဤသို႔ရွင္းျပသည္။

“ရဟန္းတို႔စိတ္ကို မည္သို႔အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈမွတ္ၾကမည္နည္း၊ ရာဂႏွင့္ယွဥ္ေသာစိတ္ကို ရာဂႏွင့္ယွဥ္ေသာစိတ္၊ ရာဂကင္းေသာစိတ္ကို ရာဂကင္းေသာစိတ္၊ ေဒါသႏွင့္ယွဥ္ေသာစိတ္ကိုေဒါသႏွင့္ ယွဥ္ေသာစိတ္၊ ေဒါသကင္းေသာစိတ္ကို ေဒါသကင္းေသာစိတ္၊ ေမာဟႏွင့္ယွဥ္ေသာစိတ္ကို ေမာဟႏွင့္ယွဥ္ေသာစိတ္၊ ေမာဟကင္းေသာစိတ္ကို ေမာဟကင္းေသာစိတ္ စသျဖင့္ စိတ္ကို အရွိအတိုင္း ဆင္ျခင္ၾကည့္ၾကရမည္ျဖစ္သည္ ....

စင္စစ္ ဤသို႔ စိစစ္ေဝဖန္ႏိုင္ရန္မွာ သာမန္ပုထုဇဥ္မ်ားအတြက္ လြယ္လွသည္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ ဤသည္မွာ စိတ္၏ လွည့္စားတတ္ေသာ သဘာဝေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သဘာဝအရဆိုလွ်င္ စိတ္လႈပ္ရွားမႈသည္ အစစ္အမွန္အရွိတရားကို ဖံုးကြယ္ထားေလ့ရွိပါသည္။ ဤသို႔ေသာ ဖံုးကြယ္ထားမႈမ်ားကို ဖယ္ခြာၾကည့္ႏိုင္မွသာ ဆင္ျခင္တံုတရားတို႔ ေနရယူႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ဤသည္တို႔မွာ ေကာင္းစြာသတိကပ္ ႐ႈမွတ္ႏိုင္ရန္ အဆင့္ဆင့္ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကမၼ႒ာန္းနည္းျဖင့္ အႀကိမ္ႀကိ္မ္ေလ့က်င့္ျခင္းအားျဖင့္ အမွန္တကယ္ ရႏိုင္သည့္စိတ္အက်င့္မ်ားဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ဤစိတ္ေလ့က်င့္ခန္းကိုပင္ ဗုဒၶက သူ၏လြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းအတြက္ အထူးအေလးထားခဲ့ဟန္ရွိသည္။ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္မစံမီ၊ ေနာင္ဆံုးေျပာခဲ့ေသာ “မေမ့မေလ်ာ့ေသာ သတိျဖင့္ မျပတ္ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေစ....” (အပၸမာေဒန  သမၸာေဒထ) ဆိုသည္မွာ ဤသေဘာပင္ျဖစ္ပါသည္။

(၁)   မေကာင္းမႈကို ျဖစ္ပြားေစေသာ စိတ္အေတြးဟူသမွ် မိမိစတ္ထဲသို႔ ဝင္မလာေစရန္ တားဆီးရမည္။
(၂)   အကယ္၍ ဤသို႔ ဝင္မလာေစရန္ မတားဆီးႏိုင္လွ်င္ ဝင္ေရာက္လာေသာ အဆိုပါစိတ္အေတြးမ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် ဖယ္ရွားရမည္။
(၃)   တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ ဖယ္ရွားၿပီးေသာ မေကာင္းသည့္စိတ္အေတြးမ်ားေနရာတြင္ ေကာင္းသည့္စိတ္အေတြးမ်ားျဖင့္ အစားထိုးပြားစီးေစရမည္။
(၄)   အဆိုပါေကာင္းသည့္ စိတ္အေတြးမ်ားကို အတတ္ႏိုင္ဆံုးထာဝရ တည္တံ့ေနေစရန္ ထိန္းသိမ္းရင္း ဆက္လက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေစရမည္။

အလားတူပင္ “မဇၥ်ိမနိကာယ”တြင္လည္း အခ်က္သံုးခ်က္ျဖင့္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပထားသည္ကို ဤသို႔ေတြ႔ရသည္။

(၁) အကယ္၍ အာရံုရုပ္တစ္ခုသည္ မေကာင္းေသာစိတ္အႀကံကို ျဖစ္ေပၚေစလွ်င္ ေကာင္းေသာစိတ္အႀကံကိုျဖစ္ေပၚေစသည့္ အျခားအာရံုရုပ္တစ္ခုႏွင့္ အစားထိုးၾကည့္ပါ။
(၂) မေကာင္းေသာစိတ္အႀကံကိုေပးသည့္ အာရံုရုပ္က စိတ္သႏၱာန္မွ မထြက္ဘဲ ေတာင့္ခံေနလွ်င္ ၄င္းကေပးႏိုင္သည့္မေကာင္းေသာအက်ိဳးဆက္မ်ားကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္၍ ဖယ္ရွားပစ္ပါ။
(၃) ဤသို႔မွ မေအာင္ျမင္လွ်င္ သင္၏ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခုလံုးကို ေျပာင္းလဲပစ္လိုက္ပါ။

ဤသည္တို႔မွာ ဗုဒၶညႊန္ျပခဲ့ေသာ အလြန္လက္ေတြ႔က်သည့္ နည္းနာမ်ားထဲမွ အခ်ိဳ႕ျဖစ္ပါသည္။
သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူေက်ာ္ဝင္း၏စာာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။



Thursday, October 25, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ အပုိင္း(၁၀)အဆက္

သမၼာအာဇီဝအေျခခံမူမ်ား
သမၼာႏွင့္ မိစာၱ၊ အေကာင္းႏွင့္အဆိုးဆိုေသာ သတ္မွတ္ခ်က္ကို ဗုဒၶက လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအေျခခံေပၚတင္၍ ဆံုးျဖတ္ေလ့ရွိပါသည္။ အျခားသူမ်ားႏွင့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအေပၚ ထိခိုက္နစ္နာေစလွ်င္၊ အဆိုးဟု သတ္မွတ္ၿပီး ထိခိုက္နစ္နာမႈမရွိလွ်င္ အေကာင္းဟု ေယဘုယ်ယူဆသည္။ဤသည္မွာ ဗုဒၶ၏အေျခခံသတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္သည္။ ဤအေျခခံအယူအဆကို ဗုဒၶေခတ္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေပၚ တင္ၾကည့္လိုက္ရာ၊ မလုပ္သင့္ မလုပ္ထိုက္ေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းငါးမ်ိဳးထြက္လာပါသည္။

ဤသည္တို႔မွာ ...

(၁) လက္နက္္အေရာင္းအဝယ္ (Weapon trading)
(၂) အဆိပ္အေရာင္းအဝယ္ (Poison trading)
(၃) မူးယစ္ေဆးအေရာင္းအဝယ္ (Intoxicating trading)
(၄) လူအေရာင္းအဝယ္ (Human trading) ႏွင့္
(၅) သားသတ္လုပ္ငန္း (Slaughter of aminals)တို႔ျဖစ္သည္။

ဤငါးမ်ိဳးကိုသာ မမွန္ေသာ၊ မေကာင္းေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း (မိစာၦအာဇီဝ)ဟု သတ္မွတ္ထားရာ၊ က်န္လုပ္ငန္းအားလံုးမွာ သမၼာအာဇီဝ ဟု ယူဆႏိုင္စရာရွိပါသည္။ အဆိုပါ သတ္မွတ္ခ်က္ ငါးမ်ိဳးမွာလည္း ထိုေခတ္လူ႔အဖဲြ႔အစည္းႏွင့္ယွဥ္၍ ေရြးထုတ္ထားျခင္းျဖစ္ရာ၊ ေခတ္အလိုက္အေျပာင္းအလဲရွိႏိုင္ပါသည္။ အေျခခံအရ မေျပာင္းလဲသည္မွာ မည္သည့္ေခတ္ မည္သည့္ကာလမဆို မိမိအလုပ္ေၾကာင့္ အျခားသူမ်ားႏွင့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကို မထိခိုက္ေစေရးျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္ပင္ ဗုဒၶဓမၼကျပ႒ာန္းထားေသာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္ဟု ယူဆႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

ေခတ္သစ္စီးပြားေရးဘဝတြင္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အလုပ္အကိုင္အမ်ားစု၏ အဓိကရည္မွန္းခ်က္မွာ ဝင္ေငြရဖို႔ျဖစ္သည္။ စားသံုးသူဆႏၵကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ေရးဆိုသည္မွာ အဆိုပါ မဟာဗ်ဴဟာရည္မွန္းခ်က္မွ်သာျဖစ္သည္။ သို႔ျဖင့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြက္၊ သူတစ္ပါးအတြက္ အက်ိဳးျပဳေရးဆိုသည္မွာ အဓိကေနရာတြင္မရွိႏိုင္ေသာ ကၽြဲကူးေရပါသေဘာသာ ရွိေနေတာ့သည္။  ဗုဒၶ၏ သမၼာအာဇီဝကမူ ဤသည္ႏွင့္ေျပာင္းျပန္ဟုဆိုႏိုင္သည္။ သူတစ္ပါးအတြက္ အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ဆိုေသာ ေစတနာႏွင့္အစျပဳသည္။ ေစတနာကို အရင္းခံသည္။ ဝင္ေငြမွာ ရင္းႏွီးလိုက္ေသာ ေစတနာ၏ တံု႔ျပန္မႈသာ ျဖစ္သည္။

မိစာၦအာဖီဝႏွင့္ သမၼာအာဇီဝတို႔၏ သေဘာကို ဗုဒၶက ဥပမာႏွစ္ရပ္နွင့္ျပသည္။ မိစာၦအာဇီဝက “ျခင္”ႏွင့္တူသည္။ ျခင္က ေသြးစုပ္သည္။ ေသြးစုပ္ခံရေသာ လူအတြက္ ဘာအက်ိဳးမွမေပး။ နာက်င္မႈႏွင့္ေရာဂါဘယသာ ယူေဆာင္လာသည္။ သမၼာအာဇီဝက “ပ်ား”ႏွင့္တူသည္။ ပ်ားကဝတ္ရည္စုပ္သည္။ (ပ်ားရည္စုေဆာင္းေပးသည္)။ ဝတ္ရည္စုပ္ခံရေသာ ပန္းတို႔အတြက္လည္း ဝတ္မႈန္ကူးေပးသည္။ (ပန္းတို႔မ်ိဳးပြားေစရန္ ဖူးစာဖက္ေပးသည္) ယခုေခတ္ ဂိမ္းသီအိုရီအရေျပာရလွ်င္ မိစာၦအာဇီဝမွာ အ႐ႈံးအႏိုင္ကိုဦးတည္ေသာ “အႂကြင္း သုညဂိမ္း”(Zero-Sum Game) ျဖစ္သည္။ သမၼာအာဇီဝမွာ အျပန္အလွန္အက်ိဳးရွိေရးကို ေရွး႐ႈေသာ “သုည မဟုတ္ဂိမ္း”(Non-Zero-Sum-Game)ျဖစ္သည္။

ေယဘုယ်သေဘာဆုိရလွ်င္ သမၼာအာဇီဝ၏ ေနာက္ကြယ္မွ အေျခခံက်င့္ဝတ္တန္ဖိုးမွာ “မည္သူ႔ကိုမွ မထိခိုက္မနစ္နာေစေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ” (earning without disserving) ဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

ဗုဒၶအလိုက် ေဘာဂေဗဒ
သမားရိုးက်အျမင္ႏွင့္ေျပာရလွ်င္ ဘာသာေရးႏွင့္ ေဘာဂေဗဒမွာ ဘာမွမပတ္သက္ဟု ဆိုခ်င္စရာ ျဖစ္ပါသည္။ က်မ္းစာႏွင့္ပိုက္ဆံအိတ္ အတူယွဥ္တြဲမတည္ရွိႏိုင္ဟူ၍ ယူဆထားၾကသူမ်ား ရွိသည္။ ေဘာဂေဗဒသမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ၾကည့္လိုက္လွ်င္လည္း စိန္႔ေသာမတ္အက္ကြီနပ္(စ)ေလာက္အထိ ပညာရွင္အားလံုးလိုလိုက “ကုန္သြယ္ေရး”ကို တူးတူးခါးခါးဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္က မ်ားသည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅ဝဝ ေက်ာ္က ဗုဒၶ၏ အျမင္တြင္မူ ကုန္သြယ္မႈကို သမၼာအာဇီဝအျဖစ္အေလးထား ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထိုေခတ္ အိႏၵိယလူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္ လူဦးေရအမ်ားဆံုးျဖစ္ေသာ၊ လယ္သမားမ်ား၊ ကုန္သည္မ်ားကို ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားတြင္ “ကုန္သည္ လယ္လုပ္”(ဝႆ)ဟု အေလးေပးေဖာ္ျပခဲ့သည္မ်ားရွိသည္။ သူတို႔၏ သမၼာအာဇီဝလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း လြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းသြယ္တစ္ခု အျဖစ္ေနရာေပးေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဤအျခင္းအရာမ်ားမွာ ဗုဒၶဓမၼ၏ ထူးျခားမႈျဖစ္ရံုမွ်မက အံ့ၾသဖြယ္ရာ ေရွ႕တန္းေရာက္မႈဟုလည္း ဆိုရပါလိမ့္မည္။

ဤအခ်က္ကို  စတင္အသိအမွတ္ျပဳေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ ေခတ္သစ္ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္မွာ အီးအက္(ဖ)ရႊန္းအာခ်ာ ျဖစ္ပါသည္။ သူ၏ “ငယ္ေသာ္လွ၏” (Small is Beautiful)စာအုပ္တြင္ ရႊန္းအာခ်ာက သမၼာအာဇီဝလမ္းသြယ္ကို အေျခခံၿပီး “ဗုဒၶအလိုက် ေဘာဂေဗဒ”(Buddhist Ecomomics)အေျခခံကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းပညာရွင္ အဆက္ဆက္က ရႊန္းအာခ်ာ၏ အေျခခံေပၚတြင္ ဆက္ေလွ်ာက္ရင္း၊ ေခတ္သစ္ေဘာဂေဗဒပညာအတြက္ ဗုဒၶ၏အက်ိဳးျပဳခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္(အရင္းရွင္စနစ္)၏ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ဟုဆိုႏိုင္ေသာ “က်င့္ဝတ္ပိုင္း”အားနည္းခ်က္ကို ဗုဒၶအလိုက်ေဘာဂေဗဒနည္းျဖင့္ ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းလာၾကသည္။

ေခတ္ၿပိဳင္၊ သက္ရွိထင္ရွားေဘာဂေဗဒပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ မက္ဆာခ်ဴဆက္နည္းပညာတကၠသိုလ္(MIT)မွ ပါေမာကၡ လက္စတာသာရိုးမွာ အဆိုပါပညာရွင္မ်ားထဲမွ ထင္ရွားသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ သူ၏ “ဥစၥာဓနတည္ေဆာက္ေရး”(Building Wealth)က်မ္းတြင္ ပါေမာကၡသာရိုးက ဗုဒၶ၏ “ဒီဃဇာဏုသုတ္”လာ၊ “ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပိရမစ္” (wealth pyramid)တစ္ခုကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ စင္စစ္ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့ေသာ “ႀကီးပြားခ်မ္းသာေၾကာင္းတရားေလးပါး”မွာ သမၼာအာဇီဝကို လက္ေတြ႔စီမံခန္႔ခြဲပံုျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို ပါေမာကၡသာရိုးက ေခတ္သစ္အဓိပၸာယ္မ်ားျဖင့္
ျပန္ဖြင့္ျပသည္။

(၁)   ဥ႒ာနသမၸဒါဒ- (ကၽြမ္းက်င္ေသာ၊ ပညာဉာဏ္၊ စူးစမ္းေျမာ္ျမင္မႈႏွင့္ တက္ႂကြလံု႕လျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း)ဤသည္ကို ပါေမာကၡသာရိုးက “စြန္႔ဦးတီထြင္လုပ္ဟန္” (enterperneur-ship)ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္သည္။ ပညာႏွင့္စြန္႔စားလုပ္ကိုင္ေသာ ေခတ္သစ္စီးပြားေရးလုပ္ဟန္ျဖစ္ပါသည္။

(၂)   အာရကၡသမၸဒါ (မိမိပိုင္ စည္းစိမ္ဥစၥာကို ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးမဖ်က္ဆီးရေအာင္ လံုၿခံဳစြာေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ျခင္း) ဤသည္ကို “ပုဂၢလိကပိုင္ပစၥည္းပိုင္ဆိုင္ခြင့္” (property right)အျဖစ္ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္သည္။

(၃)   ကလ်ာဏမိတၱာ (သဒၶါ၊ သီလ၊ စာဂ၊ ပညာ ျပည့္စံုေသာ မိတ္ေဆြေကာင္းမ်ားရွိျခင္း။) ဤအခ်က္ကို “ယံုၾကည္စိတ္ခ်ႏိုင္ေသာ လူမွဳပတ္ဝန္းက်င္” (trustworthy social institution) ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္သည္။

(၄)   သမဇီဝိတာ (ဝင္ေငြထြက္ေငြကို မွ်တစြာ စီမံႏိုင္ျခင္း)ဤသည္ကို ပါေမာကၡသာရိုးက ဘတ္ဂ်က္ဆိုင္ရာ စီမံခန္႕ခြဲမႈ (budget management)ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္သည္။

ႊဤေလးခ်က္ကို ဆင့္ထပ္ႏိုင္ေသာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္သာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အမွန္တကယ္ရႏိုင္လိမ့္မည္ဟုဆိုသည္။ ဤသည္ပင္ ပါေမာကၡသာရိုး သရုပ္ေဖာ္လိုက္ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပိရမစ္ ျဖစ္ပါသည္။
သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ ေက်ာ္ဝင္း၏ စာအုပ္ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။

Tuesday, October 23, 2012

“ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး” ႏွင့္ခရီးမွတ္တမ္း


                                      “ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး”

အဌမေျမာက္ ကမၻာ႔အံ့ခ်ီးဖြယ္ တခုျဖစ္လာမယ့္ ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီးကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္ စီးပြားေရးၿမိဳ႔ေတာ္ ျဖစ္တဲ့ မြန္္ဘိုင္းၿမိဳ ့(ယခင္ ဘံုေဘၿမိဳ႔) မွာ ၂၀၀၉ ခု ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၇) ရက္ေန႔ နဲ႔ (၈) ရက္ေန႔မ်ားမွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး ကို စတင္ တည္ထားဖို ့ ဦးေဆာင္ခဲ့တာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ၀ိပႆနာ တရားျပဆရာ မဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ “ဂုရုၾကီးဦးဂိုအင္ကာ” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မြန္္ဘိုင္းၿမိဳ႔ ေျမာက္ဖက္မွာ တည္ရွိတဲ့ ဂိုရိုင္းေခ်ာင္းေဘးက “ဂိုရိုင္းကြၽန္း (Gorai Island)” ေပၚမွာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ တဦးလွဴဒါန္းထားတဲ့ အေမရိကန္ ေဒၚလာ( ၅) သန္းတန္ ေျမ (၁၁) ဧက ေပၚမွာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ စတင္ၿပီး တည္ထားခဲ့တာပါ။

                             “ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး” ေဖာင္းေဒးရွင္းပုံစံ

ေစတီေတာ္ၾကီး ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီး ပံုအတိုင္း တည္ထားတာျဖစ္ၿပီး၊ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီးကို ပူေဇာ္ေသာအားျဖင့္ မူလ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီးထက္ အျမင့္ေပ (၁) ေပ ႏွိမ့္ခ်ၿပီး (၃၂၅) ေပ အျမင့္သာ တည္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အျမင့္ေပ (၃၂၅) ေပ။ အက်ယ္အ၀န္း အခ်င္း ေပ (၂၈၀) နဲ႔ ေျမ (၁၁) ဧကေပၚမွာ တည္ထားတဲ့ ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး ရဲ ႔ အထူးျခားဆံုး အခ်က္ကေတာ့အတြင္း ေအာက္ဖက္မွာ လွိဳဏ္ဂူ ပံုစံ တည္ေဆာက္ထားၿပီး ေဒါက္တိုင္ တခုမွ မပါဘဲ၊ သံကူကြန္ကရစ္လည္း လံုး၀မသံုးဘဲ ေက်ာက္တံုး၊ ေက်ာက္သား ခ်ည္း သက္သက္ ျဖင့္ေက်ာက္တံုး အခ်င္းခ်င္း ခ်ိတ္ဆက္က်ားကန္ကာ တိုင္မဲ့ တည္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးေခတ္ နည္းပညာနဲ႔ ေခတ္ေပၚ အင္ဂ်င္နီယာ ပညာမ်ားေပါင္းစပ္ တည္ထားတာ ျဖစ္ၿပီး၊ ဂုရုၾကီးက ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေလာက္ထိေအာင္ မပ်က္မယြင္း တည္တံ႔ေအာင္ ရည္ရြယ္
ေဆာက္လုပ္ထားတာ ျဖစ္တယ္လို ့ ဆိုပါတယ္။
အဲ့ဒီ လိုဏ္ဂူပံုစံ ေဒါက္တိုင္မပါတဲ့ ေစတီေအာက္ဖက္က ခန္းမ ေဆာင္ၾကီးထဲမွာ ၀ိပႆနာ တရားအားထုတ္တဲ့ ေယာဂီ ၈၀၀၀ (ရွစ္ေထာင္) တၿပိဳက္နက္ တရားအားထုတ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး လိုဏ္ဂူရဲ႕ အက်ယ္အ၀န္းက စတုရန္းမီတာ ၆၀၀၀ (စတုရန္းေပ ၆၄၅၈၃) က်ယ္၀န္းပါတယ္။ လိုဏ္ဂူေပၚက ေစတီေတာ္မွာ ေဂါတမဗုဒၶ ရဲ ႔ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ဌာပနာထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေစတီေတာ္ၾကီးမွာ အရံေစတီငယ္ (၂) ဆူပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ေက်ာက္သားခ်ည္း သက္သက္ တည္ေဆာက္ထားေသာ အၾကီးဆံုး ေဒါက္တိုင္မဲ့ လိုဏ္ဂူၾကီး အျဖစ္ အဌမေျမာက္ကမၻာ႔အံ့ခ်ီးဖြယ္ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို ့ ဆိုၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

     “ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး”  အတြင္းမွာ တရားဘာဝနာအားထုပ္ေနၾကပုံ

ေစတီေတာ္ၾကီးကို ဂုရုၾကီး ဦးဂိုအင္ကာ ရဲ ့ ဆရာရင္း၊ တရားျပဆရာၾကီး ဦးဘခင္ ရဲ ့ ေက်းဇူးတရားေတြကို အမွတ္ရ ေအာက္ေမ့ေသာ အားျဖင့္ ဆရာၾကီး ဦးဘခင္ စိတ္ဆႏၵ အျပင္းျပဆံုး ျဖစ္တဲ႔ သာသနာ စတင္ခဲ့ရာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မွာ သာသနာ တေခတ္ျပန္လည္ထြန္းေတာက္ ေစရမည္ ဆိုတဲ့အတိုင္းျပန္လည္ ျဖန့္ေ၀ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဆရာၾကီး ဦးဘခင္ရဲ ့ ေက်းဇူးတရားေတြကို ပူေဇာ္တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပဋိပတိလုပ္ငန္းဌာန(အိုင္အမ္စီ)မွာဆရာၾကီးဦးဘခင္တည္ထားကိုးကြယ္ထားတဲ့ ဓမၼေရာင္ျခည္ေစတီေတာ္ ကို ပူေဇာ္ေသာအားျဖင့္ ေစတီေတာ္ၾကီး ရဲ ႔ အတြင္း ေအာက္ဖက္မွာ လိုဏ္ဂူပံု တည္ထားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။


ဆရာႀကီးဦးဘခင္(1899-1971)

ေစတီေတာ္ၾကီးကို (၁၁) ႏွစ္အတြင္း ၾကိဳးစား တည္ထားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ကုန္က်စားရိတ္ကေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံ သံုး ရူပီးေငြ သန္း (၈၀၀) (၈၀ ကုေဋ) (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၆.၄၃ သန္း နီးပါး) သံုးစြဲထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
သီရိလကၤာႏိုင္ငံ ဆံခ်ည္ အရပ္ကေန သီရိလကၤာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ ပင္႔ေဆာင္လွဴဒါန္းတဲ့ ဗုဒၶ ရဲ ႔ အရိုး ဓါတ္ေတာ္မ်ား နဲ့ ဌာပနာျပဳ တည္ထားကိုးကြယ္ထားတဲ႔ ဒီ ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီးကို ခရစ္ႏွစ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ (၂၁) ရက္ေန ့မွာ အၿပီးသတ္ႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။ ပထမဆံုး
၀ိပႆနာ တရားစခန္း အျဖစ္ (၁) ရက္ တရားစခန္းကို ၂၀၀၈ ခု ဒီဇင္ဘာလ (၂၁) ရက္ေန ့မွာဂုရုၾကီး ဦးဂိုအင္ကာ ဦးစီးကာ ကမၻာ အရပ္ရပ္က တရားေရာဂီ (၈၀၀၀) နဲ႕စတင္ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါတယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၇) ရက္ေန့မွာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ သမၼတ “ပရာတီ ဘာေတး” ကတရား၀င္ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ႔တာ ျဖစ္ၿပီး ထီးတင္ပြဲကို လည္း တစ္ရက္ထဲမွာ ျမန္မာရိုးရာဓေလ့ထံုးစံမ်ားအတိုင္း တင္လွဴ ပူေဇာ္ခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။ ေစတီေတာ္ၾကီး အတြက္ ျမန္မာမွဳ ပန္းခ်ီ နဲ့ အႏုလက္ရာမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ပညာရွင္မ်ားက ျပဳလုပ္ေပးတာျဖစ္ၿပီး ငွက္ျမတ္နားေတာ္ ကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွပဲ ျပဳလုပ္ေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ငွက္ျမတ္နားေတာ္ႏွင့္ စိန္ဖူးေတာ္အား ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ ၂ဝဝ၉ ခု ဇန္နဝါရီလ(၂၆) ရက္ခန္႔တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မြန္ဘိုင္းၿမိဳ႕သို႔ပို႔ေဆာင္ၿပီးထီးေတာ္ျမတ္အားသေဘၤာျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ခဲ႔တယ္ ဆိုပါတယ္။

                                            ဆရာၾကီးဦးဂုိအင္ဂါႏွင့္မိသားစု

၂၀၀၉ခု၊ ေဖေဖၚ၀ါရီ (၇) ရက္ေန ့မွာ ထီးတင္ပါတယ္။ (၈) ရက္ေန ့မွာ အမ်ားျပည္သူ အတြက္ ဖြင့္လွစ္ပါတယ္။
ေစတီေတာ္ၾကီးကို ႏွစ္စဥ္ ဘုရားဖူး ၁ သိန္းခန္ ့ လာေရာက္ဖူးေျမာ္ ၾကည္ညိဳၾကမယ္လို ့လည္း ခန့္မွန္းထားၾကပါတယ္။ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားမ်ား အထူး စိတ္၀င္စားၾကမယ္လို ့လည္း သက္ဆိုင္ရာ ကမွန္းထားၾကပါတယ္။
ေစတီေတာ္ၾကီး တည္ထားမွဳကို ဦးစီးတဲ့ တရားျပဆရာ “ဂုရုၾကီး ဦးဂိုအင္ကာ” သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အိႏၵိယႏြယ္ဖြား ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့စီးပြားေရးသမားၾကီး တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ယခု “ဗႏၱဳလ အင္တာေနရွင္နယ္ လီမိတက္ ပိုင္ရွင္”ေတြရဲ႕ ဖခင္ၾကီးပါ။ “ဂုရုၾကီး”ကို (၁၉၂၄) ခုႏွစ္မွာ အထက္ျမန္မာျပည္ၿမိဳေတာ္
“မႏၱေလး”မွာ ဖြားျမင္ခဲ့တာပါ။ ဂုရုၾကီးတို ့ သာသနာျပဳ ဇနီးေမာင္ႏွံမွာ သား (၆) ဦး ထြန္းကားပါတယ္။
                   “ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး” ၏တရားျပဆရာၾကီးဦးဂုိအင္ဂါ

Monument set to become one of country’s major tourist attractions
Mumbai, October 12: The work for the World Vipassana Foundation’s pagoda, a replica of Myanmar’s Shwedagon pagoda, is in full swing. It will be completed by December next year. The pagoda, a dream project of S N Goyanka, who has taught vipassana to thousands of people in India and other countries, is situated near Gorai’s Essel World area.
The ceremony of placing sacred relics of Gautam Buddha in pagoda will be done by Prime Minister Manmohan Singh on October 29. This unique pagoda will be about 325 feet high.
The Maha Bodhi Association of India has donated sacred relics of Gautam Buddha to be enshrined in the pagoda. Buddhists in Myanmar have also donated materials for the pagoda. It includes 850 marble rocks with the size of one cubic meter each for flooring the pagoda compound; 150,000 square feet of parquet for laying the floor of the cave; timber for crafting Myanmar decorations and 90 door frames; the sacred gold umbrella; stone Buddha statues including 28 2.5 feet high vipassana-practising Buddha statues in various mudras (postures); 18-feet high Buddha statue in sitting position; eight 5.5-feet high standing Buddha statues and donations totaling to $23 million will be spent in building this pagoda. The pagoda will contain a 280-feet diameter cave with no supporting columns. It will be the largest rock cave in the world. Unlike other pagodas, it will not be a solid brick structure, but with a spacious cave in which thousands of yogis can practice vipassana at the same time.
According to the World Vipassana Foundation, the pagoda will be a vehicle for the spread of Buddha’s teachings that emphatically opposes any sectarian, casteism and religious dogmas. His teachings have already proved to be an ideal bridge for peace, tolerance and harmony across all the communal and regional divides splintering India today.
The strongly secular nature of vipassana is further proved by its acceptance amongst people of all religions, nations, sects and socio-cultural backgrounds. Vipassana courses are taking root in even some of the staunchly sectarian countries. This monument will be an added focus of attraction to visitors and tourists worldwide, who visit our ancient country for its rich cultural traditions and its magnificent knowledge in the spiritual field. The sheer size, grandeur and architectural style of the pagoda itself will be sufficient to gain its entry into tourist maps. Even the tourists, who visit the pagoda, as merely another monument for sight seeing, will get great opportunity to receive the true teachings of the enlightened one, understand their benefits and may be inspired to follow the practical path of vipassana.
                  GLOBALVIPASSANကမၻာ့ဝိပႆနာေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီးအတြင္းမွာ                                                          သူငယ္ခ်င္း ေနာင္ေတာ္မ်ားႏွင့္အမွတ္တရ
                          “ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး” ေရွ့အမွတ္တရ
 သိရီဓမၼာေသာကမင္းတရားၾကီး၏ ေက်ာက္တုိင္နွင့္နည္းတူ အထိမ္းမွတ္ေက်ာက္တုိင္ၾကီးႏွင့္ ဘုရားၾကီး
               “ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး” ၏အဝင္မုဒ္ဦးေရွ့မွာ အမွတ္တရ

ခ်မ္းသာပါေစ၊ေအးၿငိမ္းပါေစ၊
သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ..လြတ္ေျမာက္ၾကပါေစ။
ဘ၀တုသဗၺမဂၤလာ  ေရႊျဖဴးေလး

Monday, October 22, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူအပုိင္း(၁၀)

အခန္း (၁ဝ)
သီလလမ္း
“ ...... ျပဳသမွ် အမႈတိုင္းဟာ
အမွားကိုတိုက္၊ ေကာင္းမႈကိုတိုးပြားႏိုင္ေစ
ပယင္းပုတီးလံုးတို႔ၾကား၊ ေငြျခည္ျမင္ရသလို
ေကာင္းမႈၾကား ေမတၱာျပေစ ....။”


စတုတၳအမွန္မြန္ (လြတ္ေျမာက္ရာလမ္း) ၏ ဒုတိယလမ္းမႀကီးမွာ “သီလလမ္း”ျဖစ္သည္။ သီလဆိုသည္မွာ ေကာင္းမႈကို ထိန္းသိမ္းျခင္း (တစ္နည္း)မေကာင္းမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဓမၼလာ အဘိဓမၼာ သေဘာအရ ဝိရတီ ေစတသိက္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ မည္သည့္အရာမ်ားကိုေရွာင္ရမည္နည္းဆိုလွ်င္ “ကိုယ္ျဖင့္ က်ဴးလြန္ေသာ လုပ္မွားကိုင္မွား” (ကာယဒုစရိုက္)ႏွင့္ “ႏႈတ္ျဖင့္က်ဴးလြန္ေသာ ေျပာမွားဆိုမွား (ဝစီဒုစရိုက္)တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းျဖစ္သည္။

ဤသို႔သဘာဝရွိသည့္ သီလလမ္းတြင္ လမ္းသြယ္သံုးခုပါဝင္သည္။ “ေကာင္းစြာေျပာဆိုျခင္း”(သမၼာဝါစာ)၊ “ေကာင္းစြာျပဳမူ ေဆာင္ရြက္ျခင္း” (သမၼာကမၼႏၲ)ႏွင့္ “ေကာင္းစြာအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳျခင္း” (သမၼာအာဇီဝ) တို႔ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းဆိုေသာ္ ဝစီဒုစရိုက္တစ္ပါးႏွင့္ ကာယဒုစရိုက္ႏွစ္ပါးတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေျပာရလွ်င္ ဗုဒၶဓမၼ၏ “က်င့္စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ တန္ဖိုးမ်ား” (ethical value)ျဖစ္ပါသည္။

ဤေနရာတြင္ ဗုဒၶဓမၼ၏ ထူးျခားခ်က္မွာ က်င့္ဝတ္တို႔၏ လာရာႏွင့္ လားရာဟုဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဖန္ဆင္းရွင္ အယူအဆကို လက္ခံေသာ ဘာသာေရးမ်ားတြင္ က်င့္ဝတ္သီလမွာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းျပင္ပမွ တန္ခိုးေတာ္ရွင္တစ္ဦးဦး (ဥပမာ-ေဂါ့ဒ္)၏ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ တန္ခိုးရွင္၏ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာ ရေရးသည္သာ အဓိကရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္၍ တန္ဖိုးႏွင့္ ယွဥ္သည္ဟု ေျပာဖို႔ခက္သည္။ ဗုဒၶဓမၼလာ က်င့္ဝတ္သီလမွာ ဤသို႔မဟုတ္။ ဘဝထဲမွာ အေျခခံသည္။ သံသရာခရီးမွလာသည္။ လြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းသို႔ ဦးတည္ႏိုင္ေစရန္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ တန္ဖိုးတစ္ခုသို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ထားေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားဟုဆိုႏုိင္သည္။
ဤသေဘာကို သီလ၏ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္တရားတြင္ ေျခရာခံႏိုင္ပါသည္။

- သီလလံုလွ်င္ လိပ္ျပာသန္႔သည္။ စိတ္ၾကည္လင္သည္။ (အဝိပၸဋိသာရ)
- စိတ္ၾကည္လင္လွ်င္ ဝမ္းေျမာက္သည္။ (ပါေမာဇၹ)
- ဝမ္းေျမာက္လွ်င္ ႏွစ္သက္အားရသည္။ (ပီတိ)
- ႏွစ္သက္အားရလွ်င္ ကိုယ္စိတ္ၿငိမ္းေအးသည္။ (ပႆဒၶိ)
- ကိုယ္စိတ္ၿငိမ္းေအးလွ်င္ ကိုယ္စိတ္ခ်မ္းသာသည္။ (သုခ)
- ကိုယ္စိတ္ခ်မ္းသာလွ်င္ စိတ္တည္ၿငိမ္သည္။ (သမာဓိ)
- စိတ္တည္ၿငိမ္လွ်င္ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းသို႔ ဦးတည္ေသာ ဉာဏ္ပညာကိုရသည္။ (ယထာဘူတ ဉာဏဒႆန)

ေျပာရလွ်င္ သီလ၏အက်ိဳးဆက္မွာ နိဗၺာန္မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးအထိဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ သို႔အတြက္ သီလကို “က်င့္ဝတ္တန္ဖိုး”ဟု ဆိုႏိုင္သလို “ကိုယ္က်င့္ အဘိဓမၼာ” ဟူ၍လည္း မွတ္ယူႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ေကာင္းစြာေျပာဆိုျခင္း
မ်ားေသာအားျဖင့္ လူသည္ မိမိစိတ္ထဲတြင္ ေတြးထင္ယူဆထားသည့္အတိုင္း ေျပာဆိုၾကသည္က မ်ားသည္။ သို႔အတြက္ ေကာင္းစြာႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္း၏ ေနာက္တြင္ ေကာင္းစြာေျပာဆိုျခင္းက ကပ္လိုက္တက္ပါသည္။ ဗုဒၶ၏ အလိုအရ ေကာင္းစြာေျပာဆိုျခင္း (သမၼာဝါစာ)ဆိုသည္မွာ “မေကာင္းေသာ အေျပာအဆို” (ဝစီဒုစရိုက္) ေလးမ်ိဳးကိုေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဤသည္တို႔မွာ
   (၁) မမွန္ေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း (မုသာဝါဒ) (falsehood)
   (၂) ကုန္းေခ်ာ ရန္တိုက္စကားကို ေျပာဆိုျခင္း (ဝိသုဏဝါစာ) (slander)
   (၃) ၾကမ္းတမ္းရိုင္းစိုင္းေသာ စကားကိုေျပာဆိုျခင္း (ဖရုသဝါစာ) (harsh words)
   (၄) အက်ိဳးမရွိ အႏွစ္မပါေသာ စကားကိုေျပာဆိုျခင္း (သမၹပၸလာပ) (gossip) တို႔ျဖစ္သည္။

နံပါတ္ (၁) ဝစီဒုစရိုက္ (မမွန္ေသာစကားကိုေျပာဆိုျခင္း)မွာ အေရးအႀကီးႏွင့္ အေျခခံအက်ဆံုးျဖစ္သည္။ ဤသေဘာကို ဗုဒၶက သူ၏သားေတာ္ ရာဟုလာ ကိုရင္အား ဆံုးမရာတြင္ ဤသို႔ေျပာခဲ့သည္။ “ ရာဟုလာ.....၊ မုသားေျပာဖို႔ မရွက္ေသာသူသည္ ေရအိုးထဲမွ ေရကိုတစ္စက္မက်န္ သြန္ပစ္လိုက္သလို၊ မည္သည့္ကိုယ္က်င့္သီလမွ မရွိေတာ့ေခ်။ မည္သို႔ေသာမေကာင္းမႈကိုမွ် ျပဳလုပ္ရန္ ဝန္မေလးေတာ့ေပ ...” သို႔အတြက္ မမွန္ေသာစကားကို မေျပာဆိုမိေစရန္ “ရိုးသားမႈ” (honesty)ဆိုေသာ က်င့္ဝတ္ႏွင့္ ထိန္းရမည္ဟု ဆိုပါသည္။

နံပါတ္(၂) ဝစီဒုစရိုက္ (ပိသုဏဝါစာ) ကို အက်ယ္အဓိပၸာယ္ ဖြင့္လွ်င္ “ညီညြတ္ခ်စ္ခင္မႈကို ၿပိဳကြဲေစျခင္း” (breaking fellowship) ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ဤသေဘာကို ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားတြင္ ဓားသြားႏွင့္ ဥပမာျပဳၾကသည္။ စည္းရံုးညီညြတ္မႈ၊ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာမႈတို႔ကို ထိရွေစေသာ အက်င့္ဆိုးျဖစ္ပါသည္။ ဤအက်င့္ဆိုးကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ရန္ “ခ်စ္ခင္ညီညြတ္မႈကို အေထာက္အကူျပဳရမည္”(must be harmonious)ဟုဆိုပါသည္။

နံပါတ္(၃) ဝစီဒုစရိုက္မွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈႏွင့္ယွဥ္၍ မေကာင္းမႈဟု သတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ မွန္ေသာစကားပင္ျဖစ္ေစ၊ ၾကမ္းတမ္းရိုင္းစိုင္းလွ်င္၊ နားေထာင္ရသူဘက္မွ ႏွစ္လိုဖြယ္ရာ မရွိတတ္ေပ။ သို႔ႏွင့္အမွ် ေျပာသူေရာ နားေထာင္သူအတြက္ပါ အက်ိဳးမ်ားႏိုင္စရာ မရွိ ျဖစ္တတ္သည္။ ဤသေဘာကို “ခါးလွ်င္ နားမဝင္၊ ခ်ိဳမွ နားဝင္လြယ္သည္” ဟု ေလာကနီတိတြင္ ဆံုးမထားသည္။ သို႔အတြက္ ဖရုသဝါစာကို ေရွာင္ႏိုင္ရန္ “ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔မႈ” (politeness)ကို ေဆာင္ရမည္ဟု ဆိုပါသည္။

နံပါတ္(၄) ဝစီဒုစရိုက္ (သမၹပၸလာပ)ကို အဂၤလိပ္ေဝါဟာရ gossip ႏွင့္ ဖလွယ္ထားေသာ္လည္း မျပည့္စံုပါ။ အတင္းအဖ်င္း အပါအဝင္ အက်ိဳးမဲ့အႏွစ္မဲ့ စကားအားလ့ုး အက်ံဳးဝင္ပါသည္။  ဤသို႔ ၿပိန္ဖ်င္းေသာ စကားမွာ ေျပာသူေရာ နာသူအတြက္ပါ အက်ိဳးမဲ့ေစ၍ မေကာင္းမႈဟုသတ္မွတ္ ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤသေဘာကို “အႏွစ္မဲ့၊ အက်ိဳးမဲ့ စကားအခြန္းတစ္ေထာင္ဘက္ အႏွစ္ရွိ၊ အက်ိဳးရွိေသာ စကားတစ္ခြန္းက ပိုျမတ္၏”ဟု ဓမၼပဒတြင္ ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။ သို႔အတြက္ မိမိေျပာစကားတစ္ခြန္းမွာ မိမိအတြက္ေရာ၊ နားေထာင္သူအတြက္ပါ အက်ိဳးမ်ားေစရမည္။ (must be beneficial)ဟု က်င့္ဝတ္သတ္မွတ္ခ်က္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

အႏွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပရလွ်င္ ေကာင္းစြာ ေျပာဆိုျခင္းဆိုသည္မွာ...
(၁) ရိုးေျဖာင့္ရမည္ (မွန္တာေျပာရမည္)
(၂) ခ်စ္ခင္ညီညြတ္မႈကို အေထာက္အကူျပဳေစရမည္
(၃) ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ရမည္
(၄) အက်ိဳးရွိေစရမည္ -
ဆိုေသာ ဂုဏ္အင္ေလးရပ္ႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ စကားျဖစ္ပါသည္။

ဤေနရာတြင္ ဗုဒၶ၏ “သမၼာဝါစာ”မွာ “မိတၱဗလဋီကာ”သက္သက္ မဟုတ္သည္ကို သတိခ်ပ္ဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။ စင္စစ္ ဗုဒၶအေနႏွင့္ “မွန္-မမွန္”၊ “ႏွစ္လိုဖြယ္ ျဖစ္-မျဖစ္”၊ “အက်ိဳးရွိ-မရွိ”ဆိုေသာ ႏႈန္းစံသံုးရပ္ႏွင့္ ခ်င့္တြက္ၿပီးမွ ေျပာသင့္ေျပာထိုက္ေသာ စကားကို ေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖစ္သည္။

ဤစံသံုးခုႏွင့္ ျဖန္႔တြက္လိုက္လွ်င္ စကားေျခာက္ခြန္းမွ် အျပန္႔က်ယ္လာႏိုင္ပါသည္။
(၁)   မွန္သည္၊ ႏွစ္လိုဖြယ္ျဖစ္သည္၊ အက်ိဳးရွိသည္။
(၂)   မွန္သည္၊ ႏွစ္လိုဖြယ္ျဖစ္သည္၊ အက်ိဳးမရွိ။
(၃)   မွန္သည္၊ ႏွစ္လိုဖြယ္မျဖစ္၊ အက်ိဳးရွိသည္။
(၄)   မွန္သည္၊ ႏွစ္လိုဖြယ္မျဖစ္၊ အက်ိဳးမရွိ။
(၅)   မွားသည္၊ ႏွစ္လိုဖြယ္ျဖစ္သည္၊ အက်ိဳးမရွိ။
(၆)   မွားသည္၊ ႏွစ္လိုဖြယ္မျဖစ္၊ အက်ိဳးမရွိ။

ဗုဒၶက နံပါတ္(၁) ႏွင့္ နံပါတ္(၃) ကိုသာ ေျပာသင့္ေျပာထိုက္ေသာစကားဟု ယူဆသည္။ မွန္လည္းမွန္သည္။ အက်ိဳးလည္းရွိမည္ဆိုလွ်င္ ႏွစ္လိုဖြယ္မျဖစ္လည္း၊ ေျပာသင့္ေျပာထိုက္သည္ဟု ယူဆျခင္းမွာ ခ်စ္ျခင္း၊ မုန္းျခင္း၊ ခ်ီးမြမ္းျခင္း၊ ကဲ့ရဲ႕ျခင္း တို႔ကို မတုန္လႈပ္ေသာ ရိုးေျဖာင့္ခိုင္မာသည့္ စိတ္အခံကို ေဖာ္ျပရာ ေရာက္ပါသည္။
သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ (ေက်ာ္ဝင္)၏စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။

Saturday, October 20, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူအပုိင္း(၉)အဆက္

အတၱ၏ ေနာက္အဓိပၸာယ္တစ္မ်ိဳးမွာ ပုဂၢလိကဝါဒသေဘာ(individuality)ျဖစ္ပါသည္။ အနတၱ၏ အဓိပၸာယ္တြင္ ဤအခ်က္ကိုမူ ဆန္႔က်င္ဘက္မယူပါ။ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္က ပုဂၢလိကအခန္းက႑ကို သမုတိသေဘာႏွင့္လက္ခံထားပါသည္။ ကမၼဥပေဒသလာ “မိမိျပဳသည့္ကံ(အလုပ္)ကိုမိမိကိုယ္တိုင္တာဝန္ယူရမည္” ဆိုသည္မွာ ဤသေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ဓမၼပဒတြင္ပါေသာ“အတၱာဟိ အတၱေနာ နာေထာ” (မိမိကိုယ္သာကိုးကြယ္ရာ) ဆိုသည္မွာလည္း ဤသေဘာျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶက “အတၱ”ကို ျငင္းပယ္သည္ဆိုရာတြင္ အတၱ၏ self အဓိပၸာယ္ႏွင့္ permanent အဓိပၸာယ္တို႔ကိုသာျဖစ္သည္။ individual သေဘာမဟုတ္ဟု နားလည္ရပါသည္။

အတၱတြင္ ေနာက္ထပ္အဓိပၸာယ္တစ္မ်ိဳးရွိပါေသးသည္။ ေရွးေဟာင္းအိႏၵိယဒႆနက္ ဤအဓိပၸာယ္ကို အေျခခံသည္။ “ထာဝရတည္ၿမဲသည့္ ဝိညာဥ္”(eternal spirit)ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအဓိပၸာယ္ကိုမူ ဗုဒၶကျပတ္ျပတ္သားသားျငင္းပယ္ပါသည္။ သို႔အတြက္ ဤသည္ကို ဆန္႔က်င္ဘက္ျပဳလိုက္လွ်င္မူ အနတၱ၏ ေနာက္ထပ္ အဓိပၸာယ္တစ္ခု ရႏိုင္ပါသည္။ အနတၱအျမင္က “ထာဝရတည္ၿမဲသည့္ ဝိညာဥ္” ဆိုသည္ကို လက္မခံပါ။

ၠဤေနရာတြင္ ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယ ဒႆနတစ္ခုျဖစ္ေသာ သႆတဒိဠိ အယူအဆကို ျပညႊန္းဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။  ဤအယူက “မည္သည့္အခါမွ ေပ်ာက္ျပယ္ ေသဆံုးျခင္းမရွိေသာ ဝိညာဥ္” (immortal soul)ကိုေဟာသည္။ ေသတတ္သည့္ ခႏၶာတြင္ မေသသည့္ဝိညာဥ္ကိန္းေနသည္ဟုယူသည္။ ဤဝိညာဥ္ကိုပင္ အတၱဟုေခၚပါသည္။ အနတၱမွာ ဤသို႔ေသာ အတၱႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သည္။ လူေသသည္ႏွင့္ ရုပ္ေရာနာမ္ေရာခ်ဳပ္သြားသည္ျဖစ္ရာ အျမဳေတအတၱ မက်န္ရစ္ဟုေဟာပါသည္။ ဤသည္မွာ အနတၱ၏ ဒုတိယအဓိပၸာယ္ျဖစ္သည္။ မၿမဲသည့္သေဘာ၊အႏွစ္မရွိသည့္သေဘာျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ “Not permanent” သို႔မဟုတ္ “ No sole”ဟု အနီးစပ္ဆံုး ဘာသာျပန္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

စင္စစ္ ဗုဒၶ၏ ဘဝႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္ျဖစ္သည့္ လကၡဏာေရးသံုးပါးမွာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္ေနသည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဘဝသည္ မၿမဲ (အနိစၥ)၊ ဤသို႔မၿမဲသည့္အတြက္ လိုအင္မျပည့္ (ဒုကၡ)၊ သို႔အတြက္ အစိုးမရႏိုင္(အနတၱ)ဟု ခ်ဳပ္ယူႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အနတၱလကၡဏသုတ္
အနတၱလကၡဏသုတ္မွာ ဓမၼစၾကာတရားအၿပီး ေဟာၾကားေသာ ဗုဒၶ၏ ဒုတိယတရားေတာ္ျဖစ္သည္။ တရားနာပရိသတ္မွာမူ ဓမၼစၾကာေဟာစဥ္ကအတိုင္း အရွင္ေကာ႑ည အမႉးျပဳေသာ တပသီေဟာင္းငါးဦးပင္ျဖစ္သည္။ ယခင္ႏွင့္မတူေတာ့သည္မွာ အနတၱလကၡသုတ္ကို နာယူစဥ္တပသီေဟာင္းမ်ားမွာ ပထမအဆင့္ ဉာဏ္အလင္း (ေသာတာပန္)ရၿပီးသူမ်ားျဖစ္ေနျခင္းပင္။ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္ ရင့္က်က္ေသာ ပညာအခံရွိႏွင့္ၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ အနတၱ လကၡဏသုတ္ ေဟာၾကားၿပီးေသာ အခါမွ တပသီေဟာင္းငါးဦးလံုး အျမင့္ဆံုးဉာဏ္အလင္း(အရဟတၱ) ရသြားၾကသည္ဟု အမွတ္အသားရွိသည္။

အနတၱလကၡဏသုတ္မွာ ဓမၼစၾကာႏွင့္အၿပိဳင္၊ အထူးအေရးႀကီးေသာ တရားေတာ္ျဖစ္ရာ၊ ဗုဒၶ၏မူလေဟာၾကားခ်က္မ်ားကို အရင္အတိုင္းေလ့လာဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။ ယခုစာစုတြင္မူ အဆိုပါသုတ္မွ အေရးအႀကီးဆံုးဟု ယူဆရသည့္ အပိုဒ္ ၄ ပိုဒ္ ကို ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။

   (၁)   ရဟန္းတို႔-ရုပ္ခႏၶာသည္ မိမိကုိယ္ပိုင္မဟုတ္ေပ။ အကယ္၍ ရုပ္ခႏၶာမွာမိမိကိုယ္ပိုင္ ျဖစ္ရိုးမွန္လွ်င္ ဒုကၡေဝဒနာတို႔၏ ေရခံေျမခံ မျဖစ္သင့္ပါ။ “ဒီလိုျဖစ္စမ္း၊ ဒီလိုမျဖစ္နဲ႔” စသျဖင့္လည္း အမိန္႔ေပးေစခိုင္း၍ ရဖို႔ေကာင္းပါသည္။ သို႔ေသာ္ ရုပ္ခႏၶာမွာမိမိအလိုသို႔မလိုက္၊ ဒုကၡေဝဒနာတို႔၏ ကိန္းရာတည္ရာသာျဖစ္သည္။ မိမိဆႏၵႏွင့္အစိုးမရ။ သူ႔သေဘာ သူေဆာင္သည္သာ ျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ ရုပ္ခႏၶာသည္ အတၱမဟုတ္၊ အနတၱဟု ဆိုျခင္းျဖစ္သည္။
      (ရုပ္ခႏၶာကဲ့သို႔ပင္ ေဝဒနာ၊ ပညာ၊ သခၤါရ၊ ဝိညာဏ တို႔ကို လည္းဤအတိုင္းပင္ ဆက္ရွင္းသည္)
   (၂)   ရဟန္းတို႔-ရုပ္ခႏၶာသည္ ၿမဲသေလာ၊ မၿမဲသေလာ ...။ မၿမဲပါဘုရား (အနိစၥ)၊ ဤသို႔မၿမဲသည့္အတြက္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ဟုဆိုမည္ေလာ၊ မႏွစ္သက္ဖြယ္ဟု ယူမည္ေလာ ..။မႏွစ္သက္ဖြယ္ပါဘုရား(ဒုကၡ)၊ အစိုးလည္းမရ။ ၿမဲလည္းမၿမဲ။ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရာလည္း မဟုတ္ပါဘဲႏွင့္ ဤရုပ္ခႏၶာကိုပင္ ငါ့ဟာ၊ သူ႔ဟာ၊ ငါပဲ၊ သူပဲ .. စသျဖင့္ ထင္မွတ္မွားေနၾကသည္မွာ ျဖစ္သင့္ပါသေလာ ..။ မျဖစ္သင့္ပါ ဘုရား။
      (ရုပ္ခႏၶာကဲ့သို႔ပင္ နာမ္ခႏၶာေလးပါးကိုလည္း ဤအတိုင္း ဆက္ရွင္းသည္။)
`   (၃)   ရဟန္းတို႔-အတိတ္ကျဖစ္ခဲ့သည္ ရွိေစ၊ ပစၥဳပၸန္တြင္ ရွိေနဆဲျဖစ္ေစ၊ အနာဂတ္တြင္ရွိလိမ့္မည္ျဖစ္ေစ၊ လူျဖစ္ေစ၊ သတၱဝါျဖစ္ေစ၊ ၾကမ္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ႏုသည္ျဖစ္ေစ၊ အဆင့္နိမ့္သည္ျဖစ္ေစ၊ အဆင့္ျမင့္သည္ျဖစ္ေစ၊ အနီးမွာရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ အေဝးမွာရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ ရုပ္ခႏၶာမွန္လွ်င္ လကၡဏာေရးသံုးပါး (အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ)ႏွင့္ မကင္း၊ ဤသေဘာအမွန္ကို ထိုးထြင္းသိျမင္လွ်င္ ငါ၊ သူ၊ ငါ့ဟာ၊ သူ႔ဟာ စသျဖင့္ အစြဲရွိေတာ့ မည္မဟုတ္။
      (နာမ္ ခႏၶာေလးပါးကိုလည္း ဤအတိုင္းပင္ ဆက္ရွင္းသည္)။
   (၄)   ဤသို႔ အမွန္အတိုင္း ထိုးထြင္းသိျမင္ၿပီးျဖစ္ေသာ ရဟန္းသည္ ရုပ္ခႏၶာကို မစြဲေတာ့။ ေဝဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ဝိညာဏ စေသာ ရုပ္ခႏၶာမ်ားကိုလည္း မစြဲလမ္းေတာ့။       

ဤသို႔မစြဲလမ္းေတာ့သည္ႏွင့္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ အစုေဝးခႏၶာငါးပါးအေပၚတပ္မက္ေသာ တဏွာမွ ဖယ္ခြာႏိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ဤသို႔ဖယ္ခြာႏိုင္သည္ႏွင့္ ထိုရဟန္းအတြက္ လြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းစ ပြင့္ေပၿပီ။ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ေတာ့မည္ ျဖစ္ေပသည္။

“တရားရွာ ခႏၶာမွာေတြ႔” ဆိုသည့္ စကားအတုိင္း ဗုဒၶ၏ ဝိပႆနာလမ္းေၾကာင္းမွာ ခႏၶာငါးပါးကို ဉာဏ္ႏွင့္ ဆင္ျခင္႐ႈမွတ္ျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ အထက္ပါ စာပိုဒ္ငါးပိုဒ္မွာ အဆိုပါဝိပႆနာ လမ္းေၾကာင္းကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ျပထားသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

ပထမစာပိုဒ္မွာ အနတၱလကၡဏာသုတ္တြင္ ပါရွိေသာ “ရူပ” ဘိကၡေဝ အနတၱာ” အစခ်ီေသာ စုဏိယပါဠိ (ပါဠိစကားေျပ)ကိုအနီးစပ္ဆံုး ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာငါးပါးလံုး အနတၱျဖစ္သည္ ဆိုျခင္းကို ရွင္းျပပါသည္။

ဒုတိယစာပိုဒ္မွာ “တံကိ ံမညထ ဘိကၡေဝ၊ ရူပံ နိစၥံ ဝါ အနိစၥံ ဝါတိ  ” အစခ်ီေသာ စုဏိယပါဠိ (ပါဠိစကားေျပ)ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာငါးပါးေပၚတြင္ လကၡဏာေရးသံုးပါးကို တင္ၾကည့္ျခင္းျဖစ္သည္။

တတိယစာပိုဒ္မွာ “တသၼာတိဟဘိကၡေဝ ယံ ကိဥိၥ ရူပံ အတီတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷံ ...” အစခ်ီေသာ စုဏိပါဠိ(ပါဠိစကားေျပ)ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာငါးပါးအေပၚ တဏွာႏွင့္မၾကည့္ဘဲ ပညာႏွင့္ၾကည့္ျမင္ရန္ အသိေပးျခင္းျဖစ္သည္။

စတုတၳစာပိုဒ္မွာ “နိဗၺိႏၵံ ဝိရဇၹတိ” အစခ်ီေသာ စုဏိယပါဠိ (ပါဠိစကားေျပ)ျဖစ္ပါသည္။ ဝိပႆနာ ဉာဏ္စဥ္မ်ားကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ ဤစာပုဒ္ေလးပုဒ္မွာ အနတၱလကၡဏသုတ္၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္သလို၊ ပထမလမ္းသြယ္“ေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ျခင္း”(သမၼာဒိ႒ိ)ကိုေဖာ္ျပရာလည္းေရာက္ပါသည္။ ဗုဒၶ ဓမၼအလိုအရ အရာရာကို လကၡဏာေရးသံုးပါးျဖင့္ ပိုင္းျခား သိျမင္ျခင္းသည္ပင္ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္စြာ သိျမင္နားလည္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ ဘဝႏွင့္သံသရာကို ပညာျဖင့္ဆင္ျခင္သိနားလည္ျခင္းဟု ဆိုႏိုင္ေကာင္းမည္ ထင္ပါသည္။

(၂) ေကာင္းစြာ ႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္း

ပညာလမ္း၏ ဒုတိယလမ္းသြယ္မွာ “ေကာင္းစြာႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္း” (သမၼာသကၤပၸ)ျဖစ္ပါသည္။ ပထမလမ္းသြယ္ (သမၼာ ဒိ႒ိ)ႏွင့္ သမၼာသကၤပၸမွာ မတူပါ။ သမၼာဒိ႒ိက မရွိကိုအရွိအတိုင္း သိျမင္နားလည္ျခင္းျဖစ္သည္။ သမၼာသကၤပၸမွာ အတြင္းစိတ္၏ ေမွ်ာ္မွန္းတမ္းတျခင္းသေဘာျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ဤႏွစ္ခုမွာ ဆက္စပ္ေနရပါလိမ့္မည္။ စိတ္သည္ လြတ္ထြက္တတ္သည့္ သဘာဝရွိရာ ဤသို႔လြတ္မသြားေစရန္ သမၼာဒိ႒ိကို ႏွလံုးသြင္းေစႏိုင္ဖို႔လိုပါသည္။ တစ္နည္းဆိုလွ်င္ သမၼာသကၤပၸကို သမၼာဒိ႒ိေပၚတြင္ တင္ထားဖို႔ျဖစ္သည္။ ဤသေဘာကို ရည္ရြယ္၍ ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားတြင္ သမၼာသကၤပၸကို “အာရံုဆီသို႔မွန္စြာ ေရွ႕႐ႈေစရန္တင္ေပးျခင္း”ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ပါသည္။
   ဗုဒၶညႊန္ျပေသာ ေကာင္းစြာႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္းမွာ -
   (၁)   ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လႊတ္စိတ္ ( အ- ေလာဘ)
   (၂)   သတၱဝါအားလံုးအေပၚ ျဖန္႕ၾကက္ထားေသာ ေမတၱာစိတ္ ( အ-ေဒါသ )ႏွင့္
   (၃)   သူတစ္ပါးအေပၚ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္သည့္ သေဘာမပါေသာစိတ္ (ဂရုဏာစိတ္)

ဤ စိတ္သံုးမ်ိဳးကို အၿမဲမျပတ္ ႀကံစည္ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါသည္။
         
ပထမစိတ္၊ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လႊတ္စိတ္ဆိုရာတြင္ ရုပ္ဝတၳဳဆိုင္ရာ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားသာမက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အစြဲအလမ္းမ်ားကိုပါ စြန္႔လႊတ္ဖို႔ရည္ရြယ္သည္။ ဗုဒၶ၏ သံဃာ့အဖဲြ႔အစည္းတြင္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဦးျပည္းေခါင္းထံုး၊ ဖန္ရည္ဆိုး၊ သကၤန္း၊ ဆြမ္းတစ္နပ္ စသည္တို႔မွာ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လႊတ္စိတ္ကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးေစျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ဤစိတ္မွာရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအတြက္သာ သတ္မွတ္ထားသည္မဟုတ္ပါ။ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ပါသည္။ ဤသေဘာကို -ဓမၼပဒတြင္ ဤသို႔ဖြင့္ဆိုထားသည္။

   မေကာင္းမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္သူသည္ “ျဗဟၼာ”(ျမင့္ျမတ္သူ)မည္၏။ နည္းေသာအမွဳကိစၥျဖင့္ ေအးခ်မ္းစြာေနသူသည္ “သာမဏ”(ဧကစာက်င့္သူ)မည္၏။
   ကိေလသာကို ပယ္ခြာထားသူသည္ “ပဗၺဇိတ”(သန္႔စင္သူ)မည္၏။
       
ဒုတိယစိတ္ -  ေမတၱာစိတ္မွာ လူမႈဆက္ဆံေရးတြင္ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္စရာရွိေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္သည္။ ေဒါသႏွင့္ဆူေဝေနလွ်င္ အမွန္ကိုႏွလံုးသြင္းႏိုင္စရာ မရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ တတိယစိတ္ ကရုဏာစိတ္မွာလည္း ဤသေဘာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤစိတ္အခံသံုးမ်ိဳးျဖင့္ ႀကံစည္ေနမွသာ ပထမလမ္းသြယ္လာ အျမင္မွန္ကို မ်က္ျခည္မျပတ္ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဤစိတ္အခံသံုးမ်ိဳးကို အျပည့္အဝမဟုတ္လွ်င္ေသာ္မွ၊ မထိုက္အသင့္ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္လွ်င္ပင္ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ေသာ လူမႈဆက္ဆံေရးဘဝ ရရွိႏိုင္စရာရွိပါသည္။ သို႔အတြက္ ေကာင္းစြာႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္းကို “အေပါင္းလကၡဏာ စဥ္းစားနည္း” (positive thinking)ဟု ဆိုႏိုင္လိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။
သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ (ေက်ာ္ဝင္း၏)စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။

Tuesday, October 16, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူအပိုင္း(၉)

အခန္း(၉)
လြတ္ေျမာက္ရာလမ္း - စတုတၳအမွန္မြန္
ပညာလမ္း

“ၿငိမ္းမႈေဝးတဲ့ ရွစ္ရပ္လမ္း
 လမ္းနိမ့္၊ လမ္းျမင့္တို႔နဲ႔ ေပါက္ေရာက္ႏိုင္တယ္၊
 စိတ္ခိုင္သူ-ျမန္၊ ခ်ည့္နဲ႔သူ-ေႏွး၊
ႏွင္းခေတာင္ထိပ္ေရာက္မယ္ ..”


အမွန္မြန္ေလးပါးတြင္ သက္ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား အသီးသီးရွိၾကပါသည္။ ပထမအမွန္မြန္ (ဒုကၡသစၥာ)မွာ နက္္႐ိႈင္းစြာ သိျမင္ဖို႔ျဖစ္သည္။ ဒုတိယအမွန္မြန္ (သမုဒယသစၥာ)မွာ စြန္႔လႊတ္ျငင္းပယ္ရမည့္အပိုင္းျဖစ္သည္။ တတိယအမွန္မြန္ (နိေရာဓသစၥာ)မွာဆိုက္ေရာက္မည့္ လြတ္ေျမာက္ေရးပန္းတိုင္ျဖစ္သည္။ ယခုဆက္လက္ေဖာ္ျပမည့္ စတုတၱအမွန္မြန္ (မဂၢသစၥာ)မွာ က်င့္ႀကံပြားမ်ားအားထုတ္ရမည့္ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းျဖစ္ပါသည္။ (သိ-ပယ္-ဆိုက္-ပြား-ဟု အတိုခ်ဳပ္မွတ္ႏိုင္ပါသည္။)

ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္အတိုင္း စတုတၳအမွန္မြန္မွာ က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္ရမည့္ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းျဖစ္ရာ၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအတြက္ ဗုဒၶျမတ္စြာကိုယ္ေတာ္တိုင္ခ်မွတ္ေပးခဲ့ေသာ မဟာဗ်ဴဟာအခင္းအက်င္းဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ဤအခ်က္ကိုကိုင္၍ ဘာသာျခား သုေတသီမ်ားက စတုတၳအမွန္မြန္ကို အေရးအႀကီးဆံုးဟု သတ္မွတ္ၾကသည္မ်ားရွိသည္။ ေရွ႕ကအမွန္မြန္သံုးခုမွာ စတုတၳအမွန္မြန္ကိုသာ တစ္ခုတည္းေသာ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းအျဖစ္ ထင္ရွားသိသာေစသည့္ အေထာက္အကူရွင္းျပဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားဟု ယူဆၾကပါသည္။

ဗုဒၶညႊန္ျပခဲ့ေသာ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းတြင္ လမ္းရွစ္သြယ္ရွိသည္။ သေဘာသဘာဝခ်င္းတူညီရာတို႔ကို စုစည္းလိုက္လွ်င္ လမ္းမႀကီးသံုးခုအျဖစ္လည္း ခ်ဳပ္ယူႏိုင္ပါသည္။

ပညာလမ္း
(၁) သမၼာဒိဌိ(ေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ျခင္း)

ဘဝ၏ မၿမဲသည့္သေဘာ၊ ဆင္းရဲသည့္သေဘာ၊ အစိုးမရသည့္ သေဘာကို မွန္မွန္ကန္ကန္ သိျမင္နားလည္ျခင္းျဖစ္သည္။

(၂) သမၼာသကၤပၸ (ေကာင္းစြာႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္း)

ေကာင္းျမတ္ေသာ စိတ္ဆႏၵႏွင့္အစြဲအလမ္းအခုအခံမ်ားမပါဘဲ သင့္ျမတ္ေလ်ာ္ကန္စြာ ေတြးေတာႀကံစည္ျခင္းျဖစ္သည္။

သီလလမ္း
(၃) သမၼာဝါစာ (ေကာင္းစြာေျပာဆုိျခင္း)

ၾကမ္းတမ္းေသာစကား၊ သိမ္ဖ်င္းေသာစကား၊ မမွန္ေသာစကား၊ အက်ိဳးမဲ့ေသာစကားကို မဆိုဘဲ၊ မွန္ကန္စြာေျပာဆိုျခင္းျဖစ္သည္။

(၄) သမၼာ ကမၼႏၲ (ေကာင္းစြာျပဳမူေဆာင္ရြက္ျခင္း)

သူ႔ဥစၥာခိုးျခင္း၊ သူ႔အသက္သက္ျခင္း၊ သူမ်ားသားမယားက်ဴးလြန္ေစာ္ကားျခင္းစေသာ မေကာင္းမႈမမ်ားကိုေရွာင္ၾကဥ္၍ မွန္ကန္စြာ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

(၅) သမၼာအာဇီဝ (ေကာင္းစြာအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳျခင္း)

သူတစ္ပါးကို မထိခိုက္ေစေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈကို ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။

သမာဓိလမ္း
(၆) သမၼာဝါယာမ (ေကာင္းစြာအားထုတ္ႀကိဳးပမ္းျခင္း)

အက်င့္ဆိုး၊ အႀကံဆိုးမ်ား ပယ္ေဖ်ာက္၍ အခုအခံ အစြဲအလမ္းကင္းစြာ၊ ေမတၱာႏွင့္ယွဥ္ၿပီး အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။

(၇) သမၼာသတိ (ေကာင္းစြာသတိကပ္႐ႈမွတ္ျခင္း)

ဘဝ၏မၿမဲသည့္ သေဘာကို ႏွလံုးသြင္း၍ မိမိခႏၶာ၏ ျဖစ္ပ်က္အားလံုးကို ႏိုးၾကားစြာ အာရံုစိုက္ ႐ႈမွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။

(၈) သမၼာသမာဓိ (ေကာင္းစြာ တည္ၿငိမ္ရင့္က်က္ျခင္း)

ထိုးထြင္း သိျမင္ေသာ စိတ္အခံႏွင့္ အျဖစ္တရား၊ အရွိတရားတို႔အေပၚတြင္ စိတ္ကိုတင္းထားႏိုင္သည့္ စူးစိုက္တည္ၿငိမ္မႈျဖစ္ပါသည္။

ပညာလမ္း
(၁)ေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ျခင္း
   ဤသို႔လမ္းသြယ္ ရွစ္ခုရွိသည့္အနက္္ ပထမလမ္းသြယ္(ေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ျခင္း)မွာ အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္သလို သိျမင္နားလည္ဖို႔ အခက္ခဲဆံုးလည္းျဖစ္ပါသည္။

လကၡဏာေရးသံုးပါး
ဗုဒၶဓမၼ၏ အဆံုးပန္းတိုင္မွာ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ေရးျဖစ္ရာ ဗုဒၶ၏ရည္မွန္းခ်က္မွာ အဓိကအားျဖင့္ ဘဝထဲတြင္မရွိပါ။ ဘဝထက္ေက်ာ္လြန္သည္ဟု ဆိုရပါလိမ့္မည္။  အကယ္၍ ဗုဒၶတြင္ ဘဝႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ရည္မွန္းခ်က္တစ္စံုတစ္ရာရွိသည္ဟု ယူဆလွ်င္ ၄င္းတစ္စံုတစ္ရာမွာဘဝကို အမွန္အတိုင္းသိျမင္နားလည္ႏိုင္ေရးသာျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ (စင္စစ္ ဤသည္မွာလည္း ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရးကို ဦးတည္ႏိုင္ဖို႔သာ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ အရင္းအတိုင္း အမွန္အတိုင္း သိျမင္နားလည္ေစရန္ ဗုဒၶက စကားလံုးသံုးလံုးႏွင့္အၿမဲမျပတ္ဆံုးမေလ့ရွိသည္။ ဤသည္တို႔မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္တိုင္း မျပတ္ႏွလံုးသြင္းၾကရသည့္ သေဘာသဘာဝမ်ားကို ေဖာ္ျပေသာ စကားလံုးမ်ားလည္းျဖစ္သည္။ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဆိုေသာ “လကၡဏာေရးသံုးပါး”(The Basic characteristic of life)ျဖစ္ပါသည္။

ပါဠိဘာသာတြင္ “အ” ဆိုသည္မွာ အျငင္းအဓိပၸာယ္ထြက္ေသာ ေရွ႕ဆက္စကားျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ေဝါဟာရ “no” သို႔မဟုတ္ “non” ဆိုသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ နိစၥမွာ “ၿမဲျခင္း” (permanent) ဟု အဓိပၸာယ္ရရာ “အနိစၥ”ကို မၿမဲျခင္းဟု တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ႏိုင္ပါသည္။ ဤသေဘာကို ဗုဒၶဘာသာဝင္မဟုတ္သူမ်ားပင္ အလြယ္ႏွင့္နားလည္ႏိုင္စရာရွိပါသည္။ “ေမြးဖြားရွင္သန္၊ ေသဆံုး” ဆိုေသာ ဘဝ မာတိကာ ကို လူတိုင္းေရွာင္မရသည္ျဖစ္ရာ ေစာဒကတက္စရာမရွိေလာက္ပါ။ အဂၤလိပ္ကဗ်ာဆရာႀကီး “တန္နီဆင္”ကပင္ ဘဝ၏ အနိစၥသေဘာကို ကဗ်ာဖဲြ႔ဖူးပါသည္။

“လူေတြ ေမြးလာၾက၊ ေသသြားၾက
 စမ္းေခ်ာင္းေလးက စီးၿမဲပ ... ” စသျဖင့္ ....။

သို႔ႏွင့္တိုင္ ဗုဒၶဓမၼလာ အနိစၥမွာ ဤသေဘာမွ်မကပါ။ ဗုဒၶ၏အလိုအရ၊ လူ႔ဘဝသာမက စမ္းေခ်ာင္းေလးလည္း မတည္ၿမဲပါ။ ကမၻာႀကီးသည္ လည္းေကာင္း၊ စၾကဝဠာႀကီးသည္လည္းေကာင္း၊ ေျပာရလွ်င္ အျဖစ္တရားအားလံုး မတည္ၿမဲပါ။

ထို႔ထက္ပို၍ အေရးႀကီးသည္မွာ ဘဝတဏွာႏွင့္ယွဥ္ေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဆိုသည္၏ တဒဂၤသေဘာေဆာင္မႈျဖစ္ပါသည္။ fleeting nature of the pleasure ျဖစ္ပါသည္။ လူသည္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို တပ္မက္သည္။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို အဆံုးစြန္ထိတည္တန္႔လိုသည္။ ဤသည္မွာဘဝတဏွာမျပတ္ႏိုင္ေသာ လူသားအားလံုး၏ ဆႏၵပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဘဝမွာမၿမဲသလို “အေပ်ာ္”ဆိုသည္ကလည္း မၿမဲပါ။ ဗုဒၶရည္ရြယ္ေသာ အနိစၥက ဤသေဘာထိေရာက္ပါသည္။

အနိစၥကိုနားလည္သေဘာေပါက္သြားလွ်င္ ဒုကၡကို နားမလည္ႏိုင္စရာမရွိေတာ့ပါ။ စိတ္ဆႏၵအလိုႏွင့္ လက္ေတြ႔အရွိတို႔ တစ္ထပ္တည္းမျဖစ္သည္ႏွင့္ လူမွာ “စိတ္ေဝဒနာခံစားမႈ”(suffering)ကို ေရွာင္မရႏိုင္ေတာ့ပါ။ ဤသည္ပင္ ဒုကၡ၏ သေဘာျဖစ္ပါသည္။

နားလည္ဖို႔ အခက္ခဲဆံုးမွာ တတိယစကားလံုး “အနတၱ”ပင္ ျဖစ္သည္။ ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယဒႆနတြင္ မရွိခဲ့ေသာ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ စတင္ခဲ့သည့္ေဝါဟာရျဖစ္ပါသည္ အယူအဆသစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ထက္ ဗုဒၶဓမၼ၏ အေရးႀကီးသည္ႏွင့္အမွ် သိမ္ေမြ႔နက္္႐ိႈင္းေသာ အေကာက္အယူလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ ဗုဒၶဓမၼကို အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ပါက အနတၱဝါဒ ဟူ၍ ပင္ ဆိုႏိုင္ေကာင္းမည္ ထင္ပါသည္။

အနတၱကို ဖြင့္ဆိုျခင္း
“အနတၱ”မွာ အဓိပၸာယ္တစ္မ်ိဳးမက ေပါင္းစပ္ပါဝင္ေနေသာ ေဝါဟာရျဖစ္သည္။ နိရုတၱိသေဘာအရေျပာရလွ်င္ အနတၱမွာ အတၱ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ဟု ေယဘုယ်ဆိုႏိုင္သည္။ ခက္ေနသည္မွာ အတၱဆိုေသာ စကားလံုးကိုယ္တိုင္သည္ပင္ အဓိပၸာယ္ေထြျပားေနျခင္းျဖစ္သည္။ ရပ္သံုးရြာသံုးရွိသလို ဒႆန (ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယဒႆန)အေကာက္အယူမ်ားလည္း ပါဝင္ေနတတ္သည္။ သို႔အတြက္ အတၱ၏ အဓိပၸာယ္အားလံုးကို ဆန္႔က်င္ဘက္ျပဳရံုႏွင့္ ဗုဒၶဓမၼလာ အနတၱသေဘာကို အျပည့္အဝ နားလည္ႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။

“အတၱ”တြင္ အနည္းဆံုး အနက္ပြားသံုးခု ရွိႏိုင္ပါသည္။ ပထမ အဓိပၸာယ္မွာ ခြဲေဝမႈသေဘာပါသည့္ “ျပန္ညႊန္းနာမ္းစား” (reflexive pronoun)ႏွင့္ နီးစပ္သည္။ အဂၤလိပ္ေဝါဟာရ 'one' 'oneself' 'each one' ဆိုသည္တို႔ႏွင့္ အဓိပၸာယ္တူႏိုင္သည္။ ဤသည္ကို နာမဝိေသသနသဘာသံုးလိုက္လွ်င္ ပိုင္ဆိုင္မႈအနက္္ပါ ထင္လာသည္။ “ငါ့ဟာ၊ သူ႔ဟာ” စေသာ အဓိပၸာယ္ရပါသည္။ “of one's own"ဟုဆိုရပါလိမ့္မည္။ ဤအဓိပၸာယ္ကို ဆန္႔က်င္ဘက္ျပဳလိုက္လွ်င္ “ငါ့ဟာ မဟုတ္၊ သူ႔ဟာမဟုတ္” ' not of one's own" ဟုရပါလိမ့္မည္။ ဗုဒၶဓမၼလာ “အနတၱ”၏ ပထမအဓိပၸာယ္မွာ ဤသည္ပင္ ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶအလိုအရ ပုဂၢိဳလ္၊ သတၱဝါ၊ ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ ေယာက္်ား မိန္းဟူ၍ မရွိပါ။ အားလံုးသည္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ အစုအေဝးမွ်သာျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ ငါ့ဟာ၊ သူ႔ဟာ၊ ေယာက္်ား၊ မိန္းမ၊ အလွ၊ အက်ည္းတန္ စသည္တို႔မွာ အမွန္မရွိသည္ကို အရွိဟုထင္ေနတာ “ဟုတ္ေယာင္မႈ"မွ်သာျဖစ္သည္။ တစ္နည္းဆိုလွ်င္ “အတၱအထင္”သာျဖစ္သည္။ ဤအထင္ကို ဗုဒၶကပယ္ပါသည္။ ဗုဒၶ၏ အနတၱအျမင္က ငါ့ဟာမဟုတ္။ ငါ့အလိုမလိုက္ဟု ေဟာသည္။ အစိုးမရသည့္သေဘာျဖစ္ပါသည္။ သို႔အတြက္ အနတၱ၏  ပထမအဓိပၸါယ္မွာ ကိုယ္ပိုင္မဟုတ္သည့္သေဘာ၊ အစိုးမရသည့္သေဘာျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလိပ္ေဝါဟာရႏွင့္ “not of one's own"သို႔မဟုတ္ "no self"အနီးစပ္ ဆံုး ျပန္ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ(ေက်ာ္ဝင္း)၏စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။

Saturday, October 13, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူအပုိင္း(၈)အဆက္

သံသရာမွ နိဗၺာန္သို႔

သံသရာစက္ဝိုင္းကို ေဖာက္ထြက္၍ နိဗၺာန္သို႔ကူးရသည္မွာ အလိုလိုျဖစ္ေပၚလာေသာ ျဖစ္စဥ္မဟုတ္ေပ။ က်ိဳးေၾကာင္းဆင္ျခင္မႈ ဆိုေသာ ဒႆနနည္းျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ရသည္လည္းမဟုတ္ေပ။ ဘဝ၏ အစစ္အမွန္တရားကို နက္႐ိႈင္းစြာ ထိုးထြင္းသိျမင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းရေသာ ဝိပႆနာလမ္းေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာလည္း ေန႕ခ်င္းညခ်င္းႏွင့္ ရုတ္တရက္ရႏိုင္ေသာ အက်ိဳးရလဒ္ဟု ယူဆ၍ မရႏိုင္ပါေခ်။ (ပါရမီ ရင့္သန္ၿပီးသူအခ်ိဳ႕သာ ျခြင္းခ်က္အျဖစ္ရွိႏိုင္သည္။) တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္ရသည္က မ်ားပါသည္။
 
ဤသို႔ျဖစ္ရသည္မွာ သံသရာတြင္ က်င္လည္ေနရေသာ လူ(သတၱဝါ)တို႔မွာ ႀကိဳးဆယ္ေခ်ာင္းျဖင့္ ေႏွာင္ႀကိဳးတည္းခံထားရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤႀကိဳးဆယ္ေခ်ာင္းကို ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားက “ကိေလသာဆယ္ပါး”(Ten cords of bondage)ဟု ေရတြက္ျပပါသည္။ ဤသည္တို႔မွာ-
   (၁)   လိုခ်င္တက္မက္ ၿငိတြယ္ျခင္း (ေလာဘ)
   (၂)   စိတ္ဆိုး၊ အမ်က္ထြက္ပူေလာင္ျခင္း (ေဒါသ)
   (၃)   အမွန္အတိုင္း မသိမျမင္ႏိုင္ဘဲ ေတြေဝျခင္း (ေမာဟ)
   (၄)   မိမိကိုယ္ကိုယ္ အရွိထက္ပို၍ ထင္မွတ္မွားျခင္း (မာန)
   (၅)   အစြဲအလမ္းအခုအခံမ်ားျဖင့္ အသိမွားအယူမွားျခင္း (ဒိဌိ)
   (၆)   အမွန္တရားအေပၚ ယံုမွားသံသယျဖစ္ျခင္း (ဝိစိကိစာၦ)
   (၇)   ေလးလံထိုင္းမႈိင္းေသာစိတ္ (ထိနမိဒၶ)
   (၈)   ပ်ံ႕လြင့္ေသာစိတ္ (ဥဒၶစၥ)
   (၉)   မေကာင္းမႈလုပ္ရသည္ကို မရွက္တတ္ျခင္း (အဟိရိက)
ႏွင့္
   (၁ဝ)   မေကာင္းမႈလုပ္ရသည္ကို မေၾကာက္လန္႕ျခင္း (အေနာတၱပၸ)
တို႔ျဖစ္သည္။ ဤႀကိဳးဆယ္ေခ်ာင္းကို တၿပိဳင္တည္းျဖတ္၍ ရသည္မဟုတ္။ သူ႔အကန္႔ႏွင့္သူ ျဖတ္ရသည္မ်ိဳးျဖစ္သည္။

ဤသို႔ ႀကိဳးဆယ္ေခ်ာင္းကို  ျဖတ္ရသည့္အတြက္ လူသည္ အျဖစ္တရားတို႔၏ အစုအေဝး(သံသရာ)ဆိုေသာ  တဖက္ကမ္းမွ “စိတ္၏ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းမႈ စိတ္အလ်ဥ္ခရီး” (Stream of mind purification)ကို ျဖတ္သန္းၿပီးမွသာလွ်င္ အရွိတရားတို႔၏ေနရာ (နိဗၺာန္) ဆိုသည့္ အျခားတစ္ဖက္ကမ္းသို႔ဆိုက္ေရာက္ႏိုင္ပါသည္။ ဤစိတ္အလ်ဥ္ခရီးတြင္ အဆင့္ေလးဆင့္ရွိသည္။ ပထမအဆင့္ ကို “ေသာတာပတၱိ”ဟုေခၚသည္။ ဤအဆင့္တြင္ ႀကိဳးဆယ္ေခ်ာင္းထဲမွ ဒိဌိႏွင့္ ဝိစိကိစာၦ ဆိုေသာ ႀကိဳးႏွစ္ေခ်ာင္းကိုသာ အၿပီးျဖတ္ႏိုင္ပါေသးသည္။ သို႔အတြက္ အပါယ္သို႔မလားႏိုင္ေတာ့သည့္တိုင္ သံသရာထဲမွ အၿပီးတိုင္ထြက္ႏိုင္ေသးသည္ မဟုတ္ပါ။

ဒုတိယအဆင့္ကို “သကဒါဂါမိ” ဟုသတ္မွတ္သည္။ က်န္ႀကိဳး ရွစ္ေခ်ာင္းထဲမွ ႀကိဳးႏွစ္ေခ်ာင္းျဖစ္ေသာ ေဒါသႏွင့္ ေလာဘတစ္ပိုင္း (ကာမရာဂ)ကို အားနည္းေအာင္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ အၿပီးတိုင္မျဖတ္ႏိုင္ေပ။ သံသရာခရီးသို႔ တစ္ႀကိမ္ျပန္လည္ႏိုင္ေသးသည္။ တတိယအဆင့္မွာ “အနာဂါမိ” ျဖစ္ပါသည္။ ေဒါသႏွင့္ ကာမရာဂကို အၿပီးတိုင္ ျဖတ္ႏိုင္သည့္တိုင္ ႀကိဳးေျခာက္ေခ်ာင္း က်န္ပါေသးသည္။ ေလာဘဆိုေသာႀကိဳးမွာပင္ ကာမရာဂဆိုေသာ အၾကမ္းစားတဏွာကိုသာ ပယ္ႏိုင္ေသာ္လည္း ရူပရာဂ၊ အရူပရာဂ ဆိုသည့္ အႏုစား တဏွာအခ်ိဳ႕ကားက်န္ေသးသည္။ သံသရာသို႔ ျပန္လည္ထြက္ဖို႔မူ အခြင့္အလမ္းနည္းသြားၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

စတုတၱႏွင့္ ေနာက္ဆံုးဆင့္မွာ  “အရဟတၱ”ျဖစ္ပါသည္။ ႀကိဳးအားလံုးကို အၿပီးတိုင္ျဖတ္ေတာက္ၿပီးျဖစ္၍ တစ္ဖက္ကမ္းသို႔ ေျခခ်ႏိုင္ၿပီျဖစ္သည္။ သံသရာခရီးသို႔ ျပန္လည္ထြက္ရန္ အေၾကာင္းမရွိေတာ့ပါ။ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ တစ္နည္းဆိုရလွ်င္ အျဖစ္တရားနယ္ပယ္မွ အရွိတရားနယ္ပယ္သို႔ဝင္ေရာက္ႏိုင္ၿပီျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို ဗုဒၶဓမၼ၏ အျမင့္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ေဖာ္ျပပါပံုႏွင့္ ဆက္စပ္ေလ့လာၾကည့္ဖို႔ျဖစ္ပါသည္။

နိဗၺာန္ႏွင့္ဘဝအရည္အေသြး
ဗုဒၶဓမၼ၏ အဆံုးစြန္ပန္းတိုင္မွာ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ျဖစ္ရာေလာကုတၱရာ ရည္မွန္းခ်က္အဓိကဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ဤသို႔ဆိုသည့္အတြက္ ေလာကီကိုပစ္ပယ္သည္ဟု ယူဆ၍မရပါ။  အဆံုးစြန္ လြတ္ေျမာက္ေရးမဟုတ္သည့္တိုင္ ေလာကတြင္ ေနတတ္ထိုင္တတ္၊ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္တတ္၊ ႏွလံုးသြင္းတတ္ေအာင္လည္း ဗုဒၶ၏ဓမၼမွဆြဲယူ အသံုးျပဳႏိုင္သည္မ်ား မနည္းမေနာရွိပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ ဗုဒၶဓမၼႏွင့္ယဥ္ပါးေစျခင္းသည္ ဘဝအရည္အေသြးကို ျမွင့္တင္ေပးရာေရာက္သည္ဟု ဆိုႏိုင္စရာရွိပါသည္။

ဗုဒၶဓမၼလာ ပထမအမွန္မြန္အရ ဘဝ၏ အစစ္အမွန္တရားမွာ ဒုကၡသာျဖစ္သည္။ ဘဝခရီးဆိုသည္မွာ ေလာဘမီး၊ ေဒါသမီး၊ ေမာဟမီးတို႔ျဖင့္ ေလာင္ၿမိဳက္ေနသည္သာျဖစ္သည္။ ဤသည္၏ အဆံုးစြန္လြတ္ေျမာက္ရာမွာ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္ျဖစ္ေသာ္လည္း ပါရမီ မရင့္သန္သူမ်ားအတြက္ ၾကားအဆင့္ ေလ်ာ့ပါးသက္သာဖြယ္ရာမ်ားလည္းရွိပါသည္။ မီးကိုေရႏွင့္ ၿငိမ္းသတ္ရသလိုပင္ ေလာဘမီး၊ ေဒါသမီး၊ ေမာဟမီးတို႔ကိုလည္း အေလာဘ၊ အေဒါသ (ေမတၱာ)၊ အေမာဟ (ပညာ)ဆိုေသာ ေရႏွင့္ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ပါသည္။ အၿပီးတိုင္ မၿငိမ္းလွ်င္ေသာ္မွ အထိုက္အသင့္ေအးၿငိမ္းရာျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ဤသို႔ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ရန္ အသံုးျပဳရသည့္နည္းမွာ“ျမင့္ျမတ္စြာေနထုိင္နည္း” (ျဗဟၼစိုရ္တရား) ျဖစ္ပါသည္။

   ျဗဟၼစိုရ္ တရားေလးပါးရွိသည္။
(၁)   သူတစ္ပါးအေပၚ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ယွဥ္ေသာ ခ်စ္ခင္စိတ္(ေမတၱာ)
(၂)   မိမိထက္ နိမ့္က်သူမ်ားအေပၚ စာနာေထာက္ထားစိတ္(ကရုဏာ)
(၃)   မိမိထက္ သာလြန္သူမ်ားအေပၚ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္မႈ (မုဒိတာ)
(၄)   အခ်စ္ အမုန္းတို႔မွ ကင္းေသာ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္မႈ (ဥေပကၡာ)

တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ဤတရားေလးပါးကိုသာ လက္ေတြ႔က်င့္ႀကံပြားမ်ားအားထုတ္ႏိုင္လွ်င္ ကိေလသာမီးမ်ား (အားထုတ္ခံယူႏိုင္မႈ အတိုင္းအတာအရ) ေလ်ာ့ပါးၿငိမ္းေအးသြားစရာရွိပါသည္။ ဤသည္ပင္ ဗုဒၶအလိုက် ျမတ္ေသာေနနည္းျဖစ္သည္။ က်င့္ဝတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ဘဝအရည္အေသြးလည္းျဖစ္ပါသည္။

ဤသေဘာကို “ဓမၼေဗဒ” တြင္ လကၤာတစ္ပုဒ္ႏွင့္ ဤသို႔ေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ႔ရသည္။

(၁)
- မုန္းသူမ်ားၾကားတြင္ အမုန္းကင္းစြာေနပါ။
- ေဝဒနာခံစားေနရသူမ်ားၾကားတြင္ ေဝဒနာကင္းစြာေနပါ။
- ေသာကမကင္းသူမ်ားၾကားတြင္ ေသာကကင္းစြာေနပါ။
- ေပ်ာ္ရႊင္မႈဆိုသည္မွာ သင့္အတြက္သာျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

(၂)
- ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္အ႐ႈံးသည္ အမုန္းကိုသာ ေမြးဖြားေစသည္။
- အႏိုင္ႏွင့္အ႐ႈံးၾကားတြင္ စိတ္၏ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ရႏိုင္ဖြယ္မရွိပါ။
- အႏိုင္ယူလိုစိတ္သည္ မီးႏွယ္ပူ၏။
- အ႐ႈံးကိုခံစားရျခင္းသည္လည္း မီးႏွယ္ပူသည္သာ ျဖစ္၏။

(၃)
- ေလာဘသည္ ဆင္းရဲတြင္းမွ မတတ္ႏိုင္ေသာအရာ ျဖစ္သည္။
- ေဒါသသည္ မီးပံုထဲမွ မထြက္ႏိုင္ေသာအရာျဖစ္သည္။
- ေမာဟသည္ ဘယ္ေတာ့မွ မႏိုးေသာ မအိပ္ႀကီးသူျဖစ္သည္။
 ဤလို လူမ်ိဳးအတြက္ ခ်မ္းသာသုခ လာလိမ့္မည္မဟုတ္။

(၄)
- က်န္းမာျခင္းသည္ အႀကီးဆံုးဆုလာဘ္။
- ေရာင့္ရဲျခင္းသည္ အႂကြယ္ဝဆံုး စည္းစိမ္။
- ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ လူသည္ အေကာင္းဆံုးေဆြမ်ိဳး။
- နိဗၺာန္ ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရျခင္းသည္ကား အရာအားလံုးထက္သာေသာ ခ်မ္းသာသုခ ျဖစ္ေပ၏။
သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ(ေက်ာ္ဝင္း)၏စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။

Thursday, October 11, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ အပုိင္း(၈)

အခန္း(၈)
ဒုကၡတို႔ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ၊ တတိယအမွန္မြန္

“ဒုကၡရဲ႕အဆံုး၊ ဘဝရဲ႕ေသျခင္းပဲ
ဆီခန္းရင္ ဆီမီး ဘယ္လိုလင္းလက္မလဲ
ေဆြးဖြယ္ စာရင္းေဟာင္း ရွင္းၿပီ
အသစ္စင္ၾကယ္ရဲ႕...။”


ဗုဒၶ၏ ဓမၼကို “အဆိုးျမင္”ဟုေဝဖန္ၾကသူမ်ားရွိပါသည္။ ဤသို႔ေဝဖန္ၾကသူမ်ားမွာ ဗုဒၶဓမၼ၏အဆံုးပန္းတိုင္ (ယခုေဖာ္ျပမည့္ “တတိယအမွန္မြန္”) ကို သေဘာမေပါက္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ပထမႏွင့္ဒုတိယအမွန္မြန္ (ဒုကၡသစၥာႏွင့္ သမုဒယသစၥာ)တို႔ကိုသာ ကန္႔သတ္၍ သိထားလွ်င္ ဗုဒၶေဟာၾကားေသာ တရားေတာ္မ်ားမွာ အဆိုးျမင္ကဲသည္ဟု ထင္မွတ္မွားႏိုင္စရာရွိပါသည္။ စင္စစ္ ဗုဒၶဓမၼမွာ ဒုကၡကို ဖြင့္ဆိုရွင္းျပရံုမွ်ႏွင့္ တန္႔ရပ္သြားသည္မဟုတ္။ ဒုကၡ၏ အေၾကာင္းရင္း ဇစ္ျမစ္ကိုတူးေဖာ္ျပရံုမွ်မက ဒုကၡတို႔ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာကိုလည္း လမ္းညႊန္ျပသည္။ ဤသို႔ေသာ ဒုကၡတို႔ကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာသည္ပင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား၏ အျမင့္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစုက “နိဗၺာန္” ဟု မွတ္သားထားၾကေသာ တရားျဖစ္ပါသည္။

နိဗၺာန္

ဝိနည္းပိဋိက၊ မဟာဝဂ္တြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာက တတိယအမွန္မြန္ကို ဤသို႔ဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။

“ရဟန္းတို႔၊ တတိယအမွန္မြန္မွာ ဒုကၡ၏ ကင္းရာကုန္ရာျဖစ္ေပသည္။ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းဆိုေသာ ဝဋ္ဆင္းရဲတို႔၏ အၿပီးသတ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာျဖစ္သည္ (နိေရာဓ)၊ အဝိဇၹာႏွင့္ တဏွာကိုပယ္ျခင္း (စာဂ)ျဖစ္သလို၊ အၿပီးအပိုင္စြန္႔လြတ္ျခင္း(ပဋိနိႆဂၢ)လည္းျဖစ္သည္။ ေႏွာင္ဖြဲ႔ခ်ဳပ္ငင္တတ္ေသာ ကိေလသာအစြဲအလမ္းတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ျခင္းျဖစ္သည္(မုတၱိ)။ ဤသို႔ေသာ ကိေလသာ အစြဲအလမ္းမ်ားကို ေတာင့္တျခင္း ကင္းသည့္ သေဘာတရားလည္းရွိသည္။ (အနာယူဟ)။”

ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစု နားစြဲထားၾကေသာ “နိဗၺာန္”ဆိုသည့္ ေဝါဟာရမပါသည္ကို သတိျပဳမိၾကပါလိမ့္မည္။ နိဗၺာန္ဆိုသည္၏ မူလပါဠိ နိဗၺာနက္ို ပုဒ္ခြဲၾကည့္လွ်င္ (နိ+ဝါန)ဟူ၍ရသည္။  “ဝါန”မွာ ခ်ဳပ္တတ္စပ္တတ္ေသာ တရား(တဏွာ)ျဖစ္၍ “နိ”မွာလြတ္ေျမာက္ျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ရရာ တဏွာမွလြတ္ေျမာက္ျခင္းဟု ယူႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ စင္စစ္အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ေဒသနာေတာ္တြင္ပါေသာ နိေရာဓစသည့္ ေဝါဟာရေျခာက္မ်ိဳးလံုးသည္ပင္  ေယဘုယ်အားျဖင့္ နိဗၺာန္ႏွင့္အနက္္တူသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ ဤသို႔အနက္္တူ ေဝါဟာရေပါင္း၊ ေရွးေဟာင္းအိႏၵိယဒႆနတြင္ ၇ဝေက်ာ္မွ်ရွိေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏ နိဗၺာန္အယူအဆမွာ ကိုယ္ပိုင္ထူးျခားေသာ အနက္္ရွိသည္သာျဖစ္သည္။ သုေတသီမ်ား၏ အလိုအရဆိုလွ်င္မူ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္က နိဗၺာန္ဆိုေသာ ေဝါဟာရထက္ သႏၲိ(ၿငိမ္းေအးျခင္း) ဆိုေသာ စကားလံုးကိုသာ အႀကိမ္အေရအတြက္ ပိုသံုးစြဲခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။

နိဗၺာန္ဆိုေသာ ေဝါဟာရတြင္လည္း “သံသရာ”ကဲ့သို႔ပင္“ရပ္သိရြာသိ” (vulgarized sense)ႏွင့္ “အရိယာသိ” (authentic sense)ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္သာျဖစ္သည္။

သာမန္ရပ္သိရြာသိအရေျပာရလွ်င္ နိဗၺာန္ဆိုသည္မွာ တမလြန္ဘဝတြင္သာရွိႏိုင္ေသာ ဆင္းရဲကင္းရာ၊ သာယာဖြယ္အတိၿပီးသည့္ ဘံုဗိမာန္ႀကီးတစ္ခုလိုျဖစ္ေနတတ္သည္။ အျခားေသာ ဘာသာမ်ားရွိ “ေကာင္းကင္ႏိုင္ငံ”ႏွင့္ ေရာေထြးစရာျဖစ္ေနသည္။ အရိယာသိအရဆိုလွ်င္မူ ဤသို႔မဟုတ္ပါ။ နက္႐ိႈင္းသိမ္ေမြ႔သည္ႏွင့္အမွ် လူသာမန္တို႔နားလည္ရန္ ခက္ခဲႏိုင္ပါသည္။

ေျပာရလွ်င္ တတိယအမွန္မြန္ (နိဗၺာန္)၏ သေဘာကို ပထမႏွင့္ ဒုတိယအမွန္မြန္မ်ားမွ ကင္း၍ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုႏိုင္ဖြယ္ မရွိပါ။ အဓိပၸာယ္ခ်င္း ဆက္စပ္ေနသည္ဟု ဆိုရပါလိမ့္မည္။ သမုဒယကို အၿပီးတိုင္ပယ္သတ္ႏိုင္၍ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားသည့္ အေျခအေနက္ို နိဗၺာန္ဟု ဆိုလိုရင္းျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ နိဗၺာန္မွာ တမလြန္သက္သက္မွ်ႏွင့္သာ ဆိုင္ေသာတရားမဟုတ္။ ယခုဘဝမွာပင္ ထင္ရွားရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔အတြက္ ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားက နိဗၺာန္ကိုႏွစ္မ်ိဳးခြဲ၍ ရွင္းျပၾကသည္။ သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္ႏွင့္ အႏုပါဒိေသသ နိဗၺာန္တို႔ျဖစ္သည္။

ဥပမာ - ရဟႏၱာပုဂိၢဳလ္မ်ားတြင္ သမုဒယကို အၿပီးတိုင္ပယ္သတ္ၿပီးျဖစ္ရာ ဒုကၡလည္း အၿပီးတိုင္ခ်ဳပ္ၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ အဆိုပါ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၿပီဟု ဆိုရပါလိမ့္မည္။ ဤသည္ကို သဥပါဒိေသန နိဗၺာန္ ဟုဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ရုပ္နာမ္ခႏၶာရွိေနေသး၍ ခႏၶာဝန္ကိုမူ ထမ္းေနရဆဲျဖစ္သည္။ ရုပ္နာမ္ ခႏၶာအႂကြင္းအက်န္ရွိေသးေသာ နိဗၺာန္ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ရဟႏၱာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပရိနိဗၺာန္စံၿပီးေသာအခါတြင္မူ ရုပ္နာမ္ခႏၶာ အႂကြင္းအက်န္မရွိေတာ့ဘဲ၊ အၿငိမ္းဓာတ္၊ သႏၲိသုခသာ က်န္ရစ္ေတာ့သည္။ ဤသည္ကို အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္ဟု ဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ရုပ္နာမ္ခႏၶာအႂကြင္းမရွိေတာ့ေသာ  နိဗၺာန္ျဖစ္ပါသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ေဒႆနာေတာ္တစ္ခုျဖစ္ေသာ “ေရာဟိတႆသုတ္”တြင္ သဥပါဒိေသသနနိဗၺာန္ (ရုပ္နာမ္ခႏၶာ အႂကြင္းအက်န္ရွိေသးေသာ နိဗၺာန္) ၏ သေဘာကို ဤသို႔ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။

“ရဟန္းတို႔၊ စိတ္၊ ေစတသိတ္တို႔ျဖင့္ၿပီးေသာ တစ္လံမွ်သာရွိသည့္ ဤရုပ္ခႏၶာထဲမွာပင္ ေလာက(ဒုကၡ)သည္ရွိ၏။ ေလာက၏ျဖစ္ရာျဖစ္ေၾကာင္း (သမုဒယ၊ တဏွာ)လည္းရွိ၏။ ေလာကမွလြတ္ေျမာက္ရာ (နိဗၺာန္)လည္းရွိ၏။ လြတ္ေျမာက္ေရးက်င့္စဥ္ (မဂၢ)လည္းရွိသည္သာျဖစ္၏”

ဤတရားကို အႏွစ္ခ်ဳပ္လုိက္လွ်င္ “တရားရွိခႏၶာတြင္ေတြ႔”ဟု ဆိုႏိုင္ေကာင္းမည္ထင္သည္။ ဗုဒၶ၏ အလိုအရ လြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ခႏၶာကိုယ္ ျပင္ပမွာထက္၊ ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွာသာ ရွာေဖြရမည္ဟုဆိုလိုဟန္ရွိပါသည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ဤတရားကိုယ္တိုင္သည္ပင္ မုခ်ေဒသနာေတာ္သေဘာထက္၊ ဥပစာေဒသနာေတာ္သေဘာ ျဖစ္ဖို႔မ်ားပါသည္။ ဤအခ်က္ကို ထင္ရွားေစရန္ ဗုဒၶ၏ နိဗၺာန္သေဘာသဘာဝ (အထူးသျဖင့္အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္) ကို ဆက္လက္ဆန္းစစ္ဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။

အျဖစ္တရားႏွင့္ အရွိတရား

ဗုဒၶ၏ နိဗၺာန္မွာ သမုဒယတဏွာတို႔ အၿပီးခ်ဳပ္ရာ ဒုကၡေဝဒနာတို႔ အၿပီးၿငိမ္းရာ “ထာဝရအၿငိမ္းဓာတ္” ႀကီးျဖစ္ပါသည္။ ဤအၿငိမ္းဓာတ္တြင္ “တည္ရာဌာနမရွိ” (အပတိဌ)သလို၊ “အခ်ိန္ကာလႏွင့္လည္း တုပ္ေႏွာင္မရပါ” (ကာလ ဝိမုတၱိ)၊ ကာလႏွင့္ အာကာသတို႔မွ ကင္းလြတ္ေနေသာတရား (beyond time and space)ျဖစ္ပါသည္။ အႏုပါဒိေသသ နိဗၺာန္ဆိုလွ်င္ ရုပ္နာမ္ခႏၶာအႂကြင္းပင္ မရွိေတာ့၍ ခံစားမႈပင္ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ။ စင္စစ္ သႏၲိသုခဆိုသည္မွာ ခံစားမႈႏွင့္ယွဥ္ေသာ ခ်မ္းသာမဟုတ္။ ၿငိမ္းေအးျခင္းသဘာဝ အရွိတရားသာျဖစ္သည္။

ဤသေဘာကို ဗုဒၶက “ပဋိသမၻိဒါမဂ္”တြင္ ရွင္းလင္းေဟာၾကားခဲ့သည္မ်ားရွိသည္။

“ရဟန္းတို႔ ငါ၏ဓမၼကို၊ “အျဖစ္တရား” (သခၤတ)ႏွင့္ “အရွိတရား” (အသခၤတ) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲ၍ နားလည္အပ္သည္။ ရုပ္ နာမ္ သခၤါရ တို႔သည္ အျဖစ္တရားတြင္ အက်ံဳးဝင္၏။ နိဗၺာန္ကား အရွိတရားေပတည္း။”

ဤေနရာတြင္ အျဖစ္တရားႏွင့္ အရွိတရားတို႔၏ သေဘာကို အက်ဥ္းမႈေဖာ္ျပဖို႔လိုမည္ဟု ယူဆရပါသည္။ အျဖစ္တရား (သခၤတတရား)ဆိုသည္မွာ အေၾကာင္းတို႔စုေပါင္းျပဳလုပ္ေပးရာမွ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ ရုပ္နာမ္တို႔၏ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ျဖစ္သည္။ အခ်ိန္၊ေနရာ စေသာဒိုင္မင္းရွင္းမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပႏိုင္စရာရွိသည္။ ကမၼနိယာမ၏ နယ္ပယ္ျဖစ္ပါသည္။

အရွိတရား(အသခၤတတရား)ဆိုသည္မွာ မူလသဘာဝအတိုင္း ရိွေနျခင္း (reality)ျဖစ္သည္။ ရုပ္-နာမ္သဘာဝမ်ားပင္ မရွိေတာ့ေသာ “ထာဝရၿငိမ္းေအးမႈ”(သႏၲိသုခ)သဘာဝျဖစ္ပါသည္။  အခ်ိန္၊ေနရာ စေသာ ဒိုင္မင္းရွင္းမ်ားႏွင့္ ကင္းလြတ္ေနေသာ တရားလည္းျဖစ္သည္။ ကမၼဥပေဒသထက္ေက်ာ္လြန္သြားေသာ “ဓမၼနိယာမ”(law of Dhama)နယ္ပယ္ျဖစ္ပါသည္။

ေျပာရလွ်င္ သံသရာသည္ အျဖစ္တရားျဖစ္၍ နိဗၺာန္မွာ အရွိတရားျဖစ္ပါသည္။ နိဗၺာန္မွာအရွိတရားျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ရပ္သိ ရြာသိမွ်ျဖင့္မခ်ဥ္းကပ္ႏိုင္။ မဂၢင္ရွစ္ပါးႏွင့္သာ ခ်ဥ္းကပ္သိရွိႏိုင္ေသာ အရိယာသိျဖစ္သည္။ ေအာက္ပါသရုပ္ေဖာ္ပံုႏွင့္ ဆက္စပ္စဥ္းစားၾကဖို႔ျဖစ္ပါသည္။



သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ(ေက်ာ္ဝင္း)၏စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။

Tuesday, October 9, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူအပုိင္း(၇)အဆက္


ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း

သံသရာ၏ ရုပ္ပိုင္းအသိ၊ ရုပ္ပိုင္းအဓိပၸာယ္ကို အေလးကဲေသာေရွးေဟာင္း အိႏၵိယဒႆနတြင္ “ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း” ဆိုေသာ ေဝါဟာရမွာ အထူးပင္အေရးႀကီးလွသည္။ အေရးႀကီးသည္ႏွင့္အမွ် ႐ႈပ္ေထြးျခင္းမ်ားလည္းရွိသည္။ “ခဲတံ”၊ “ေဖာင္တန္”၊ “စာအုပ္”စေသာ ေဝါဟာရမ်ားမွာ ရွင္းသည္။ အျခားမည္သည့္အရာႏွင့္မွ ဆက္စပ္ရွင္းျပေနစရာမလိုပဲ သူ႔ဟာႏွင့္သူ အဓိပၸာယ္ေပၚလြင္ၿပီးျဖစ္သည္။ “ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း”ဆိုေသာ ေဝါဟာရကမူ ဤသို႔မဟုတ္၊ “ဟုတ္,မဟုတ္” (Yes, No)စေသာ အေျဖစကားလံုးမ်ားႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္တူသည္။ အျခားဆက္စပ္ ရွင္းျပခ်က္မ်ားႏွင့္အားျဖည့္မွ အဓိပၸာယ္ငံုမိႏိုင္စရာရွိသည္။ ဤေနရာတြင္ “အေျဖစကားလံုး”ဟု ဆိုရသည့္တိုင္ ေမးခြန္းတစ္ခုတည္း၏ အေျဖမဟုတ္။ ေမးခြန္းေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာအတြက္ အေျဖျဖစ္သည္။ ပမာျပရလွ်င္ တံခါးမ်ားစြာကို ဖြင့္ႏိုင္ေသာ “သူခိုးေသာ့”(master key)သေဘာမ်ိဳးဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ေရွးေဟာင္းအိႏၵိယဒႆနႏွင့္ ဗုဒၶဝါဒ၏ အဆက္အစပ္ကို နားလည္ေစရန္ ဘဝျဖစ္တည္မႈဆိုင္ရာ ေမးခြန္းတခ်ိဳ႕ကို စဥ္းစားၾကည့္ပါမည္။ ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယ ဒႆနက ေပးေသာ အေျဖႏွင့္ ဗုဒၶဓမၼကေပးေသာ အေျဖမ်ားကို တိုက္ဆိုင္ စစ္ေဆးၾကည့္ဖို႔ျဖစ္သည္။
၁။ လူ႔ျဖစ္တည္မႈသို႔ မည္သို႔မည္ပံု ေရာက္ရွိလာသနည္း။

အိႏၵိယဒႆနက ေပးေသာအေျဖမွာ ဘဝအမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းခဲ့ရေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲပ်က္ျပားျခင္းမရွိသည့္ “အတၱ”ေကာင္ေလး၏ အသစ္တစ္ဖန္ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ဤေမးခြန္းအတြက္ဗုဒၶေပးေသာအေျဖမွာ “ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ျဖစ္ေပၚမႈ အယူအဆ”(ပဋိစၥသမုပၸါဒ)ပင္ျဖစ္သည္။ (အခန္း ၆ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္ ) ဗုဒၶ၏အလိုအရ ဘဝတစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ ကူးရာတြင္ မ်ဥ္းတန္းသေဘာ (linear)ေဆာင္ေသာ၊ အတၱေကာင္ေလး၏သြားရာလမ္းေၾကာင္း မရွိပါ။ ဗုဒၶက “အတၱ”ဆိုသည္ကိုလည္း လက္မခံပါ။ ဗုဒၶ၏ ဓမၼမွာ “အနတၱ”ဝါဒ ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶဓမၼက ေရွ႕တရားတို႔ႏွင့္ ေနာက္တရားတို႔၏ အဆက္အစပ္(ဘဝတစ္ခုမွ ေနာက္တစ္ခုသို႔ကူးပံု)ကို “မိလိႏၵပဥွာ”က်မ္းတြင္ ဤသို႔ဖြင့္ဆိုထားသည္။
မိလိႏၵမင္းႀကီးေမး။   ။ အရွင္နာဂေသနဘုရား .... တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာသူသည္ ပဋိသေႏၶတည္ေနလာ၏။ ထိုသူသည္ ေရွးဘဝက သူပင္ျဖစ္သေလာ။ သို႔မဟုတ္ အျခားသူပင္ ျဖစ္သေလာ ....။

အရွင္နာဂသိန္ေျဖ။   ။ မဟာရာဇာ ..... ေရွးဘဝက သူလည္းမဟုတ္။ အျခားသူလည္းမဟုတ္ေပ။

ဆက္လက္၍ ႏို႔ရည္ႏွင့္ ႏို႔ဝမ္းဥပမာ၊ ဖေယာင္းတိုင္ႏွင့္ မီးေတာက္ဥပမာတို႔ျဖင့္ ရွင္းျပပါသည္။ ဘဝတစ္ခုမွ ရုပ္နာမ္ခ်ဳပ္လွ်င္ ထိုဘဝတြင္ ျပဳခဲ့ေသာ ကုသိုလ္-အကုသိုလ္တို႔၏ ေျခရာအျဖစ္ “သတၱိဓာတ္”မွလြဲ၍ ဘာမွမက်န္ေတာ့ပါ။ အဆိုပါ သတၱိဓာတ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဘဝသစ္ျဖစ္သည္ဟု သေဘာယူပါသည္။

၂။ လူ႔ျဖစ္တည္မႈတြင္ရွိေသာ ဇာတ္၊ ဥစၥာ၊ ရုပ္္အဆင္းစသည္တို႔ ကြဲျပားျခားနားရသည္မွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း

အိႏၵိယဒႆနကေပးေသာ အေျဖမွာ ျပန္လည္မေမြးဖြားခင္ အတိတ္ဘဝျဖစ္တည္မႈ (preexistence)ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအတိတ္ဘဝတြင္ျပဳခဲ့ေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ေၾကာင့္ ယခုဘဝတြင္ ကြဲျပားျခားနားရသည္ဟုဆိုသည္။ ဤေနရာတြင္ ဗုဒၶက “ကမၼဥပေဒသ”ကို ဆက္လက္သယ္ေဆာင္ေသာ္လည္း လက္ရွိပစၥဳပၸန္ဘဝကိုပို၍ အေလးေပးပါသည္။ ဘက္ရွိဘဝမွာပင္ ျဖစ္ၿပီးေသာ အကုသိုလ္မ်ားကို ပယ္ရန္(သို႔မဟုတ္)အားနည္းသြားေစရန္ အားထုတ္ႏိုင္သည္။ မျဖစ္ေသးေသာ အကုသိုလ္မ်ားကို မျဖစ္ေပၚေစရန္တားဆီးႏိုင္သည္။ ျဖစ္ၿပီးေသာကုသိုလ္တို႔ကို အဆင့္ဆင့္ ပြားစီးေစႏိုင္သည္ဟုဆိုပါသည္။ ထို႕ထက္ ဗုဒၶသည္ ဇာတ္ခြဲျခားမႈ၊ ဓနဥစၥာ ႏွင့္ ရုပ္အဆင္းတို႔ကိုလည္း ဘဝ၏ အေပၚယံအျခာင္းအရာအျဖစ္သာ သတ္မွတ္ပါသည္။ ဗုဒၶအေလးကဲသည္မွာ ပစၥဳပၸန္ဘဝ၏ က်င့္ဝတ္သီလႏွင့္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာဘဝကို တက္လွမ္းႏိုင္ေရးျဖစ္သည္။

ဤသေဘာကို မာရ္နတ္ႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ အျပန္အလွန္စကားေျပာပံုျဖင့္ သရုပ္ထင္ျပေသာ ဇာတ္လမ္းတစ္ခုရွိသည္။
မာရ္နတ္။      ။ရဟန္းတို႔.... သင္တို႔ကား ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳၾကေသးသည္။ ဘဝ၏အၿမိဳက္အရသာကို ခံစားဖို႔အရြယ္ေကာင္းမ်ားျဖစ္ေပသည္။ မေရရာေသာ တမလြန္ခ်မ္းသာအတြက္ ေသခ်ာေသာ ယခုလက္ရွိ ခ်မ္းသာကို အဘယ္ေၾကာင့္စြန္႔လႊတ္ၾကပါသနည္း။
ရဟန္းမ်ား။   ။အို...ပုဏၰားႀကီး (မာရ္နတ္မွာ ပုဏၰားေယာင္ေဆာင္ထားသည္။) ငါတို႔သည္ လက္ရွိဘဝကို စြန္႔လြတ္ပစ္ပယ္ၾကသည္ မဟုတ္။ ေနာင္တမလြန္အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကသည္လည္းမဟုတ္။ ယခုပစၥဳပၸန္ဘဝမွာပင္ပို၍ ေကာင္းေသာ ခ်မ္းသာအစစ္ကို ရွာေဖြေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။

၃။ ဘဝျဖစ္တည္မႈ၏ အဆံုးစြန္ပန္းတိုင္သည္ မည္သည့္အရာျဖစ္မည္နည္း။
 
ဤအတြက္ အိႏၵိယဒႆနက ေပးေသာအေျဖမွာ မူလဖန္ဆင္းရွင္ ျဗဟၼာႀကီး၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေသာ အတၱေကာင္ေလးသည္ ဘဝအမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းလဲၿပီးသကာလ၊ မူလျဗဟၼႀကီးထံသို႔ ေရာက္ခ်ိန္တြင္ “အလံုးစံုၿပီးျပည့္စံုျခင္း”(absolute perfection)သို႔ ဆိုက္လိမ့္မည္ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶဓမၼအလိုရမူ၊ ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္မွာ သံသရာမွ ေဖာက္ထြက္ႏိုင္ေသာ “လြတ္ေျမာက္ေရး” (liberation)ျဖစ္သည္။ အဝိဇၹာႏွင့္ တဏွာကို ပယ္သတ္ႏိုင္လွ်င္ လံုးဝလြတ္ေျမာက္ေရးရလိမ့္မည္ဟု ေဟာပါသည္။
ဤသေဘာကို ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္လွ်င္ေရာက္ခ်င္း က်ဴးရင့္ေသာဥဒါန္းတြင္ ဤသို႔ေတြ႔ႏိုင္သည္။
 
“အို...တဏွာလက္သမား၊ သင့္ကိုမျမင္၍ သံသရာရွည္ခဲ့ရသည္။ ယခု သင့္ကိုငါျမင္ၿပီ၊ သံသရာလည္ေစမည့္ ခႏၶာအိမ္အသစ္ကို ေဆာင္ခြင့္မျပဳေတာ့။ ငါ့အတြက္ သံသရာတံခါး ပိတ္ေခ်ၿပီ ”

ပခံုးေပၚရပ္ၾကည့္ျခင္း

ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယဒႆနႏွင့္ ဗုဒၶဓမၼတို႔၏ မတူျခားနားပံုကို ေအာက္ပါဇယားႏွင့္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပႏိုင္ပါသည္။


စင္စစ္ ဗုဒၶမွာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးမွ်သာ မဟုတ္။ ပညာျဖန္႔ျဖဴးသူ (educator)တစ္ဦးလည္းျဖစ္ပါသည္။ ကၽြမ္းက်င္ေသာ ျဖန္႔ျဖဴးစည္းရံုးသူပီပီ၊ ရွိႏွင့္ၿပီးသားအစဥ္အလာ ဒႆနေဟာင္း၏ ပခံုးထက္သို႔က်က်နန တက္ရပ္ၿပီး ပို၍အဆင့္ျမင့္ေသာဒႆနကို ထူေထာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ သို႔အတြင္ အိႏၵိယတိုက္ငယ္၏ မီးရွဴးတန္ေဆာင္ (အာရွတိုက္၏ အလင္းေရာင္)သာမက၊ ေလာကလူသားအားလံုးကို ဉာဏ္အလင္းျပသူဟု ဆိုႏိုင္ေကာင္းမည္ ထင္ပါသည္။
သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ(ေက်ာ္ဝင္း၏)စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။

Saturday, October 6, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူအပိုင္း(၇)

အခန္း (၇)
ျပန္လည္ေပးဆပ္ျခင္း ႏွင့္ ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း

“ ကမၼ ” ႏွင့္ “ သံသရာ ”
“ စိုက္တာကို ရိတ္တာပဲ
  ဟို-လယ္ေတြကိုၾကည့္ ....။
  ႏွမ္းဟာႏွမ္း၊ စပါးဟာစပါး
  ဆိတ္ၿငိမ္မႈနဲ႕ အေမွာင္ထုတို႔-သိရဲ႕...။”


“ဒုတိယအမွန္မြန္” ကို နားလည္ႏိုင္ရန္ ေနာက္ထပ္ သိစရာႏွစ္ခုရွိေသးသည္။ “ကမၼ” ႏွင့္ “သံသရာ”တို႔ ျဖစ္ပါသည္။ စင္စစ္ ဤေဝါဟာရႏွစ္ရပ္လံုးမွာ ဗုဒၶမပြင့္မီ၊ ေရွးအတိေတကတည္းက အိႏၵိယလူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္ အျမစ္တြယ္ၿပီးသား အေကာက္အယူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶ၏ ဓမၼတြင္ ဤေဝါဟာရမ်ားကို ယူသံုးေသာအခါ အဓိပၸာယ္တမ်ိဳးတည္းႏွင့္ အေသတုပ္ေႏွာင္မထားဘဲ ဆက္စပ္အေျခအေနမ်ားကို မူတည္ၿပီး အဓိပၸာယ္ကြဲမ်ားရွိသည္ကို သတိျပဳမိသည။္ ေယဘုယ်သေဘာေျပာရလွ်င္ “သာမန္အသိ”(popular sense)ႏွင့္ “အစစ္အမွန္အသိ”(authentic sense)ဟု ခြဲႏိုင္လိမ့္မည္ ထင္သည္။ အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာ စကားလံုးမ်ားႏွင့္ ဖလွယ္ၾကည့္ရာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာေဝါဟာရမ်ားစြာ ရွိေန၍ မူလပါဠိဘာသာအတိုင္းထားသည္က ပို၍ အဆင္ေျပလိမ့္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သို႔အတြက္ “ကမၼ ႏွင့္  သံသရာ ” ဟူ၍ သံုးစြဲလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

“ကမၼ”
“ကမၼ”ကို ဖြင့္ဆိုရာတြင္ အနည္းဆံုး အဓိပၸာယ္ကြဲသံုးခုမွ် ေတြ႔ရသည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု လံုးဝဆန္႔က်င္ေနေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားေတာ့လည္းမဟုတ္ပါ။ ဆက္စပ္အေျခအေနမ်ားအလိုက္ အဓိပၸာယ္ အက်ဥ္းအက်ယ္ ကြာသြားျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။

(၁)   နိရုတၱိသေဘာအရ တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ရလွ်င္ “အလုပ္” (action)ဟုရပါသည္။ စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ အိပ္စပ္ျခင္းစေသာ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္ပံုအားလံုးကို ရည္ညြန္းသည္။ ဤသည္ကို ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားတြင္ သံုးစြဲလိုက္ေသာအခါ သာမန္ “လုပ္ေဆာင္မႈ”မွ် မကေတာ့ဘဲ “က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ တန္ဖိုးမ်ား” (moral value)ႏွင့္ တြဲစပ္ေနေသာ အဓိပၸာယ္ရလာသည္။ ေကာင္းေသာအလုပ္ (သို႔မဟုတ္) ဆိုးေသာ အလုပ္ (good or bad action)ဆိုေသာ အနက္တြဲမ်ား ပါဝင္လာသည္။ ပါဠိဘာသာႏွင့္ ဆိုလွ်င္ “ကုသလကမၼ”ႏွင့္
“အကုသလကမၼ” တို႔ျဖစ္သည္။

      ဤတြင္ မည္သို႔ေသာအလုပ္ကို “အေကာင္း”၊ မည္သည္ကို “အဆိုး” သတ္မွတ္မည္နည္းဆိုၿပီး ေစာဒက တက္စရာရွိလာသည္။
      ခ်မ္းေျမ႕ရိပ္သာ ဆရာေတာ္က မိမိႏွင့္ သူတစ္ပါးအတြက္ ထိခိုက္ နစ္နာမႈမရွိလွ်င္ “အေကာင္း”၊ ထိခိုက္ နစ္နာမႈျဖစ္ေစလွ်င္ “အဆိုး”ဟု ခြဲျခားသတ္မွတ္ေပးသည္။ “အျပစ္ကင္းေသာအလုပ္” (meritorious action) ႏွင့္ “အျပင္မကင္းေသာအလုပ္” (demeritorious action) ဟုနားလည္ရပါသည္။
      ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားတြင္မူ ဒုစရိုက္ဆယ္မ်ိဳးႏွင့္ သုစရိုက္ဆယ္မ်ိဳးဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲျပသည္။ “ဒုစရိုက္ဆယ္မ်ိဳး” (မေကာင္းေသာ၊ အျပစ္မေကာင္းေသာအလုပ္) ဆိုရာတြင္ -
    
   ကာယာဒုစရိုက္ (၃)မ်ိဳး
   (၁)   သူတစ္ပါးအသက္ကို သတ္ျခင္း (ပါဏာတိပါတ)
   (၂)   သူတစ္ပါးဥစၥာ ခိုးျခင္း ( အဒိႏၷာဒါန )
   (၃)   သူတစ္ပါးသားမယား လြန္က်ဴးျခင္း (ကာေမသုမိစာၦစာရ)
 
   ဝစီဒုစရိုက္ (၄)မ်ိဳး
   (၁)   လိမ္လည္ေျပာဆိုျခင္း (မုသာဝါဒ)
   (၂)   ကုန္းတိုက္ျခင္း (ဝိသုဏဝါစာ) 
   (၃)   ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ဆဲေရးတိုင္းထြာျခင္း (ဖရုသဝါစာ)
   (၄)   အက်ိဳးမဲ့ ၿပိန္ဖ်င္းေသာစကားဆိုျခင္း (သမၹပၸလာပ)

   မေနာဒုစရိုက္ (၃)မ်ိဳး
   (၁)   မနာလိုျခင္း (အဘိဇၥ်ာ)
   (၂)   သူတစ္ပါးအက်ိဳးပ်က္ျပားေစလိုျခင္း (ဗ်ာပါဒ)
   (၃)   အေတြးမွား၊ အယံုမွား၊ အစြဲမွားျခင္း (မိစာၦဒိ႒ိ)
      စုစုေပါင္း ဆယ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဤဆယ္မ်ိဳးႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ဆယ္မ်ိဳးမွာ “သုစရိုက္ဆယ္မ်ိဳး”(ေကာင္းေသာ၊ အျပစ္ကင္းေသာ အလုပ္)ျဖစ္ပါသည္။

(၂)   ဒုတိယအဓိပၸာယ္မွာ စကားလံုးသေဘာမွ် မကေတာ့ဘဲ နိယာမသေဘာထိ ေရာက္သြားသည္။ ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားတြင္ ကမၼနိယာမ (law of karma)ဟု ေဖာ္ျပေလ့ရွိသည္။ “မိမိလုပ္ေသာ အလုပ္ႏွင့္တူညီသည့္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို တစ္ခ်ိန္မဟုတ္တစ္ခ်ိန္တြင္ မလြဲမေသြ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရမည္”ဟု ဆိုပါသည္။ ဤသေဘာကိုၿခံဳငံု၍ ဘာသာျခားသုေတသီမ်ားက “ကမၼ”ကို “ျပန္လည္ေပးဆပ္ျခင္း” (retribution) ဟု ဘာသာျပန္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

      ဤသို႔ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရာတြင္ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းေပးဆပ္ရသည္လည္းရွိသည္။ ကာလတစ္ခုၾကာမွျပန္လည္ေပးဆပ္ရသည္လည္းရွိသည္။ ယခုဘဝတြင္ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ မရလိုက္၍ ေနာက္တမလြန္ဘဝမွ ေပးဆပ္ရသည္လည္းရွိသည္။ အခ်ိန္ကာလခ်င္းမတူသည့္တိုင္ မိမိလုပ္ခဲ့ေသာ အျပဳအမူအတြက္ မိမိကိုယ္တိုင္ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရမည္ဆိုေသာ တရားသေဘာကိုမူ မည္သူမွ် မလြန္ဆန္ႏိုင္ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ပါသည္။ သို႔အတြက္ သဘာဝသိပၸံမွ နယူတန္နိယာမကဲ့သို႔ပင္ ေလာကလံုးသေဘာေဆာင္သည္ဟု ယူဆႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

(၃)   “အလုပ္” (ကမၼ သို႔မဟုတ္ ကံ) တိုင္း ထိုက္သင့္သည့္ ျပန္လည္ေပးဆပ္မႈရွိရမည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း လႈပ္ရွားမႈတိုင္းကို “အလုပ္”ဟု ပီပီျပင္ျပင္ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အလုပ္အျဖစ္ ပီပီသသ အဓိပၸာယ္ ေရာက္-မေရာက္ (ကံ ေျမာက္-မေျမာက္) ကိုလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားၾကရပါမည္။
 
      ဗုဒၶ၏ အလိုအရ “ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိေသာ တက္ႂကြထက္သန္သည့္စိတ္ ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္မွသာ အလုပ္(သို႔မဟုတ္) ကံေျမာက္သည္ဟု သတ္မွတ္သည္။
      ဤသို႔ “ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိေသာ တက္ႂကြထက္သန္သည့္စိတ္” ကို ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားတြင္ “ေစတနာ”ဟု ေဖာ္ျပသည္။ အေနာက္တိုင္း သုေတသီမ်ားက Motive သို႔မဟုတ္ Volition ဟု ဘာသာျပန္ၾကသည္။ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ကမူ ေစတနာသည္ပင္ အလုပ္(ကမၼ)ဟု ေဟာပါသည္။
      “ ေစတနာ ဟံ၊ ဘိကၡေဝ ကမၼံ ဝေဒါမိ ”
      ( “ ရဟန္းတို႔ - ေစတနာကိုပင္ ကံ-ဟု ငါဆိုသည္” )
      သို႔အတြက္ “ကမၼ”ဆိုေသာ ေဝါဟာရတြင္ “အလုပ္”၊ “ျပန္လည္ေပးဆပ္ျခင္း”၊ “ေစတနာ” စေသာ အဓိပၸာယ္မ်ား ပါဝင္ေနသည္ကို သတိခ်ပ္၍ ဆင္ျခင္ၾကဖို႔ ျဖစ္ပါသည္။

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ(ေက်ာ္ဝင္)၏စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။

Monday, October 1, 2012

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီသူ အပုိင္း(၆)

အခန္း(၆)
ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ျဖစ္ေပၚမႈအယူအဆ
(ပဋိစၥသမုပၸါဒ)

မျမင္ရတဲ့ဒီစက္လည္စဥ္
မရပ္မနား၊ မၿငိမ္းခ်မ္း
တန္႔ရပ္ရာမရွိ
တက္သူက်၊ က်သူ တက္ .....


ေနာက္ခံကား
ဗုဒၶေခတ္ အိႏၵိယတြင္ ဒႆနဂိုဏ္း အမ်ားအျပားရွိသလို ဒႆနျငင္းခံုပြဲမ်ားလည္း အေတာ္ေလးရွိခဲ့ဟန္ တူပါသည္။ ဗုဒၶအေနႏွင့္ ဤသို႔ေသာ ျငင္းခံုပြဲမ်ားကို မိမိကအစျပဳျခင္းမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း အက်ိဳးရွိတန္ရာသည္ဟု ယူဆေသာေဆြးေႏြးမႈအခ်ိဳ႕ကိုမူ  လက္ခံတုံ႔ျပန္ခဲ့သည္။ ေျပာရလွ်င္ အဆိုပါဒႆန ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွပင္ ဗုဒၶဓမၼ၏ အေရးအႀကီးဆံုး အေကာက္အယူအခ်ိဳ႕ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္စရာရွိသည္။ ယခုေဖာ္ျပမည့္ အယူအဆသည္လည္း ဤအတိုင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

တစ္ခါေသာ္ ကႆပအမည္ရွိ တပသီတစ္ဦးက ဗုဒၶထံခ်ဥ္းကပ္၍ ေမးခြန္းသံုးခုေမးလာသည္။ (ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားတြင္မူ ဥရူေဝလကႆပ၊ နဒီကႆပ ႏွင့္ ဂယာကႆပ ဆိုေသာ ရေသ့ညီေနာက္သံုးဦးဟုညြန္းသည္) သူ၏ ေမးခြန္းသံုးခုမွာ ဤသို႔ျဖစ္သည္။

“အရွင္ေဂါတမ၊ ဒုကၡသည္ မိမိပေယာဂေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာအရာေလာ၊ သို႔မဟုတ္ သူတစ္ပါး၏ ပေယာဂေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အရာေလာ..၊ သို႔တည္းမဟုတ္ အေၾကာင္းရင္းခံမရွိဘဲ ေရွာင္တခင္ျဖစ္ေပၚလာေသာအရာေလာ....”

ကႆပ၏ေမးခြန္းမွာ သံုးမ်ိဳးျဖစ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶေပးေသာ အေျဖမွာ ေမးခြန္းအားလံုးအတြက္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာျဖစ္သည္။

“ဤသို႔မဟုတ္ ကႆပ”

ေမးခြန္းတိုင္းကို ”ဤသို႔မဟုတ္” ခ်ည္းေျဖေနေသာအခါ ကႆပမွာ စိတ္႐ႈပ္ေထြးလာသည္။ သည္ေတာ့မွ ဗုဒၶက သမုဒယေၾကာင့္ ဒုကၡျဖစ္ရေသာျဖစ္စဥ္ကို အႏုစိတ္ရွင္းျပသည္။ ဤျဖစ္စဥ္၏ မူလဆက္ထံုး ဉာဏ္ပညာကင္းမဲ့မႈ (အ၀ိဇၹာ)ကိုလည္း ေျခရာခံျပသည္။ သို႔ျဖင့္ ဘ၀ခႏၶာ ရုပ္နာမ္တို႔၏ အဆက္မျပတ္ျဖစ္ေပၚေနမႈမွာ တစ္စံုလံုး သရုပ္ထင္လာရေတာ့သည္။

ေႏွာင္းေခတ္ ဗုဒၶစာေပသုေတသီမ်ားက ဤတရားေတာ္ကုိ “ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ျဖစ္ေပၚမႈ အယူအဆ” (Doctrine of Dependent Origination)ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း “သံႀကိဳးကြင္းဆက္ ေၾကာင္းက်ိဳးျပနိယာမ” (Law of Chain of Caisality)ဟု ၀ိၿဂိဳလ္ျပဳၾကသည္။ ပါဠိစာေပတြင္မူ “ပဋိစၥသမုပၸါဒ” ဟု ေဖာ္ျပၿပီး၊ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာတို႔က “ပဋိစၥသမုပၸာဒ္” ဟု နားစြဲထားၾကသည္။

ပဋိစၥသမုပၸါဒကို ပုဒ္ခြဲၾကည့္လိုက္ရင္ ပဋိစၥ(စြဲမွီ၍)၊ သံ(အတူတကြ)၊ ဥပၸါဒ(ျဖစ္ေစျခင္း)ဟုရရာ၊ Dependent Origination ဆိုေသာ အဂၤလိပ္ ဘာသာျပန္ကပို၍ အနက္ထင္လိမ့္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။

တရားကိုယ္
ပဋိစၥသမုပၸာဒ္ တရားကိုယ္တြင္ ဆက္ထံုး ဆယ့္တစ္ခုပါသည္။ ဤဆက္ထုံးဆယ့္တစ္ခုတည္းပင္ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ အနာဂတ္တို႔၏ အဆက္အစပ္ျဖစ္ၿပီး၊ သတၱ၀ါတို႔၏ သံသရာစက္၀န္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။

(၁) ဉာဏ္ပညာကင္းမဲ့မႈ (အ၀ိဇၹာ)ေၾကာင့္ တုံ႔ျပန္စီရင္မႈ (သခၤါရ)တို႔ျဖစ္ေပၚလာသည္။(အ၀ိဇၹာပစၥယာ သခၤါရာ)

(၂) တုံ႔ျပန္စီရင္မႈမ်ားေၾကာင့္ အခ်စ္ အမုန္းတို႔ႏွင့္ သိမ္းထုပ္ထားေသာ သိျမင္မွတ္သားမႈ (၀ိညာဏ္)ျဖစ္ေပၚလာသည္။
     (သခၤါရပစၥေယာ၊ ၀ိညာဏံ)

(၃) သိျမင္မွတ္သားမႈမ်ား၏  ထုတ္လႊင့္ပို႔ေပးမႈေၾကာင့္ နာမ္ရုပ္တို႔၏ အစုအေ၀း(နာမရူပ)ျဖစ္ေပၚလာသည္။
     (၀ိညာဏပစၥေယာ နာမရူပံ)

(၄) နာမ္ရုပ္တို႔၏ အစုအေ၀း ဆက္လက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာသည္ႏွင့္အာရံုခံ ကိရိယာ ၆ မ်ိဳး (သဠာယတန)ျဖစ္ေပၚလာသည္
     (နာမရူပပစၥေယာ သဠာ ယတနံ)

(၅) အာရံုခံကိရိယာ ၆ မ်ိဳး လႈပ္ရွားလာသည္ႏွင့္ အာရံုရုပ္မ်ား ႏွင့္ ထိေတြ႔မႈ (ဖႆ)ျဖစ္ေပၚလာသည္။
     (သဠာယတနပစၥေယာ ဖေႆာ)

(၆) ထိေတြ႔မႈေၾကာင့္ ခံစားမႈ (ေ၀ဒနာ)ျဖစ္ေပၚလာသည္။
     (ဖႆပစၥယာ ေ၀ဒနာ)

(၇) ခံစားမႈရင့္မွည့္လာသည္ႏွင့္ တပ္မက္မႈ (တဏွာ)ျဖစ္ေပၚလာသည္။
     (ေ၀ဒနာပစၥယာ တဏွာ)

(၈) တပ္မက္မႈ ရင့္မွည့္လာသည္ႏွင့္ စြဲလမ္းမႈ (ဥပါဒါန္)ျဖစ္ေပၚလာသည္။
     (တဏွာပစၥယာ ဥပါဒါနံ)

(၉) စြဲလမ္းမႈကို အရင္းခံ၍ပင္ ေနာက္ထပ္ျဖစ္တည္မႈ အသစ္(ဘ၀)သို႔ ဦးတည္ျဖစ္ေပၚလာ၏။
     (ဥပါဒါနပစၥယာ ဘေ၀ါ)

(၁၀) ဘ၀ဆိုေသာ ျဖစ္တည္မႈႏွင့္ႀကံဳလာရသည္ႏွင့္ေမြးဖြားျခင္း(ဇာတိ) ျဖစ္ေပၚလာ၏။
       (ဘ၀ပစၥေယာ ဇာတိ)

(၁၁) ေမြးဖြားျခင္းေပၚလာသည္ႏွင့္ အိုျခင္း၊ ေသျခင္း၊ စိုးရိမ္ပူေဆြးျခင္း စေသာ ဒုကၡဆင္းရဲတို႔ ျဖစ္ေပၚလာရသည္။
       (ဇာတိပစၥေယာ ဇရာ၊ မရဏံ၊ ေသာက ပရိေဒ၀ ဒုကၡ .... )

အေနာက္တိုင္းသုေတသီအခ်ိဳ႕၏ အလိုအရ ဗုဒၶ၏ဓမၼအမ်ားစုမွာ လူအမ်ားနားလည္လြယ္ေအာင္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ဖြင့္ဆိုသည္က မ်ားသည္။ ယခု ပဋိစၥသမုပၸာဒ္တရားေတာ္တြင္မူ အခ်ိဳ႕ေသာ ဆက္ထံုးမ်ားမွာနားလည္ဖို႔ ခက္ခဲႏိုင္သည္။ အထင္အရွား သက္ေသျပဖို႔လည္း မလြယ္။ သို႔အတြက္ ဗုဒၶ၏ မူရင္းေဟာၾကားခ်က္ ဟုတ္-မဟုတ္ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ၾကသည္မ်ားရွိသည္။ အခ်ိန္ကာလ၏ တိုက္စားမႈေၾကာင့္ မူရင္းႏွင့္ကြာသေလာက္ ကြာသြားသည္မ်ား ရွိႏိုင္-မရွိႏိုင္ ေမးခြန္းထုတ္ၾကည့္ၾကသည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သုေတသီမ်ားကမူ အဆိုပါေထာက္ကြက္ကို လက္မခံၾကပါ။ ဗုဒၶျုမတ္စြာအေနႏွင့္ တရားေတာ္မ်ားကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး နားလည္သေဘာေပါက္ေစရန္ ေဟာၾကားခဲ့သည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏ဓမၼ(အထူးသျဖင့္ အဘိဓမၼာ)မွာ သိမ္ေမြ႔နက္ရွိဳင္းလွသည္။ ေခတ္သစ္သိပၸံပညာႏွင့္ သက္ေသမျပႏိုင္သလို ဒႆနပညာႏွင့္လည္း ခ်ဥ္းကပ္၍မလြယ္ဟုဆိုသည္။ ဤသေဘာကို ရည္ရြယ္၍ ပထမလယ္တီဆရာေတာ္က ဆက္ထံုးအမွတ္ ၉ (ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ ဘ၀သစ္ျဖစ္သည္ဆိုေသာ ဆက္ထံုး)ကို ေက်ာ္လြန္ဖို႔မလြယ္လွေသာ မိစာၦဒိ႒ိဆက္ထံုးဟု ဆိုခဲ့ဖူးသည္။ စင္စစ္ ဗုဒၶ၏ဓမၼကို အျပည့္အ၀နားလည္ခံယူႏိုင္ေရးမွာ ၀ိပႆနာလမ္းမွလြဲ၍ အျခားမရွိဟု ဆိုပါသည္။

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ဆက္ထံုးဆယ့္တစ္ခုတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာအျခင္းအရာမ်ား ထပ္ေက်ာ့ပါ၀င္ေနသည္ကိုလည္း ေထာက္ျပၾကသည္မ်ားရွိသည္။ ဤသည္ကို အေနာက္တိုင္း သုေတသီအခ်ိဳ႕က ပဋိစၥသမုပၸာဒ္ျဖစ္စဥ္မွာ ဘ၀သက္တမ္းတစ္ခုတည္းကို ေဖာ္ျပထားသည္မဟုတ္။ သက္တမ္းသံုးခုကို ဆက္စပ္ရွင္းျပထားသည္ဟု ဖြင့္ဆိုၾကသည္။ ဤအခ်က္ကိုလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္သုေတသီမ်ားက လက္မခံၾကပါ။ ဗုဒၶျမတ္စြာအေနႏွင့္ သံသရာလည္ပတ္ပံုကို ထင္ရွားေစလို၍ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္ အနာဂတ္ ကာလသံုးပါးလံုးကို ဆက္စပ္ျပျခင္းျဖစ္သည္ဟု ခံယူၾကသည္။ ဆက္ထံုး ၁ႏွင့္ ၂ မွာ အတိတ္ဘ၀၊ ဆက္ထံုး ၃ ႏွင့္ ၉ အထိမွာ ပစၥဳပၸန္ဘ၀၊ ဆက္ထံုး ၁၀ ႏွင့္ ၁၁ မွာ အနာဂတ္ဘ၀ဟု ခြဲျခားဖြင့္ဆိုၾကသည္။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ပဋိစၥသမုပၸာဒ္တရားေတာ္မွာ ဗုဒၶ ဓမၼ တစ္စံုလံုး၏ အေရးႀကီးေသာ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ႏွစ္ရပ္ကိုမူ ပီပီျပင္ျပင္ေဖာ္ျပႏိုင္သည္ဟု သုေတသီအမ်ားစု အမွတ္ေပးၾကပါသည္။ ပထမအေျခခံမွာ “ဒုကၡ၏ အရင္းခံတဏွာ”ဆိုေသာ ဓမၼႏွင့္၊ ဒုတိယအေျခခံမွာ “တဏွာ၏ အရင္းခံအဝိဇၹာ”ဆိုေသာ  ဓမၼတို႔ျဖစ္သည္။ စင္စစ္ ဤအေျခခံႏွစ္ရပ္သည္ပင္ ပဋိစၥသမုပၸာဒ္ တရားေတာ္ႀကီးတစ္ခုလံုး၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္တရားကိုယ္ဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဤသည္ကိုေအာက္ပါ စက္ဝိုင္းငယ္ေလးႏွင့္သရုပ္ထင္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။
လူသည္ ဉာဏ္ပညာကင္းမဲ့မႈေၾကာင့္ တဏွာ၏ေက်းကၽြန္ျဖစ္ရသည္။ တဏွာေစစားရာ လိုက္ပါလႈပ္ရွားရင္းမွ ဒုကၡႏြံထဲက မရုန္းႏိုင္ျဖစ္ရသည္။ ဤသို႔ မရုန္းႏိုင္သည္ႏွင့္အမွ် ဉာဏ္ပညာႏွင့္ ေဝးရေတာ့သည္။ ဤသည္ပင္ သတၱဝါတို႔၏ သံသရာလည္ပံုျဖစ္ပါသည္။

အဝိဇၹာ မွ ဝိဇၹာသို႔
ပထမအမွန္မြန္ (ဒုကၡသစၥာ)ႏွင့္ ဒုတိယအမွန္မြန္ (သမုဒယသစၥာ)၏ အဆက္အစပ္ကို ဗုဒၶက “ဒုကၡ၏ျဖစ္ရာျဖစ္ေၾကာင္း သမုဒယ”ဟု ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ “ဒုကၡ၏ အရင္းခံတဏွာ”ဆိုသည္ႏွင့္ အဓိပၸာယ္တူပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဤအေၾကာင္းကို ဆိုခဲ့ၿပီးၿပီ။

သို႔ႏွင့္တိုင္ ဗုဒၶ၏ ဓမၼမွာ ဤမွ်ႏွင့္ရပ္တန္႔မေနပါ။ တဏွာ၏ အရင္းခံကို ဆက္လက္ရွာေဖြခဲ့ပါသည္။ စင္စစ္ တဏွာကို ႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးၾကသည္မွာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းစီ၏ အျပစ္ဟု မဆိုႏိုင္။ လူသားတစ္ရပ္လံုး(သတၱဝါအားလံုး)၏ သဘာဝကဖန္တီးေပးလိုက္ေသာ အားနည္းခ်က္သာျဖစ္သည္။ တဏွာမွာ တမင္ပြားစည္းယူရသည္မဟုတ္ဘဲ လူ႔ျဖစ္တည္မႈက ေမြးထုတ္ေပးလိုက္သည့္ ေရွာင္မရေသာ သဘာဝတစ္ရပ္သာျဖစ္သည္။ ျပႆနာ၏ အရင္းခံမွာ တဏွာ မဟုတ္။ တဏွာ၏ အစစ္အမွန္သေဘာကို မသိ မျမင္ႏိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ပဋိစၥသမုပၸာဒ္ တရားကိုယ္လာ တဏွာ၏ျဖစ္စဥ္ကို ၾကည့္လွ်င္ပင္ ဤသေဘာကို အေျခခံမိႏိုင္စရာ ရွိပါသည္။ တဏွာကို ဆားငန္ေရလို အဆတ္မျပတ္ေသာက္သံုးမိရာမွ စြဲလမ္းမႈဥပါဒါန္အျဖစ္သို႔ ေရာက္လာသည္။ ဤဥပါဒါန္အစြဲျဖင့္ပင္ အခ်စ္၊ အမုန္း၊ အေကာင္း၊ အဆိုး စေသာ အျပဳအမူမ်ားကို ပြားစည္းေစသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ တဏွာႏွင့္ ဥပါဒါန္တို႔၏ အေစစားခံျဖစ္ေနေသာ လူ(သတၱဝါ)မွာ တံလွ်ပ္ကို ေရထင္လာသည္။ ဘဝျဖစ္တည္မႈကို အခိုင္အမာသေဘာ၊ ကိုယ္ပိုင္သေဘာဟု ထင္လာသည္။ ဤသည္ကို ဗုဒၶက “အတၱ”ဟု အမည္ေပးပါသည္။ စင္စစ္ ဘဝျဖစ္တည္မႈမွာ အခိုင္အမာသေဘာ မဟုတ္။ အႏွစ္မဲ့သည္။ ကိုယ္ပိုင္သေဘာမဟုတ္။ အစိုးမရရွိသည္။ ဤသို႔ အႏွစ္မဲ့သည့္သေဘာ၊ အစိုးမရသည့္သေဘာကို ဗုဒၶက “အနတၱ”ဟု အမည္ေပးသည္။ ဤသို႔ အနတၱကို အတၱအျဖစ္ ထင္မွတ္မွားျခင္းသည္ပင္ ဉာဏ္ပညာကင္းမဲ့မႈ(အဝိဇၹာ)ျဖစ္ပါသည္။ တဏွာကိုေမြးထုတ္လိုက္သည့္ အရင္းခံတရားခံအစစ္မွာ ထို အဝိဇၹာပင္ျဖစ္သည္။

ေျပာရလွ်င္ အနတၱမွာ ဗုဒၶဓမၼ၏ အေရးအႀကီးဆံုးအရာျဖစ္သလို နားလည္ဖို႔အခက္ခဲဆံုး၊ အသိမ္ေမြ႔အနက္ရွိဳင္းဆံုးလည္းျဖစ္ပါသည္။ အျခားမည္သည့္ ဘာသာတရား၊ မည္သည့္ဒႆနတြင္မွ မေတြ႔ႏိုင္ေသာ ဗုဒၶဓမၼ၏ ထူးျခားခ်က္လည္းျဖစ္ပါသည္။ (အနတၱသေဘာကို သီးျခားအခန္းတစ္ခန္းဖြင့္၍ ေရးပါမည္)

ဗုဒၶ ဓမၼသည္ နံပါတ္တစ္တရားခံ (အဝိဇၹာ)ကို ဆြဲထုတ္ျပၿပီးသည္ႏွင့္ ၿပီးျပည့္စံုၿပီဟု မယူဆေသးပါ။ အဝိဇၹာကို ပယ္သတ္ႏိုင္သည့္ ဉာဏ္ပညာ(ဝိဇၹာ)အထိ ဦးတည္ထားပါသည္။ ဗုဒၶ၏ အလိုအရ အစစ္အမွန္ ဉာဏ္ပညာ(ဝိဇၹာ)ဆိုသည္မ်ာ အမွန္မြန္ေလးပါးကို သိျမင္ခံယူႏိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဤဝိဇၹာအျမင္ကို မရေသးသေရြ႕ လူ(သတၱဝါ)သည္ အဝိဇၹာနယ္ပယ္တြင္သာ ဆက္လက္လႈပ္ရွားေနဦးမည္ျဖစ္ပါသည္။ တဏွာ၏ အေစစားခံသာ ဆက္လက္ျဖစ္ေနပါလိမ့္မည္။ သို႔ႏွင့္အမွ် သံသရာခရီးမွ ရုန္းမထြက္ႏိုင္ေသာ ဆံုလည္ႏြားႏွယ္သာ က်င္လည္ေနၾကရပါလိမ့္မည္။

ဤအဓိပၸာယ္စုတို႔ကို ၿခံဳငံု၍ ပထမလယ္တီဆရာေတာ္က ဤသို႔ အစခ်ီကာ လကၤာဖဲြ႔ခဲ့ဖူးပါသည္။

“ .... အမွန္ေလးခ်က္၊ သေဘာနက္ကို၊ ဖံုးဝွက္ကြယ္ကာ၊ အဝိဇၹာဟု၊ မဟာတမ၊ ေမွာင္ႀကီးက်၍၊ ဘဝၿမံဳသိုက္၊ ရွိန္ရွိန္အိုက္သား၊ အမိႈက္မီးစာ၊ ဤခႏၶာကို၊ တြယ္တာသမႈ၊ အေၾကာင္းျပဳ၍၊ အကုသလ၊ ဓမၼညစ္ဆိုး၊ အျပစ္မ်ိဳးကို၊ ႀကိဳးႀကိဳးပမ္းပမ္း၊ ေန႔စဥ္ထမ္းသည္ .... ” စသျဖင့္။

သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ (ေက်ာ္ဝင္း)၏စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။