လုံ ့လမရွိေသာ သူတုိ ့၏ ဥစၥာကား လုံ ့လရွိသူတုိ ့၏ ဧကန္မလြဲ ေရာက္ျမဲျဖစ္၏။ လူပ်င္းလူညံ့တုိ ့သည္ကား အပတ္တကုတ္ အားမထုပ္ဘဲ ေရွးအတိတ္ကံသာ အားကုိးရာ ပဓာနဟု
ဆုိစမွတ္ ျပဳၾကကုန္၏။ လူေတာ္လူေကာင္းတုိ ့သည္ ျပဳဖြယ္ကိစၥ မွန္သမွ်ကုိ လုံလစုိက္ထုပ္ အားထုတ္ၾကဳိးပမ္း ေဆာင္ရြက္တက္ကုန္၏ ။ ၾကံတုိင္းမေအာင္ ေဆာင္တုိင္းမေျမာက္ခဲ့လွ်င္လည္း ကဲ့ရဲ့ျငဳိျငင္ အျပစ္တင္ေဒါသ အဘယ္မွာ ခံရဖြယ္ရွိအံ့နည္း ။(ေလာကနီတိ ပ႑ိတ က႑)
တစ္စပ္တည္းတစ္ဆက္တည္း
သင္ၾကား မွတ္သားထားတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္ ။တက္လဲတက္ သိလဲသိၾကပါတယ္ ။အဲဒီအထဲက ကုိယ္ၾကဳိက္ႏွစ္သက္ရာ တစ္ခုခုကုိ စူးစူးစုိက္စုိက္ ဝီရိယသန္သန္နဲ ့ မွန္မွန္လုပ္ရန္သာ အေရးၾကီးတယ္ ။
(ေဝဘူဆရာေတာ္)
အရင္းအႏွီး
အစြမ္းသတၱိရွိရွိ လုံ ့လဝီရိယရွိရွိ ၾကီးၾကီးမားမားနဲ ့ အလုပ္ကုိ တန္ဖုိးထားလုပ္မယ္ဆုိရင္ ေနရာတကာမွာ ၾသဇာေညာင္းလာပါလိမ့္မယ္ ။လုပ္သမွ်အလုပ္ေတြ ေအာင္ျမင္ျပီၚ အထြတ္အထိတ္ ေရာက္တယ္ဆုိတာ အရင္းစစ္လုိက္ေတာ့ ၾကဳိးစားၾကလုိ ့ပါ ။ အျမင့္ေရာက္သူတုိင္း လုံ ့လဝီရိယနဲ ့ ၾကဳိးစားခဲ့ရတာခ်ည္းပါပဲ ။(မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိဝံသ)
ဝမရွိလွ်င္ ဝိမျဖစ္
လုံ ့လမရွိတဲ့သူ ဝီရိယနည္းတဲ့သူဟာ စီးပြားလဲ မတက္ဘူး ။ဂုဏ္လဲမတက္ဘူး ။ ကုိယ့္မွာမွ စီးပြားနဲ ့ဂုဏ္ မျပည့္စုံရင္ သူမ်ားအတြက္လဲ အက်ဳိးမေဆာင္ရြက္နုိင္ဘူး ။သူမ်ားအက်ဳိးေဆာင္မွ ကုိယ့္ အက်ဳိးေအာင္ဆုိေတာ့ သူအက်ဳိးမေဆာင္ေတာ့ ကုိယ့္ အက်ဳိး မေအာင္ေတာ့ဘူးေပါ့ ။
(မဟာသီဟနာေက်ာင္းတုိက္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ အာစိ႑)
အရင္းစုိက္မွ အျမတ္ရ
ဝီရိယကင္း၊ ပ်င္းရိသူမွာ
ကိစၥအားလုံး၊ ဆုံးရႈံးသည္သာ
ေအးလွပူလွ၊ ေစာလွဆုိတာ
အခ်ိန္ျဖဳန္း၊ လူလုံးမလွပါ။
သားမ်ားေသဌ္နင္း၊ ျခေသၤ့မင္းပင္
လုံ ့လမစုိက္၊ အိပ္ငုိက္ေနလွ်င္
ယုန္ငယ္ကစ၊ မိဂသမင္
ပါးစပ္တြင္း အလွ်င္းလာမဝင္။
(စစ္ကုိင္း ေရႊဟသၤာဆရာေတာ္ၾကီး)
ေနာက္မဆုတ္တမ္း
အက်ဳိးရွိမည့္ အလုပ္မွန္လွ်င္ မည္သူကပင္ ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးေစကာမူ စိတ္မပ်က္ လက္မပ်က္
မေလ်ာ့ေသာ လုံ ့လဝီရိယျဖင့္ စြဲျမဲစြာ လုပ္ကုိင္ပါေလ။(မေကြးဆရာေတာ္ၾကီး)
အအ အန
ဝီရိယေပ်ာက္ေတာ့ နတတ ျဖစ္တယ္။ ဝီရိယေပ်ာက္သြားတဲ့အခါ ကုိယ့္လက္တစ္ကမ္းမွာ ကုိယ့္ကုိ
ကယ္တင္ေပးနုိင္တဲ့ စြမ္းအားေတြ တန္းစီေနၾကပါရဲ့သားနဲ ့ ဝီရိယနဲ ့ မထုပ္နုိင္တဲ့အတြက္ စြမ္းအားေတြ
လက္လြတ္ာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “န”ပါတယ္တဲ့။(တိပိဋကဓရ၊ေယာ ၊ဆရာေတာ္)
ျမင့္ၾကစမ္းပါ
ဘုရားရွင္ ပြင့္တဲ့အခါကုိ အခါေကာင္းမည္တယ္။ လူ ့ဘဝ နတ္ဘဝ ရၾကမႈသည္ ဘဝေကာင္းလုိ ့မည္တယ္။ ဝီရိယထူေထာင္မႈကုိ ဝီရိယေကာင္းတယ္လုိ ့မည္တယ္။
ကုိယ့္ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိတဲ့အတုိင္း ျပီးျပည့္စုံေအာင္ ျမင္ၾကပါ ။ သူေတာ္ေကာင္း အစားစားတုိ ့သည္
နိဗၺာန္ဝင္စံသြားၾကတာ အသီးသီးရွိပါတယ္။ သူေတာ္ေကာင္းတုိ ့ကလဲ ဤကဲ့သုိ ့ အတုယူျပီးဝီရိယကုိ ထူေတာင္ၾကမယ္ဆုိရင္ ပစၥပၸန္ သံသရာႏွစ္ျဖာ ျပည့္စုံၾကမယ္ ။ဒါေၾကာင့္ ဝီရိယကုိ ထူေထာင္ျပီး အားထုပ္ျပီး ယူၾကပါ ။(ေဝဘူဆရာေတာ္)
လုံ ့လေၾကာင့္
ယခုအခါ ဥေရာပတုိက္သားတုိ ့ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္ေသာ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ တစ္ေန ့တစ္ျခားလူဦးေရ
တုိးပြားလာျခင္းမွာ ထုိဘာသာဝင္ လူမ်ဳိးႏွင့္ဘုန္ၾကီးတုိ ့၏ အားထုပ္မႈ လုံ ့လဝီရိယေၾကာင့္သာ ျဖစ္သည္။
အာရွတုိက္သားတုိ ့ ကုိးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူမ်ဳိးမ်ားသည္ မၾကာမၾကာ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္အျဖစ္သုိ ့ ကူးေျပာင္းသြားၾကျခင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရဟန္းရွင္လူတုိ္ ့သည္ မိမိတုိ ့ဘာသာ ကုိ တုိးပြားေစျခင္းငွါ လုံးလဝီရိယကုိ ေကာင္းစြာ အားမထုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ။
(ေရႊဟသၤာေတာရ စံေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး)
ရဲရင့္သူတုိ ့၏ စိတ္ထား
ကုသုိလ္လုပ္ငန္းနဲ ့ ပတ္သက္ရင္ “ငါ့တာဝန္ မရွိဘူး”ဆုိျပီး တာဝန္ခ်ထားတဲ့ပုဂၢဳိလ္ဟာ လုံ ့လဝီရိယ ကင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူ ့အတြက္ ကုသုိလ္ ရလိမ့္မယ္ မဟုတ္ဘူး ။ကုသုိလ္လုပ္ငန္းမွာ အျမဲတမ္း ငါ့အေပၚ တာဝန္ရွိေနတယ္လုိ ့ တြက္ထားရမယ္ ။ တာဝန္ရွိေနတယ္လုိ ့ တြက္ထားတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ဟာ မျဖစ္ေသးတဲ့ ကုသုိလ္ေတြ ျဖစ္ေအာင္ ၾကဳိးစားမယ္ဆုိတဲ့ ဝီရိယအလုိလုိ ရလာတယ္ ။ျဖစ္ျပီးတဲ့ကုသုိလ္ေတြ ခုိင္ျမဲေအာင္၊ မျဖစ္ေသးတဲ့ အကုသုိလ္ေတြ တားနုိင္ေအာင္၊ျဖစ္ျပီးတဲ့ အကုသုိလ္ေတြ ပယ္ရွားနုိင္ေအာင္ ၾကဳိးစားဆုိတဲ့ ခုိင္ျမဲတဲ့ လုံ ့လဝီရိယ၊ကုသုိလ္လုပ္ငန္းမွာ ငါ့တာဝန္ခ်ည္းပဲလုိ ့ တာဝန္ကုိအျမဲတမ္း ေခါင္းမွာတင္ထားတဲ့ စိတ္ဓာတ္၊တာဝန္ကုိ ခ်မထားတဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ ့ ျပည့္စုံရမယ္။ရဲရင့္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ရွိရမယ္ ။ (သီတဂူဆရာေတာ္ အရွင္ဥာဏိႆရ)
ေအာင္ျမင္မႈ၏ ေသာ့ခ်က္
ဝီရိယမရွိရင္ ဘာမွ မေအာင္ျမင္ဘူး ။ဝီရိယ ဆုိတာ ကာယဝီရိယ၊ စိတၱဝီရိယဆုိျပီး ႏွစ္မ်ဳးိ္ရွိပါတယ္ ။
ကာယဝီရိယဆုိတာက ခႏၶာကုိယ္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္လုိ ့ လမ္းေလွ်ာက္ျပီး စာက်က္ စာအံေနတာဟာ ကာယဝီရိယလုိ ့ေခၚတယ္ ။ ေစတသိကဝီရိယဆုိတာကေတာ့ ဒီစာမရရင္ ဒီအလုပ္မျပီးရင္-မေအာင္ျမင္ရင္
ဒီေနရာကမထေတာ့ဘူး ဆုိျပီး စာက်က္ေနတာကုိ ေစတသိကဝီရိယလုိ ့ေခၚတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ေနရာတကာမွာ ဝီရိယရွိၾကပါ ။ဒါမွ ေအာင္ျမင္ပါလိမ့္မယ္ ။(မဟာေဇာတိကာရာမ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱစႏၵသိရီ)
အရွိန္မေသပါေစႏွင့္
အက်ဳိးေပးၾကမယ္ ကံေဟာင္းေတြ ပါလာၾကေပမဲ့ ဒီဘဝမွာ လုံ ့လဝီရိယေတြနဲ ့ ပံ့ပုိးကူညီၾကရပါေသးတယ္
ဒီဘဝမွာ လုံ ့လဝီရိယေတြနဲ ့ ဆက္ျပီးမပံ့ပုိး မၾကဳိးစားဘူးဆုိရင္ေတာ့ အရွိန္ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ ့ က်မွန္းမသိ က်ဆင္သြားေတာ့တာပါပဲ ။ဒါေၾကာင့္ ဝီရိယကေတာ့ အျမဲတမ္းရွိေနၾကရမွာပါ ။ ဘယ္ေတာ့မွ မေလွ်ာ့နဲ ့ ။ဝီရိယကုိ မေလွ်ာ့နဲ ့ ။ (မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိဝံသ)
ၾကဳိက္ရာေရြး
ေၾကာက္တုံးကုိ ေတာင္ေပၚတင္ခ်ရင္ အေတာ္ေလးၾကဳိးစားရ၏ ။ေအာက္ခ်ခ်င္လွ်င္ေတာ့ ခဏကေလးျဖင့္ အလြယ္တကူ ခ်နုိင္၏ ။ဂုဏ္လုိလွ်င္ အေတာ္ၾကဳိးစားရ၏ ။ အျပစ္လုိလွ်င္ေတာ့ အလြယ္ပင္ သင္အခတ္လမ္းကုိ လုိက္ပါသလား…..။အလြယ္လမ္းကုိ လုိက္ပါသလား….။ၾကဳိက္ရာေရြး ။ (သေျပကန္ဆရာေတာ္)
အထက္တန္းလက္မွတ္
အခုေခတ္မွာ အထက္တန္းေရာက္ေနသူေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ အာသာဆႏၵ အားေလွ်ာ္စြာ ၾကဳိးစားအားထုပ္လာၾကသူေတြသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္ ။သုိ ့ျဖစ္၍ ခဲခဲယဥ္းယဥ္း ရရွိလာတဲ့ မိမိတုိ ့ရဲ့ လူ ့ဘဝကုိ အခုေရာေနာင္ပါ အထက္တန္းေရာက္ေအာင္ ထက္သန္တဲ့အာသာဆႏၵကုိ အရင္းခံျပီး
သမၼာရဒၶဝီရိယျဖင့္ ကုိယ္စီကုိယ္င ျမင့္တင္နုိင္ၾကပါေစ ။(ေျမာင္းျမဆရာေတာ္ အရွင္ကုမာရ)
ဆန္ေပးမွ ေဆးရမည္
ကမၼ..လုပ္အား။ ကမၼဖလ...လုပ္ခ။တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာ ပုဂၢဳိလ္သည္ လုပ္အားေပးလွ်င္ လုပ္ခရႏုိင္သည္ ။လုပ္အားမေပးလွ်င္ လုပ္ခမရနုိင္ ။လုပ္ခကုိလုိခ်င္လွ်င္ လုပ္အားေပးရမည္။
ၾကီးပြားလုိ လွ်င္ လုံ ့လအားျဖင့္ ၾကီးစားရမည္ ။(ဆရာေတာ္ အရွင္ေဃာသိတ)