အရွင္မႏၲာဏိပုတၱပုဏၰမေထရ္

ဧတဒဂၢံ ဘိကၡေဝ မမ သာဝကာနံ ဘိကၡဴနံ ဓမၼကထိကာနံ ယဒိဒံ ပုေဏၰာ မႏၲဏိပုေတၱာ။ (အံ-၁၊ ၂၄)

မေထရ္အေလာင္း ေရွးဆုေတာင္း

အရွင္ပုဏၰအေလာင္းေတာ္သည္ ပဒုမုတၱရဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မမူခင္ကပင္ ဟံသာဝတီျမိဳ႔ဝယ္ ေဂါတမအမည္ျဖင့္ ပုဏၰားသူေဌးမ်ိဳး၌ ျဖစ္ျပီးလွ်င္ ေဗဒင္သံုးပံု၌ လိမၼာကၽြမ္းက်င္ေသာ္လည္း
ထိုေဗဒင္မ်ား၌ သံသရာဝဋ္မွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း တရားကို မေတြ႔မျမင္ရကား ဤေဗဒင္သံုးပံုျဖင့္ ငါ့အဖို႔ရာ အက်ိဳးမရွိ-ဟု ၾကံစည္ျပီးေနာက္ တပည့္မ်ားႏွင့္အတူ တခုေသာေတာင္ေျခသို႔ သြားေရာက္လ်က္  ရေသ့ရဟန္းျပဳေလသည္။ ေလာကီအဘိညာဥ္ ၅-ပါး၊ ေလာကီသမာပတ္ ၈-ပါး တို႔ကို ရရွိေလသည္။


ေဂါတမရေသ့ အသက္အရြယ္  အိုမင္းရင့္ေရာ္ေသာအခါ၌ ပဒုမုတၱရဘုရား ပြင့္ထြန္းေတာ္မူလာခဲ့ေလသည္။ ဘုရားရွင္သည္ ေဂါတမရေသ့၏ သခၤမ္းေက်ာင္းသို႔ ၾကြေရာက္လာကာ ခုနစ္ရက္ပတ္လံုး နိေရာဓသမာပတ္ဝင္စား ျပီးလွ်င္ နိေရာဓသမာပတ္မွ ထေတာ္မူ၏။ ေဂါတမရေသ့သည္ တပည့္ရေသ့မ်ားႏွင့္အတူတကြ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္ တို႔အား သစ္သီးဆြမ္း, ပန္းေနရာအခင္းမ်ား, ပန္းထီးမ်ားကို လွဴဒါန္းေလသည္။


ဘုရားရွင္သည္ တရားေဟာေကာင္းေသာ အရာဝယ္ ဧတဒဂ္ဘြဲ႔ထူးရ တပည့္ရဟန္းကို ပန္းေနရာအႏုေမာဒနာတရား ေဟာေစျပီးလွ်င္ မိမိကိုယ္ေတာ္တိုင္လည္း တရားေဟာေတာ္မူေလသည္။ ေဒသနာနိဂံုး အဆံုးဝယ္ ေဂါတမရေသ့မွတပါး တစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္ေသာ တပည့္ရေသ့တို႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ၾကေလသည္။


ေဂါတမရေသ့သည္ ဘုရားရွင္အား ေရွးဦးစြာ တရားေဟာေသာရဟန္း၏ အေၾကာင္းကို ေမးျမန္းေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ဘုရားရွင္က ဓမၼကထိကရဟန္းတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး ဧတဒဂ္ဘြဲ႔ထူးရပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္၏-ဟု မိန္႔ေတာ္မူေလ၏။ အရွင္ရေသ့က ဤခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ ျပဳလုပ္အပ္ေသာ ေကာင္းမႈတို႔ေၾကာင့္ ထိုရဟန္းကဲ့သို႔ “ဓမၼကထိက ရဟန္းတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး ဧတဒဂ္ ဘြဲ႔ထူးရပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ရပါလို၏”ဟု ဆုေတာင္းခဲ့ေလသည္။

ရဟန္းျပဳရ ဆံုးဘဝ ဓမၼကထိက

အရွင္ျမတ္ အေလာင္းေတာ္သည္ ေနာက္ဆံုးဘဝ ငါတို႔၏ဘုရားလက္ထက္ေတာ္ဝယ္ ကပိလဝတၳဳျမိဳ႔ေတာ္၏ မနီးမေဝးေသာ ေဒါဏဝတၳဳမည္ေသာ ပုဏၰားရြာ, ပုဏၰားသူၾကြယ္မ်ိဳး၌ ျဖစ္၍ အညာသိေကာ႑ညေထရ္၏ တူအရင္း ျဖစ္ေလသည္။ ဦးရီးေတာ္၏ အစီအမံျဖင့္ ရွႈ္ရဟန္းအျဖစ္ရ၍ မၾကာမီကာလအတြင္းမွာပင္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေလသည္။


အရွင္သည္ အမည္အားျဖင့္ “ပုဏၰ”ျဖစ္၍ မႏၲာဏိပုေဏၰးမ၏သားျဖစ္၍ “မႏၲာဏိပုတၱ” ျဖစ္သည္။ အရွင္ျမတ္သည္ ဆုေတာင္းသည့္အတိုင္းပင္ ဓမၼကထိကအရာ၌ ဧတဒဂ္ရာထူး ရေတာ္မူေလသည္။(အံ-႒၊ ၁-၁၅၆၊ ၁၆၀)

ကထာ၀တၱဳ ၁၀ ပါး

ကထာဝတၳဳ ၁၀-ပါး ဟူသည္မွာ---
၁။ အပၸိစၧကထာ=အလိုနည္းမႈႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၂။ သႏၲဳ႒ိကထာ=ေရာင့္ရဲလြယ္မႈႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၃။ ပဝိေဝကကထာ=ဝိေဝကသံုးပါးႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၄။ အသံသဂၢကထာ=သံသဂၢ ၅-မ်ိဳးမွ ကင္းျခင္းႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၅။ ဝီရိယာရမၻကထာ=ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ ဝီရိယႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၆။ သီလကထာ=သီလႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၇။ သမာဓိကထာ=သမာဓိႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၈။ ပညာကထာ=ပညာႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၉။ ဝိမုတၱိကထာ=အရဟတၱဖိုလ္ႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
၁၀။ ဝိမုတၱိဉာဏဒႆနကထာ=ပစၥေဝကၡဏာဉာဏ္ႏွင့္စပ္ေသာ တရားစကား။
အရွင္မႏၲာဏိပုတၱပုဏၰသည္ ဤကထာဝတၳဳ ၁၀-ပါးအတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုး၍ တပည့္တို႔ကိုလည္း ထိုကထာဝတၳဳ ၁၀-ပါး တို႔ျဖင့္ ဆံုးမေတာ္မူေလသည္။