ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား

ဒီပကၤရာဘုရား သည္ ကကုသန္ဘုရား၊ ေကာဏဂံုဘုရား၊ ေဂါတမဘုရား၊ ကႆပဘုရား စသည့္ ဘုရားႀကီး ငါးဆူမွ ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေသာ ဘုရား ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶ၀င္ ၁။ ထိုအခါ ထိုရမၼ၀တီျပည္သူျပည္သားတို႔သည္ သံဃာႏွင့္တကြေသာ ျမတ္စြာ ဘုရားကုိ ဆြမ္းလုပ္ေကြၽးၿပီးလွ်င္ ထုိဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားအား ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ကုန္၏။ ၂။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္ကို သရဏဂံု၌ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္ကို ငါးပါးသီလတို႔၌ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္ကုိ ဆယ္ပါးသီလ၌ တည္ေစေတာ္မူ ၏။
၃။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္အား အရိယမဂ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ျမတ္ေသာ ဖိုလ္ ေလးပါးတို႔ကို လည္းေကာင္း ေပးေတာ္မူ၏။ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္အား အတုမရွိေသာ ပဋိသမၻိဒါတရား တို႔ကို ေပးေတာ္မူ၏။
၄။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳလ္အား ျမတ္ေသာ သမာပတ္ ရွစ္ပါးတို႔ကို ေပးေတာ္မူ၏၊ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္အား ၀ိဇၨာသံုးပါး အဘိညာဥ္ေျခာက္ပါး တို႔ကုိ ေပးေတာ္မူ၏။
၅။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနည္း အစီအစဥ္အားျဖင့္ လူအေပါင္းကုိ ဆံုးမေတာ္မူ၏၊ ထိုအဆံုးအမေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာေတာ္သည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေလ၏။
၆။ ျခေသၤ့မင္း၏ ေမးႏွင့္တူေသာ ေမးရွိေတာ္မူ၍ ႏြားလားဥႆဘ၏ ပခံုးႏွင့္ တူေသာ ပခံုး ရွိေတာ္မူေသာ ဒီပကၤရာအမည္ရွိေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မ်ားစြာ ေသာ လူတို႔ကုိ ကယ္တင္ေတာ္မူ၏၊ ဒုဂၢတိ ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေစေတာ္မူ၏။
၇။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သစၥာေလးပါးကို သိေစထိုက္ေသာ သတၱ၀ါကုိ ျမင္ေတာ္ မူသည္ ရွိေသာ္ ယူဇနာတစ္သိန္း ေ၀းကြာေသာ အရပ္၌ပင္ (တည္ေသာ) ထို သတၱ၀ါထံသို႔ တစ္ခဏျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ (သစၥာေလးပါးတရားကို) သိေစေတာ္မူ၏။

၈။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးဦးစြာ သစၥာေလးပါးကို သိေစေတာ္မူရာ အခါ၌ ကုေဋတစ္ရာေသာ လူ နတ္ ျဗဟၼာအေပါင္းကုိ သိေစေတာ္မူ၏၊ ျမတ္စြာဘုရား သည္ ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ သစၥာေလးပါးကုိ သိေစေတာ္မူရာ အခါ၌ ကုေဋကုိးဆယ္ေသာ လူ နတ္ ျဗဟၼာအေပါင္းကို သိေစေတာ္မူ၏။
၉။ အၾကင္အခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္၌ အဘိဓမၼာတရားကို ေဟာေတာ္မူ၏၊ ထိုအခါ၌လည္း ကုေဋကုိးေသာင္းေသာ နတ္ ျဗဟၼာတို႔၏ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္း၍ သိျခင္းသည္ ျဖစ္၏။
၁၀။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ သံုးႀကိမ္ေသာ တပည့္သာ၀က အစည္းအေ၀းတို႔ သည္ ျဖစ္ကုန္၏၊ ပထမအစည္းအေ၀းသည္ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ တပည့္သာ၀က တို႔၏ အစည္းအေ၀း ျဖစ္၏။
၁၁။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ နာရဒကူဋေတာင္၌ ဆိတ္ၿငိမ္ရာသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ေတာ္မူ သည္ ရွိေသာ္ ကိေလသာ အညစ္အေၾကး ကင္းကုန္ေသာ ရဟႏၲာကုေဋတစ္ရာ တို႔သည္ တစ္ဖန္ စည္းေ၀းကုန္၏။
၁၂။ အၾကင္အခါ ႀကီးေသာ လုံ႔လ ရွိေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သုဒႆန ေက်ာက္ေတာင္၌ ၀ါဆိုေတာ္မူ၏၊ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကုေဋကုိးေသာင္း ေသာ ရဟႏၲာတို႔ႏွင့္ အတူပ၀ါရဏာ ျပဳေတာ္မူ၏။
၁၃။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာေတာ္မူလတ္ေသာ္ တစ္ေသာင္းေသာ သတၱ၀ါ၊ ႏွစ္ေသာင္းေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ သစၥာေလးပါးတရားကုိ သိျခင္းသည္ ျဖစ္၏။ တစ္ဦးစီ၊ ႏွစ္ဦးစီေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ တရားကုိ ထိုးထြင္းသိျခင္းတို႔သည္ ဂဏန္းသခ်ၤာအားျဖင့္ မေရတြက္ႏုိင္ကုန္။
၁၄။ ထိုအခါ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ သာသနာေတာ္ သည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔၏၊ လူသိမ်ား၏၊ ျပည့္စံု၏၊ စည္ကား၏။
၁၅။ အဘိညာဥ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍ တန္ခိုးႀကီးကုန္ေသာ ရဟႏၲာ ေလးသိန္းတို႔သည္ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားကုိ အခါခပ္သိမ္း ျခံရံကုန္၏။
၁၆။ ထိုဒီပကၤရာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူေသာအခါ၌ အၾကင္ ရဟန္းေတာ္တို႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ မေရာက္မူ၍ ေသကၡသာျဖစ္လ်က္ လူ႕ဘ၀ကို စြန္႔ကုန္၏၊ ထိုေသကၡ ရဟန္းတို႔သည္ ကဲ့ရဲ႕အပ္သူတို႔သာ ျဖစ္ကုန္၏။
၁၇။ ေကာင္းစြာ ပြင့္လင္းေသာ ျမတ္စြာဘုရား သာသနာေတာ္သည္ တာဒိဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုကုန္ေသာ အာသေ၀ါ မရွိကုန္ေသာ ကိေလသာ အညစ္အေၾကး ကင္းကုန္ ေသာ ရဟႏၲာတို႔ျဖင့္ အခါခပ္သိမ္း အလြန္တင့္တယ္၏။
၁၈။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ ဖြားေတာ္မူရာၿမဳိ႕သည္ (ရမၼ၀တီ) မည္၏၊ ခမည္း ေတာ္သည္ (သုေဒ၀မင္း) မည္၏၊ မယ္ေတာ္သည္ (သုေမဓာမိဖုရား) မည္၏။
၁၉။ ထိုဒီပကၤရာ ဘုရားေလာင္းသည္ အႏွစ္တစ္ေသာင္းတို႔ပတ္လံုး ထီးနန္းကို စိုးအုပ္၍ ေန၏၊ ထုိဘုရားေလာင္းအား ဟံသ၊ ေကာဥၥ၊ မယူရ (ဟသၤာ၊ ႀကိဳးၾကာ၊ ဥေဒါင္း)အားျဖင့္ ျမတ္ေသာ ျပာသာဒ္ သံုးေဆာင္တို႔သည္ ရွိကုန္၏။
၂၀။ ေကာင္းစြာ တန္ဆာဆင္ထားေသာ ေမာင္းမသံုးသိန္းတို႔သည္ ျခံရံကုန္၏၊ ထိုဘုရားေလာင္း၏ မိဖုရားသည္ (ပဒုမၼာ) မည္၏၊ သားေတာ္သည္ (ဥသဘကၡႏၶ) မည္၏။
၂၁။ ထိုဘုရားေလာင္းသည္ နိမိတ္ေလးပါးတို႔ကုိ ေတြ႕ျမင္၍ ဆင္ယာဥ္ျဖင့္ ေတာထြက္ေတာ္မူ၏၊ မယုတ္မေလ်ာ့ေသာ ဆယ္လတို႔ပတ္လံုး ကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းျခင္း လုံ႔လကုိ အားထုတ္ေတာ္မူ၏။
၂၂-၂၃။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကမၼ႒ာန္း အက်င့္ကုိ က်င့္၍ အရဟတၱဖိုလ္ကုိ သိေတာ္မူ၏၊ ႀကီးေသာလုံ႔လ ရွိေတာ္မူေသာ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ ျဗဟၼာမင္း ေတာင္းပန္အပ္သည္ျဖစ္၍ နႏၵာရာမတိုက္ အသေရရွိေသာ ေက်ာင္း၌ ဓမၼစၾကာကို ေဟာေတာ္မူ၏၊ ကုကၠဳိပင္ရင္း၌ တိတၳိတို႔အား ႏွိမ္နင္းျခင္းကုိ ျပဳေတာ္ မူ၏။
၂၄။ သုမဂၤလသည္ လည္းေကာင္း၊ တိႆသည္ လည္းေကာင္း ဒီပကၤရာျမတ္စြာ ဘုရား၏ ျမတ္ေသာ တပည့္ အဂၢသာ၀ကတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ထိုဒီပကၤရာျမတ္စြာ ဘုရား၏ အလုပ္အေကြၽးသည္ (သာဂတ) မည္၏။
၂၅။ နႏၵာသည္ လည္းေကာင္း၊ သုနႏၵာသည္ လည္းေကာင္း ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ ျမတ္ေသာ တပည့္မ အဂၢသာ၀ိကာ တို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ ေဗာဓိပင္ကုိ ေညာင္ၾကတ္ပင္ ဟု ေခၚဆိုအပ္၏။
၂၆။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽး ဒါယကာ တို႔သည္ တပုႆ၊ ဘလႅိကာ မည္ကုန္၏။ အလုပ္အေကြၽး ဒါယိကာမ တို႔သည္ သိရိမာ၊ ေကာဏာတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။
၂၇။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ အေတာင္ရွစ္ဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူလ်က္ တန္ေဆာင္တိုင္ကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ ပင္လံုးကြၽတ္ပြင့္ေသာ အင္ၾကင္းပင္မင္းကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း တင့္တယ္ေတာ္မူ၏။
၂၈။ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ အသက္တမ္းသည္ အႏွစ္တစ္သိန္းရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာ ဘုရားသည္ ထိုမွ်ေလာက္ တည္ေနလ်က္ မ်ားစြာေသာ လူအေပါင္းကုိ ကယ္တင္ေတာ္မူ၏။
၂၉။ မီးပံုႀကီး ေတာက္ပ၍ ၿငိမ္းေအးသကဲ့သို႔ ထုိျမတ္စြာဘုရားသည္ သူေတာ္ ေကာင္း တရားကို ထြန္းေတာက္ပေစ၍ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါအေပါင္းကို ကယ္ တင္ေတာ္မူလ်က္ တပည့္သာ၀ကႏွင့္အတူ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူ၏။
၃၀။ ထိုတန္ခုိးေတာ္သည္ လည္းေကာင္း၊ ထိုအျခံအရံသည္ လည္းေကာင္း၊ ေျခေတာ္တို႔၌ ထိုစက္ရတနာတို႔သည္ လည္းေကာင္း ရွိကုန္၏။ ထိုအားလံုးသည္ ပင္ ကြယ္ေပ်ာက္ေလ၏၊ အလံုးစံုေသာ သခၤါရ တို႔သည္ အခ်ည္းႏွီးတို႔သာ ျဖစ္ကုန္ သည္ မဟုတ္ပါေလာ။
၃၁။ မာရ္ငါးပါး ကို ေအာင္ေတာ္မူၿပီးေသာ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ နႏၵာရာမ ေက်ာင္းတုိက္၌ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူ၏၊ ထိုနႏၵာရာမေက်ာင္းတုိက္၌ ထိုျမတ္စြာ ဘုရား၏ ပုထိုးေစတီေတာ္သည္ သံုးဆယ့္ေျခာက္ ယူဇနာ ျမင့္ေတာ္မူ၏။


ျဖစ္စဥ္ သရဏကၤရာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ေတာ္မူရာ ထိုသာရမ႑ကမၻာ၌ပင္ လူတုိ႔၏ အသက္တမ္း၊ အႏွစ္ကိုး ေသာင္းတမ္းမွ တျဖည္းျဖည္းဆုတ္ယုတ္၍ ဆယ္ႏွစ္သက္တမ္း၊ ထိုမွ တစ္ဖန္ တိုးတက္ျပန္ရာ အသေခ်ၤယ်တမ္း၊ ထိုအသေခ်ၤယ်တမ္းမွ တစ္ဖန္ ဆုတ္ယုတ္ျပန္ရာ အႏွစ္တစ္သိန္းတမ္းသို႔ ေရာက္ေလလွ်င္ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဒီပကၤရာဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္ မူၿပီးသည္၏ အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအတိုင္း တုသိတာ နတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုသို႔စံေနေတာ္မူစဥ္ နတ္ျဗဟၼာတို႔က အေလာင္းေတာ္နတ္သားအား ဘံုသံုးပါးတြင္ ဘုရားျဖစ္ရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီ ျဖစ္၍ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းသက္ကာ ပဋိသေႏၶ ေနေတာ္မူပါရန္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၾက ကုန္၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ ေတာင္းပန္မႈကို လက္ခံ ေတာ္မူၿပီးေနာက္ တုသိတာနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ လူ႔ျပည္ ရမၼာ၀တီၿမဳိ႕ေတာ္၊ သုေဒ၀မင္းႀကီး၏ ေတာင္ညာစံေဒ၀ီ အဂၢမေဟသီ သုေမဓာမိဖုရားေခါင္ ႀကီး၏ သန္႔ရွင္းသိုက္ၿမိဳက္ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶတည္ေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ဆယ္လျပည့္ေျမာက္ အခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ မယ္ေတာ္မိဖုရားႀကီးမွ သားေတာ္ အေလာင္းမင္းသားကုိ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသားကို “ဒီပကၤရာမင္းသား”ဟု အမည္မွည့္ေခၚခဲ့ၾကကုန္၏။ ဒီပကၤရာ အေလာင္းေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူေသာအခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူ ေသာအခါတို႔၌ ပုဗၺနိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္အျပင္ အေလာင္းေတာ္ဟူသမွ် တို႔၌ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည့္အတိုင္း အ့ံၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကကုန္၏။
ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာ အေလာင္းမင္းသားသည္ အရြယ္ေတာ္ေရာက္ေသာအခါ ပဒုမာမင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေသာင္းတို႔ ပတ္လံုး ဟံသ ဟသၤာ ေရႊနန္းေဆာင္၊ ေကာíၥႀကိဳးၾကာ ေရႊနန္းေဆာင္၊ မယူရ ဥေဒါင္း ေရႊနန္းေဆာင္၊ နန္းျပာသာဒ္သံုးေဆာင္တို႔မွ ေမာင္းမမိႆံ သံုးသိန္းတို႔၏ ေဖ်ာ္ေျဖလုပ္ေကြၽးျခင္းကို ခံယူလ်က္ မင္း စည္းစိမ္ကို ခံစားေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းမင္းသား၏ သားေတာ္မွာ ဥသဘကၡႏၶမင္းသား ျဖစ္ခဲ့၏။
ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း အေလာင္းေတာ္ဒီပကၤရာမင္းသားသည္ အေ>ခအရံတို႔ႏွင့္တကြ ေရႊနန္း သံုးေဆာင္တြင္ မင္းစည္းစိမ္ကို ခံစားေနစဥ္ ဥယ်ာဥ္ကစားရန္ ထြက္ေတာ္ မူေသာအခါ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း-ဟူေသာ နတ္တမန္နိမိတ္ႀကီး ေလးပါးတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူ၍ သံေ၀ဂျဖစ္ခဲ့ၿပီး ရမၼာ၀တီၿမဳိ႕ေတာ္သို႔ ျပန္၀င္ေတာ္မူခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ အေလာင္းေတာ္မင္းသားသည္ ဥယ်ာဥ္ ကစားရန္ ထြက္ေတာ္မူလိုျပန္သည္။ ၀ိသၾကံဳနတ္သားသည္ ဒီပကၤရာ အေလာင္းေတာ္မင္းသားအား အ၀တ္တန္ဆာမ်ားကို လာေရာက္ဆင္ယင္ ေပးခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္မင္းသားသည္ ဆင္ေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ ျခံရံလ်က္ စီးေတာ္ဆင္၌ တက္စီး၍ မ်ားစြားေသာ စစ္သည္ဗိုလ္ပါ အျခံအရံ ႏွင့္ဥယ်ာဥ္ေတာ္သို႔ ထြက္ခဲ့ျပန္သည္။ ဥယ်ာဥ္ေတာ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ စီးေတာ္ဆင္မွ ဆင္းသက္၍ ဥယ်ာဥ္ေတာ္အတြင္း လွည့္လည္႐ႈစားၿပီးေနာက္ ေအးျမႏွစ္သက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ေက်ာက္ဖ်ာထက္၌ ထိုင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္မင္းသားသည္ ေက်ာက္ဖ်ာထက္၌ ထိုင္ေနစဥ္ ရဟန္းျပဳရန္ စိတ္အၾကံျဖစ္ခဲ့၏။
ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း ထိုအခါ သုဒၶါ၀ါသဘံုမွ ရဟႏၲာျဗဟၼာႀကီးသည္ ပရိကၡရာရွစ္ပါးကို ေဆာင္ယူခဲ့၍ အေလာင္းေတာ္၏ မ်က္ေမွာက္ ျမင္ေလာက္ရာအရပ္၌ ထားေလလွ်င္ ရဟန္း၏ အသံုးအေဆာင္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိခဲ့ရ၏။ ပရိကၡရာ ရွစ္ပါးကို ယူလ်က္ မင္း၀တ္တန္ဆာတို႔ကို ခြၽတ္ကာ လက္သံုးေတာ္ သန္လ်က္ျဖင့္ ဆံေတာ္ကိုပယ္ၿပီး ရဟန္းျပဳခဲ့ေလသည္။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသား ရဟန္းျပဳေတာ္မူေၾကာင္း သတင္းစကား ၾကားသိကုန္ေသာ လူအေပါင္းတို႔သည္ အေလာင္းေတာ္မင္းသားကို အတုလိုက္ကာ ရဟန္းျပဳ ခဲ့ၾကကုန္၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုရဟန္းမ်ားႏွင့္အတူ ေတာတြင္း၌ ဆယ္လတို႔ပတ္လံုး ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ေတာ္ျမတ္ကို က်င့္ေတာ္မူ၍ ေညာင္ၾကတ္ပင္ရင္း၌ ငါးဆယ့္သံုးေတာင္ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္၀ယ္ ေလာကသံုးပါး၌ အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သိူ႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိ ေညာင္ၾကတ္ပင္အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ-ေလးဆယ့္ကိုးရက္ စံေနေတာ္ မူခဲ့သည္။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ ေတာင္းပန္မႈကို ၀န္ခံေတာ္မူၿပီး၍ သုနႏၵာရာမအရပ္ အသေရရွိေသာ ေက်ာင္းေတာ္၌ ဓမၼစၾကာတရားဦးကို ေဟာေတာ္မူခဲ့သည္။ ကုေဋတစ္ရာေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္ခဲ့ၾကကုန္၏။
ေဒသစာရီ လွည့္လည္ေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူၿပီးေနာက္ သတၱ၀ါတို႔၏အက်ဳိးငွာ ေဒသစာရီ လွည့္လည္ေတာ္မူလ်က္ ရမၼာ၀တီျပည္သို႔ ေရာက္ကာ သုဒႆနေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူခဲ့၏။ ရမၼာ၀တီ ျပည္သူျပည္သားတို႔က ေနာက္ပါသံဃာမ်ားႏွင့္တကြေသာ ဘုရားရွင္ကို ဆြမ္းလုပ္ေကြၽးၿပီးလွ်င္ ထိုဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္အား ကိုးကြယ္ရာဟု ဆည္းကပ္ ခဲ့ၾကကုန္၏။ ဘုရားရွင္သည္ အခ်ဳ႕ိေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို သရဏဂံု၌ တည္ေစခဲ့၏။ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ငါးပါးသီလတို႔၌ ျမဲေစခဲ့၏။ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ဆယ္ပါးသီလ ေဆာက္တည္ေစခဲ့၏။ အခ်ဳ႕ိေသာပုဂၢိဳလ္အား အရိယမဂ္ ေလးပါး၊ ဖိုလ္ေလးပါးတို႔ကို ေပးေတာ္မူခဲ့၏။ အခ်ဳ႕ိေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား အတုမရွိေသာ ပဋိသမၻိဒါတရား ေလးပါးတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ျမတ္ေသာ သမာပတ္ရွစ္ပါးတုိ႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ၀ိဇၨာသံုးပါး၊ အဘိညာဥ္ေျခာက္ပါးတို႔ ကိုလည္းေကာင္း ေပးေတာ္မူကာ လူအေပါင္းကို ခ်ီးေျမႇာက္ေတာ္မူခဲ့၏။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုနည္း အစီအစဥ္အားျဖင့္ လူအေပါင္းကို ဆံုးမေတာ္မူကာ ဘုရားရွင္၏ အဆံုးအမေၾကာင့္ ဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္သည္ ပြင့္လင္း ထြန္းကားလာခဲ့သည္။
ျခေသၤ့မင္း၏ ေမးႏွင့္တူေသာ ေမးရွိေတာ္မူ၍ ႏြားလားဥသဘ၏ ပခံုးႏွင့္ တူေသာ ပခံုးရွိေတာ္မူေသာ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါ တို႔ကို ကယ္တင္ေတာ္မူကာ ဒုဂၢတိဘုံဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေစေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္သည္ သစၥာေလးပါးကို သိေစထိုက္ေသာ သတၱ၀ါကို ေရႊóဏ္ေတာ္ ကြန္ရက္တြင္ ထင္ေတာ္မူလာက ယူဇနာတစ္သိန္း ကြာေ၀းေသာ အရပ္၌ တည္ေသာ ထိုသတၱ၀ါထံသို႔ တစ္ခဏခ်င္းျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ ကယ္မ ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း တစ္ေန႔တြင္ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ေနာက္ပါရဟႏၲာ ေလးသိန္း ျခံရံလ်က္ ရမၼာ၀တီျပည္သုိ႔ <ကေတာ္မူလာခဲ့ရာ လမ္းခရီးတြင္ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းသုေမဓာ ရွင္ရေသ့အား “ေနာက္လာမည့္ ဘဒၵကမၻာတြင္ ေဂါတမမည္ေသာ ဘုရားျဖစ္လတံ့”ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား >မက္ၾကားေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဒီပကၤရာဘုရာရွင္သည္ ဗ်ာဒိတ္စကား >မက္ၾကားေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဆြမ္းပင့္ရာ ဌာနသို႔ <ကေတာ္မူၿပီးလွ်င္ ရမၼာ၀တီျပည္သူတို႔၏ ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သံုးေဆာင္ေတာ္မူေနေသာအခါ သုေမဓာရွင္ရေသ့သည္ ပါရမီေတာ္ တို႔ကို ဆင္ျခင္ေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ တရား၏တန္ခိုး အာႏုေဘာ္အားျဖင့္ ေျမႀကီးသည္ ျပင္းထန္စြာ တုန္လႈပ္ခဲ့ေလသည္။ ထုိသုိ႔ေျမလႈပ္သျဖင့္ ဆြမ္းေကြၽးေမြးေနသူ လူအေပါင္းတို႔သည္ ေၾကာက္ရြံ႕ၾက၍ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္အား ေလွ်ာက္ထား ၾကရာ “ေၾကာက္ရြံ႕ဖြယ္မရွိ၊ သုေမဓာရွင္ရေသ့၏ တရားေတာ္ကို ဆင္ျခင္ျခင္းအတြက္ ေျမလႈပ္ျခင္း ျဖစ္သည္”ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ လူအမ်ားတို႔သည္ သုေမဓာရွင္ရေသ့ထံသို႔ သြားကာ ေကာင္းခ်ီးေပးၾကကုန္၏။
ဒီပကၤရာဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ (အဂၢသာ၀က) ျမတ္ေသာတပည့္ အစုံတို႔ကား အရွင္သုမဂၤလမေထရ္ႏွင့္ အရွင္တိႆမေထရ္တို႔ ျဖစ္ၾကကုန္ၿပီး အရွင္သာဂတ မေထရ္ကား ဘုရားရွင္၏ အလုပ္အေကြၽးပင္ျဖစ္ခဲ့သည္။ အရွင္မ နႏၵာေထရီႏွင့္ အရွင္မ သုနႏၵာေထရီတို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာ တပည့္မ အစံုတို႔ျဖစ္ၾကကုန္၍ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကား ေညာင္ၾကတ္ပင္ျဖစ္ခဲ့၏။ အလုပ္အေကြၽးဒါယကာ (အဂၢ ဥပ႒ာက)တို႔ကား တပုႆႏွင့္ ဘလ’ိကတို႔ျဖစ္ကုန္၍ အလုပ္အေကြၽး ဒါယိကာမ(အဂၢဥပ႒ိကာ)တို႔သည္ သိရိမာႏွင့္ ေကာဏာတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ အေတာင္ရွစ္ဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူ၍ အလွ်ံတ၀င္း၀င္း ထြန္းလင္းေတာက္ပေသာ ဆီမီးတိုင္ႀကီးကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ ပင္လံုးကြၽတ္ပြင့္ေသာ အင္ၾကင္းပင္ႀကီးကဲ့သို႔လည္းေကာင္း တင့္တယ္ေတာ္မူလွဘိ၏။ ဒီပကၤရာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေရာင္ျခည္ေတာ္သည္ ထက္၀န္းက်င္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ယူဇနာတိုင္ေအာင္ ပကတိ အလိုလိုပ်ံ႕ႏွံ႕၍ ထြန္းလင္း၏။ ထိုေရာင္ျခည္ေတာ္ကို တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ အထူးဖန္ဆင္းရျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ သုနႏၵာရာမအရပ္ ျမတ္ေသာေက်ာင္းေတာ္၌ ဓမၼစၾကာတရားဦးကို ေဟာေတာ္မူေသာ တရားပြဲ သည္ ေရွးဦးစြာေသာ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရား ပြဲႀကီး၌ ကုေဋတစ္ရာေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါး တရား သိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။ တစ္ဖန္ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ သားေတာ္ ဥသဘကၡႏၶမင္းသား၏ óဏ္ရင့္က်က္ခ်ိန္ကို သိေတာ္မူ၍ သားေတာ္ကိုအမွဴးထားကာ တရားနာရန္ ေရာက္လာၾကကုန္ေသာ သတၱ၀ါတို႔အား ဆံုးမေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားပြဲသည္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋကိုးဆယ္ေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာ ေလးပါး တရားသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ထို႔ေနာက္တစ္ဖန္ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ အမရ၀တီၿမဳိ႕ေတာ္ တံခါး၀၌ ေပါက္ေရာက္ေနေသာ ကုကၠိဳပင္ႀကီးအရင္း၌ ေရမီးအစံုအစံုေသာ တန္ခိုး ျပာဋိဟာတို႔ကို ျပေတာ္မူကာ တိတၳိတို႔ကို ႏွိမ္ႏွင္းေတာ္မူၿပီးေနာက္ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္သို႔ <ကသြားေတာ္မူခဲ့၏။ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္ ပင္လယ္ကသစ္ပင္ရင္း၌ ခင္းထားအပ္ေသာ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာ ထက္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူကာ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ နတ္သားကို အမွဴးထား၍ အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရား ပြဲႀကီး၌ ကုေဋကိုးဆယ္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ သစၥာေလးပါး တရားသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။
သာ၀က (သႏိၷပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးမ်ား ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္၌ တပည့္သာ၀က အစည္းအေ၀းႀကီး သံုးႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ သုနႏၵာရာမအရပ္၌ အရပ္ထက္၀န္းက်င္မွ ကုေဋ တစ္သိန္းေသာ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ႀကီးမ်ား အထူးလာေရာက္ စည္းေ၀းခဲ့ၾကသည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ ေရွးဦးစြာေသာ တပည့္သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္း အေ၀းႀကီးပင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ေလးသိန္းေသာ ရဟန္းတို႔ ျခံရံလ်က္ ေဒသစာရီ လွည့္လည္ေတာ္မူခဲ့ရာ ႏွလံုးေမြ႕ေလ်ာ္ ေပ်ာ္ဖြယ္ရာရွိေသာ နာရဒကူဋ ေတာင္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေတာင္ကို နရေဒ၀နတ္ဘီလူးသည္ အပိုင္စား ရထား၍ ထိုေတာင္၌ေန၏။ ထိုေတာင္ပတ္၀န္းက်င္ရွိ လူအေပါင္းတို႔သည္ ဗလိနတ္စာအလို႔ငွာ လူကိုပင္ေဆာင္ယူ၍ ထိုနတ္ဘီလူးကို ႏွစ္စဥ္ မျပတ္ ပူေဇာ္ခဲ့ၾကရ၏။ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ ထိုလူအေပါင္းတို႔၏ ေရွးေကာင္းမႈကို ျမင္ေတာ္မူ၍ ကယ္တင္ေစာင့္ေရွာက္ရန္အတြက္ ရဟန္းသံဃာတို႔ကို ေခၚေဆာင္ေတာ္မမူဘဲ တစ္ပါးတည္းသာ နာရဒကူဋေတာင္ထိပ္သို႔ တက္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအခါ ဘီလူးသည္ ျပင္းစြာအမ်က္ထြက္၍ ေတာင္ႀကီးကို တုန္လႈပ္ေစကာ ဘုရားရွင္ကို ေျခာက္လွန္႔ထြက္ေျပးေစခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဘုရားရွင္က လုံး၀ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမရွိဘဲ ပကတိၾကည္လင္စြာ သီတင္းသံုး ေနေတာ္မူသည္ကို ဘီလူးႀကီးျမင္ရသည္ရွိေသာ္ “ဤရဟန္းႀကီးကား အံ့ၾသဖြယ္ရွိေပစြ။ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္ ႀကီးေပစြ။ ငါျပဳခဲ့ေသာအမႈသည္ ငါ႔အေပၚသာ က်ေရာက္ခဲ့ေပၿပီ။ ဤရဟန္းႀကီးမွတစ္ပါး ငါ႔အား ကိုးကြယ္ရာ မရွိၿပီ။ ဤရဟန္းႀကီးကိုပင္ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေတာ့အံ့”ဟု အၾကံျဖစ္ခဲ့ ေလသည္။ နရေဒ၀နတ္ဘီလူးသည္ တစ္ရာ့ရွစ္ကြက္ စက္လကၡဏာတို႔ျဖင့္ တန္ဆာဆင္ တင့္တယ္ေတာ္မူေသာ ဘုရားရွင္၏ ေျခေတာ္အစံု၌ ဦးတုိက္ကာ လြန္က်ဴးခဲ့ေသာ အျပစ္ကို ၀န္ခ်ေတာင္းပန္၍ ဘုရားရွင္အား ဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္ခဲ့ေလသည္။ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ နတ္ဘီလူးအား တရားေဟာေတာ္မူခဲ့ရာ တရားေတာ္၏အဆံုး၌ အျခံအရံ နတ္ဘီလူးတစ္ေသာင္းႏွင့္တကြ နတ္ဘီလူး ႀကီးသည္ ေသာတာပတၱိဖိုလ္၌ တည္ခဲ့၏။ ထိုနရေဒ၀နတ္ဘီလူး ေသာတာပန္ တည္ေသာ ေန႔၌ကား ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းအလံုး၌ ေနကုန္ေသာ လူတို႔သည္ နရေဒ၀နတ္ဘီလူးအား ပူေဇာ္ပြဲျပဳလုပ္ရန္ တစ္ရြာ တစ္ရြာမွ တစ္ေယာက္ တစ္ေယာက္ေသာ လူကိုလည္းေကာင္း၊ ပူေဇာ္ဖြယ္ပစၥည္း ၀တၳဳတို႔ကို လည္းေကာင္း ေဆာင္ယူခဲ့ၾကကုန္၏။ နရေဒ၀နတ္ဘီလူးသည္ ထိုလူတို႔ို ယူေဆာင္ခဲ့ေသာ ပူေဇာ္ဖြယ္၀တၳဳပစၥည္းတို႔ကို လူတို႔အား ျပန္ေပးကာ ဗလိနတ္စာျပဳရန္ ေဆာင္ယူခဲ့ေသာ လူတို႔ကိုကား ဘုရားရွင္အား အပ္ႏွင္း ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဘုရားရွင္သည္ ထုိုလူတို႔ကို ဧဟိဘိကၡဳေခၚေတာ္မူ၍ ရဟန္းျပဳေပးခဲ့၏။ ထိုရဟန္းတုိ႔ကား ခုနစ္ရက္အတြင္း၌ပင္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ နာရဒကူဋေတာင္၌ပင္ ရဟႏၲာကုေဋတစ္ရာတို႔၏ အလယ္၌ ေနေတာ္မူကာ တပို႔တြဲလျပည့္ေန႔၌ အဂၤါေလးပါးႏွင့္ျပည့္စံုေသာ သာ၀က အစည္းအေ၀းႀကီးတြင္ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းႀကီးကား ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္၏ ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က(သႏၷိပါတ)အစည္းအေ၀းပင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။
အခါတစ္ပါး၌ ဒီပကၤရာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သုဒႆနေတာင္ထိပ္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအခါ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းေနကုန္ေသာ လူတို႔သည္ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း သီတင္းကြၽတ္လ၌ ေတာင္ထိပ္ပြဲသဘင္ ဆင္ယင္က်င္းပျမဲျဖစ္ရာ သုဒႆနေတာင္ထိပ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုလူတို႔ကို တရားေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုလူတို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္ကို နာရ၍ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကေလသည္။ ဘုရားရွင္သည္ (မဟာပ၀ါရဏာေန႔)သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေန႔၌ ထိုရဟန္းတုိ႔အား တရားေဟာျပန္ရာ တရားေတာ္၏ အဆံုး၌ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ၾကေလသည္။ ထိုအခါ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ကုေဋကိုးေသာင္းေသာ ရဟႏၲာတို႔ႏွင့္အတူ ပ၀ါရဏာ ျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအစည္းအေ၀းႀကီးကား ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္၏ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးပင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒီပကၤရာ ဘုရာရွင္သည္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး သံုးႀကိမ္၊ သာ၀က (သႏၷိပါတ)အစည္းအေ၀းႀကီး သံုးႀကိမ္တို႔မွတစ္ပါး ႐ိုး႐ိုးတရား ေဟာေတာ္မူရာ တစ္ေသာင္းေသာ သတၱ၀ါ၊ ႏွစ္ေသာင္းေသာ သတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးတရားကို သိကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကသည့္အျပင္ တစ္ဦးစီ ႏွစ္ဦးစီေသာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခ့ဲၾကသည့္ သတၱ၀ါတို႔ကား အမွန္းအဆ ဂဏန္း ျပ၍ မရႏိုင္ေအာင္ပင္ ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္၏ သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္ေသာ သာသနာေတာ္သည္ ပ်ံ႕ႏွံ႕၏။ လူသိမ်ား၏။ ျပည့္စံု၏။ စည္ကား၏။ ေကာင္းစြာပြင့္လင္းေသာ သာသနာေတာ္သည္ တာဒိဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုကာ အာသေ၀ါကင္းကုန္၍ ကိေလသာအညစ္အေၾကး မရွိကုန္ေသာ ရဟႏၲာတို႔ျဖင့္ အခါခပ္သိမ္း အလြန္တင့္တယ္လ်က္ ရွိခဲ့ေလသည္။
ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ အႏွစ္တစ္သိန္းေသာ ကာလပတ္လံုး တည္ေနလ်က္ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါအေပါင္းတုိ႔ကို ကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့၏။ မီးပံုႀကီးသည္ အလွ်ံတေျပာင္ေျပာင္ ထြန္းပၿပီး ၿငိမ္းသြားသကဲ့သို႔ တပည့္ သာ၀ကမ်ားႏွင့္ အတူ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ “ဒီပကၤရာ ဘုရာရွင္၏ တန္ခိုးေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ တပည့္ သာ၀က ေလးသိန္းစေသာ အျခံအရံအေပါင္းတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ေျခေတာ္ အစံုတို႔၌ပါရွိေသာ စက္လကၡဏာတို႔သည္လည္းေကာင္း ခ်ဳပ္ဆံုး ကြယ္ေပ်ာက္ သြားခဲ့ေလၿပီ။ အလံုးစံုေသာ သခၤါရတရား တို႔သည္ ခိုင္ျမဲေသာ အႏွစ္မရွိကုန္။ အခ်ည္းအႏွီးသာ ျဖစ္ကုန္စြ တကား”
ေစတီေတာ္ တည္ထားကိုးကြယ္ျခင္း မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ နႏၵာရာမ ေက်ာင္းတိုက္၌ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေက်ာင္းတိုက္အတြင္း၌ပင္ ဘုရားရွင္၏ ေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္၏ အျမင့္သည္ သံုးဆယ့္ေျခာက္ယူဇနာ ရွိခဲ့သည္။ သက္ေတာ္ရွည္ၾကာေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္း တည္ရွိေသာ (အသမၻိႏၷ)ဓာတ္ေတာ္ကို ထိုေစတီေတာ္ႀကီးအတြင္း၌ ဌာပနာ သြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းေနကုန္ေသာ လူတို႔သည္ အညီအၫြတ္ လာကုန္၍ ရတနာခုနစ္ပါးတို႔ျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ႀကီးကို ၿပီးဆံုးေစခဲ့ၾကကုန္သတည္း။