သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူအပုိင္း(၉)အဆက္

အတၱ၏ ေနာက္အဓိပၸာယ္တစ္မ်ိဳးမွာ ပုဂၢလိကဝါဒသေဘာ(individuality)ျဖစ္ပါသည္။ အနတၱ၏ အဓိပၸာယ္တြင္ ဤအခ်က္ကိုမူ ဆန္႔က်င္ဘက္မယူပါ။ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္က ပုဂၢလိကအခန္းက႑ကို သမုတိသေဘာႏွင့္လက္ခံထားပါသည္။ ကမၼဥပေဒသလာ “မိမိျပဳသည့္ကံ(အလုပ္)ကိုမိမိကိုယ္တိုင္တာဝန္ယူရမည္” ဆိုသည္မွာ ဤသေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ဓမၼပဒတြင္ပါေသာ“အတၱာဟိ အတၱေနာ နာေထာ” (မိမိကိုယ္သာကိုးကြယ္ရာ) ဆိုသည္မွာလည္း ဤသေဘာျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶက “အတၱ”ကို ျငင္းပယ္သည္ဆိုရာတြင္ အတၱ၏ self အဓိပၸာယ္ႏွင့္ permanent အဓိပၸာယ္တို႔ကိုသာျဖစ္သည္။ individual သေဘာမဟုတ္ဟု နားလည္ရပါသည္။

အတၱတြင္ ေနာက္ထပ္အဓိပၸာယ္တစ္မ်ိဳးရွိပါေသးသည္။ ေရွးေဟာင္းအိႏၵိယဒႆနက္ ဤအဓိပၸာယ္ကို အေျခခံသည္။ “ထာဝရတည္ၿမဲသည့္ ဝိညာဥ္”(eternal spirit)ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအဓိပၸာယ္ကိုမူ ဗုဒၶကျပတ္ျပတ္သားသားျငင္းပယ္ပါသည္။ သို႔အတြက္ ဤသည္ကို ဆန္႔က်င္ဘက္ျပဳလိုက္လွ်င္မူ အနတၱ၏ ေနာက္ထပ္ အဓိပၸာယ္တစ္ခု ရႏိုင္ပါသည္။ အနတၱအျမင္က “ထာဝရတည္ၿမဲသည့္ ဝိညာဥ္” ဆိုသည္ကို လက္မခံပါ။

ၠဤေနရာတြင္ ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယ ဒႆနတစ္ခုျဖစ္ေသာ သႆတဒိဠိ အယူအဆကို ျပညႊန္းဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။  ဤအယူက “မည္သည့္အခါမွ ေပ်ာက္ျပယ္ ေသဆံုးျခင္းမရွိေသာ ဝိညာဥ္” (immortal soul)ကိုေဟာသည္။ ေသတတ္သည့္ ခႏၶာတြင္ မေသသည့္ဝိညာဥ္ကိန္းေနသည္ဟုယူသည္။ ဤဝိညာဥ္ကိုပင္ အတၱဟုေခၚပါသည္။ အနတၱမွာ ဤသို႔ေသာ အတၱႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သည္။ လူေသသည္ႏွင့္ ရုပ္ေရာနာမ္ေရာခ်ဳပ္သြားသည္ျဖစ္ရာ အျမဳေတအတၱ မက်န္ရစ္ဟုေဟာပါသည္။ ဤသည္မွာ အနတၱ၏ ဒုတိယအဓိပၸာယ္ျဖစ္သည္။ မၿမဲသည့္သေဘာ၊အႏွစ္မရွိသည့္သေဘာျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ “Not permanent” သို႔မဟုတ္ “ No sole”ဟု အနီးစပ္ဆံုး ဘာသာျပန္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

စင္စစ္ ဗုဒၶ၏ ဘဝႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္ျဖစ္သည့္ လကၡဏာေရးသံုးပါးမွာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္ေနသည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဘဝသည္ မၿမဲ (အနိစၥ)၊ ဤသို႔မၿမဲသည့္အတြက္ လိုအင္မျပည့္ (ဒုကၡ)၊ သို႔အတြက္ အစိုးမရႏိုင္(အနတၱ)ဟု ခ်ဳပ္ယူႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အနတၱလကၡဏသုတ္
အနတၱလကၡဏသုတ္မွာ ဓမၼစၾကာတရားအၿပီး ေဟာၾကားေသာ ဗုဒၶ၏ ဒုတိယတရားေတာ္ျဖစ္သည္။ တရားနာပရိသတ္မွာမူ ဓမၼစၾကာေဟာစဥ္ကအတိုင္း အရွင္ေကာ႑ည အမႉးျပဳေသာ တပသီေဟာင္းငါးဦးပင္ျဖစ္သည္။ ယခင္ႏွင့္မတူေတာ့သည္မွာ အနတၱလကၡသုတ္ကို နာယူစဥ္တပသီေဟာင္းမ်ားမွာ ပထမအဆင့္ ဉာဏ္အလင္း (ေသာတာပန္)ရၿပီးသူမ်ားျဖစ္ေနျခင္းပင္။ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္ ရင့္က်က္ေသာ ပညာအခံရွိႏွင့္ၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ အနတၱ လကၡဏသုတ္ ေဟာၾကားၿပီးေသာ အခါမွ တပသီေဟာင္းငါးဦးလံုး အျမင့္ဆံုးဉာဏ္အလင္း(အရဟတၱ) ရသြားၾကသည္ဟု အမွတ္အသားရွိသည္။

အနတၱလကၡဏသုတ္မွာ ဓမၼစၾကာႏွင့္အၿပိဳင္၊ အထူးအေရးႀကီးေသာ တရားေတာ္ျဖစ္ရာ၊ ဗုဒၶ၏မူလေဟာၾကားခ်က္မ်ားကို အရင္အတိုင္းေလ့လာဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။ ယခုစာစုတြင္မူ အဆိုပါသုတ္မွ အေရးအႀကီးဆံုးဟု ယူဆရသည့္ အပိုဒ္ ၄ ပိုဒ္ ကို ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။

   (၁)   ရဟန္းတို႔-ရုပ္ခႏၶာသည္ မိမိကုိယ္ပိုင္မဟုတ္ေပ။ အကယ္၍ ရုပ္ခႏၶာမွာမိမိကိုယ္ပိုင္ ျဖစ္ရိုးမွန္လွ်င္ ဒုကၡေဝဒနာတို႔၏ ေရခံေျမခံ မျဖစ္သင့္ပါ။ “ဒီလိုျဖစ္စမ္း၊ ဒီလိုမျဖစ္နဲ႔” စသျဖင့္လည္း အမိန္႔ေပးေစခိုင္း၍ ရဖို႔ေကာင္းပါသည္။ သို႔ေသာ္ ရုပ္ခႏၶာမွာမိမိအလိုသို႔မလိုက္၊ ဒုကၡေဝဒနာတို႔၏ ကိန္းရာတည္ရာသာျဖစ္သည္။ မိမိဆႏၵႏွင့္အစိုးမရ။ သူ႔သေဘာ သူေဆာင္သည္သာ ျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ ရုပ္ခႏၶာသည္ အတၱမဟုတ္၊ အနတၱဟု ဆိုျခင္းျဖစ္သည္။
      (ရုပ္ခႏၶာကဲ့သို႔ပင္ ေဝဒနာ၊ ပညာ၊ သခၤါရ၊ ဝိညာဏ တို႔ကို လည္းဤအတိုင္းပင္ ဆက္ရွင္းသည္)
   (၂)   ရဟန္းတို႔-ရုပ္ခႏၶာသည္ ၿမဲသေလာ၊ မၿမဲသေလာ ...။ မၿမဲပါဘုရား (အနိစၥ)၊ ဤသို႔မၿမဲသည့္အတြက္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ဟုဆိုမည္ေလာ၊ မႏွစ္သက္ဖြယ္ဟု ယူမည္ေလာ ..။မႏွစ္သက္ဖြယ္ပါဘုရား(ဒုကၡ)၊ အစိုးလည္းမရ။ ၿမဲလည္းမၿမဲ။ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရာလည္း မဟုတ္ပါဘဲႏွင့္ ဤရုပ္ခႏၶာကိုပင္ ငါ့ဟာ၊ သူ႔ဟာ၊ ငါပဲ၊ သူပဲ .. စသျဖင့္ ထင္မွတ္မွားေနၾကသည္မွာ ျဖစ္သင့္ပါသေလာ ..။ မျဖစ္သင့္ပါ ဘုရား။
      (ရုပ္ခႏၶာကဲ့သို႔ပင္ နာမ္ခႏၶာေလးပါးကိုလည္း ဤအတိုင္း ဆက္ရွင္းသည္။)
`   (၃)   ရဟန္းတို႔-အတိတ္ကျဖစ္ခဲ့သည္ ရွိေစ၊ ပစၥဳပၸန္တြင္ ရွိေနဆဲျဖစ္ေစ၊ အနာဂတ္တြင္ရွိလိမ့္မည္ျဖစ္ေစ၊ လူျဖစ္ေစ၊ သတၱဝါျဖစ္ေစ၊ ၾကမ္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ႏုသည္ျဖစ္ေစ၊ အဆင့္နိမ့္သည္ျဖစ္ေစ၊ အဆင့္ျမင့္သည္ျဖစ္ေစ၊ အနီးမွာရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ အေဝးမွာရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ ရုပ္ခႏၶာမွန္လွ်င္ လကၡဏာေရးသံုးပါး (အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ)ႏွင့္ မကင္း၊ ဤသေဘာအမွန္ကို ထိုးထြင္းသိျမင္လွ်င္ ငါ၊ သူ၊ ငါ့ဟာ၊ သူ႔ဟာ စသျဖင့္ အစြဲရွိေတာ့ မည္မဟုတ္။
      (နာမ္ ခႏၶာေလးပါးကိုလည္း ဤအတိုင္းပင္ ဆက္ရွင္းသည္)။
   (၄)   ဤသို႔ အမွန္အတိုင္း ထိုးထြင္းသိျမင္ၿပီးျဖစ္ေသာ ရဟန္းသည္ ရုပ္ခႏၶာကို မစြဲေတာ့။ ေဝဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ဝိညာဏ စေသာ ရုပ္ခႏၶာမ်ားကိုလည္း မစြဲလမ္းေတာ့။       

ဤသို႔မစြဲလမ္းေတာ့သည္ႏွင့္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ အစုေဝးခႏၶာငါးပါးအေပၚတပ္မက္ေသာ တဏွာမွ ဖယ္ခြာႏိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ဤသို႔ဖယ္ခြာႏိုင္သည္ႏွင့္ ထိုရဟန္းအတြက္ လြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းစ ပြင့္ေပၿပီ။ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ေတာ့မည္ ျဖစ္ေပသည္။

“တရားရွာ ခႏၶာမွာေတြ႔” ဆိုသည့္ စကားအတုိင္း ဗုဒၶ၏ ဝိပႆနာလမ္းေၾကာင္းမွာ ခႏၶာငါးပါးကို ဉာဏ္ႏွင့္ ဆင္ျခင္႐ႈမွတ္ျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ အထက္ပါ စာပိုဒ္ငါးပိုဒ္မွာ အဆိုပါဝိပႆနာ လမ္းေၾကာင္းကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ျပထားသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

ပထမစာပိုဒ္မွာ အနတၱလကၡဏာသုတ္တြင္ ပါရွိေသာ “ရူပ” ဘိကၡေဝ အနတၱာ” အစခ်ီေသာ စုဏိယပါဠိ (ပါဠိစကားေျပ)ကိုအနီးစပ္ဆံုး ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာငါးပါးလံုး အနတၱျဖစ္သည္ ဆိုျခင္းကို ရွင္းျပပါသည္။

ဒုတိယစာပိုဒ္မွာ “တံကိ ံမညထ ဘိကၡေဝ၊ ရူပံ နိစၥံ ဝါ အနိစၥံ ဝါတိ  ” အစခ်ီေသာ စုဏိယပါဠိ (ပါဠိစကားေျပ)ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာငါးပါးေပၚတြင္ လကၡဏာေရးသံုးပါးကို တင္ၾကည့္ျခင္းျဖစ္သည္။

တတိယစာပိုဒ္မွာ “တသၼာတိဟဘိကၡေဝ ယံ ကိဥိၥ ရူပံ အတီတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷံ ...” အစခ်ီေသာ စုဏိပါဠိ(ပါဠိစကားေျပ)ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာငါးပါးအေပၚ တဏွာႏွင့္မၾကည့္ဘဲ ပညာႏွင့္ၾကည့္ျမင္ရန္ အသိေပးျခင္းျဖစ္သည္။

စတုတၳစာပိုဒ္မွာ “နိဗၺိႏၵံ ဝိရဇၹတိ” အစခ်ီေသာ စုဏိယပါဠိ (ပါဠိစကားေျပ)ျဖစ္ပါသည္။ ဝိပႆနာ ဉာဏ္စဥ္မ်ားကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ ဤစာပုဒ္ေလးပုဒ္မွာ အနတၱလကၡဏသုတ္၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္သလို၊ ပထမလမ္းသြယ္“ေကာင္းစြာသိျမင္နားလည္ျခင္း”(သမၼာဒိ႒ိ)ကိုေဖာ္ျပရာလည္းေရာက္ပါသည္။ ဗုဒၶ ဓမၼအလိုအရ အရာရာကို လကၡဏာေရးသံုးပါးျဖင့္ ပိုင္းျခား သိျမင္ျခင္းသည္ပင္ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္စြာ သိျမင္နားလည္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ ဘဝႏွင့္သံသရာကို ပညာျဖင့္ဆင္ျခင္သိနားလည္ျခင္းဟု ဆိုႏိုင္ေကာင္းမည္ ထင္ပါသည္။

(၂) ေကာင္းစြာ ႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္း

ပညာလမ္း၏ ဒုတိယလမ္းသြယ္မွာ “ေကာင္းစြာႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္း” (သမၼာသကၤပၸ)ျဖစ္ပါသည္။ ပထမလမ္းသြယ္ (သမၼာ ဒိ႒ိ)ႏွင့္ သမၼာသကၤပၸမွာ မတူပါ။ သမၼာဒိ႒ိက မရွိကိုအရွိအတိုင္း သိျမင္နားလည္ျခင္းျဖစ္သည္။ သမၼာသကၤပၸမွာ အတြင္းစိတ္၏ ေမွ်ာ္မွန္းတမ္းတျခင္းသေဘာျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ဤႏွစ္ခုမွာ ဆက္စပ္ေနရပါလိမ့္မည္။ စိတ္သည္ လြတ္ထြက္တတ္သည့္ သဘာဝရွိရာ ဤသို႔လြတ္မသြားေစရန္ သမၼာဒိ႒ိကို ႏွလံုးသြင္းေစႏိုင္ဖို႔လိုပါသည္။ တစ္နည္းဆိုလွ်င္ သမၼာသကၤပၸကို သမၼာဒိ႒ိေပၚတြင္ တင္ထားဖို႔ျဖစ္သည္။ ဤသေဘာကို ရည္ရြယ္၍ ဗုဒၶက်မ္းဂန္မ်ားတြင္ သမၼာသကၤပၸကို “အာရံုဆီသို႔မွန္စြာ ေရွ႕႐ႈေစရန္တင္ေပးျခင္း”ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ပါသည္။

   ဗုဒၶညႊန္ျပေသာ ေကာင္းစြာႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္းမွာ -
   (၁)   ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လႊတ္စိတ္ ( အ- ေလာဘ)
   (၂)   သတၱဝါအားလံုးအေပၚ ျဖန္႕ၾကက္ထားေသာ ေမတၱာစိတ္ ( အ-ေဒါသ )ႏွင့္
   (၃)   သူတစ္ပါးအေပၚ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္သည့္ သေဘာမပါေသာစိတ္ (ဂရုဏာစိတ္)

ဤ စိတ္သံုးမ်ိဳးကို အၿမဲမျပတ္ ႀကံစည္ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါသည္။
         

ပထမစိတ္၊ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လႊတ္စိတ္ဆိုရာတြင္ ရုပ္ဝတၳဳဆိုင္ရာ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားသာမက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အစြဲအလမ္းမ်ားကိုပါ စြန္႔လႊတ္ဖို႔ရည္ရြယ္သည္။ ဗုဒၶ၏ သံဃာ့အဖဲြ႔အစည္းတြင္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဦးျပည္းေခါင္းထံုး၊ ဖန္ရည္ဆိုး၊ သကၤန္း၊ ဆြမ္းတစ္နပ္ စသည္တို႔မွာ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လႊတ္စိတ္ကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးေစျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ဤစိတ္မွာရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအတြက္သာ သတ္မွတ္ထားသည္မဟုတ္ပါ။ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ပါသည္။ ဤသေဘာကို -ဓမၼပဒတြင္ ဤသို႔ဖြင့္ဆိုထားသည္။

   မေကာင္းမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္သူသည္ “ျဗဟၼာ”(ျမင့္ျမတ္သူ)မည္၏။ နည္းေသာအမွဳကိစၥျဖင့္ ေအးခ်မ္းစြာေနသူသည္ “သာမဏ”(ဧကစာက်င့္သူ)မည္၏။
   ကိေလသာကို ပယ္ခြာထားသူသည္ “ပဗၺဇိတ”(သန္႔စင္သူ)မည္၏။
       

ဒုတိယစိတ္ -  ေမတၱာစိတ္မွာ လူမႈဆက္ဆံေရးတြင္ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္စရာရွိေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္သည္။ ေဒါသႏွင့္ဆူေဝေနလွ်င္ အမွန္ကိုႏွလံုးသြင္းႏိုင္စရာ မရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ တတိယစိတ္ ကရုဏာစိတ္မွာလည္း ဤသေဘာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤစိတ္အခံသံုးမ်ိဳးျဖင့္ ႀကံစည္ေနမွသာ ပထမလမ္းသြယ္လာ အျမင္မွန္ကို မ်က္ျခည္မျပတ္ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဤစိတ္အခံသံုးမ်ိဳးကို အျပည့္အဝမဟုတ္လွ်င္ေသာ္မွ၊ မထိုက္အသင့္ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္လွ်င္ပင္ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ေသာ လူမႈဆက္ဆံေရးဘဝ ရရွိႏိုင္စရာရွိပါသည္။ သို႔အတြက္ ေကာင္းစြာႀကံစည္ေတြးေခၚျခင္းကို “အေပါင္းလကၡဏာ စဥ္းစားနည္း” (positive thinking)ဟု ဆိုႏိုင္လိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။
သစၥာရွာဖုိ ့ျမင္းစီးသူ (ေက်ာ္ဝင္း၏)စာအုပ္ ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။